پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ سید صادق شیرازی می گوید کجای قرآن گفته ما نباید سب بکنیم؟ کجای قرآن به نحو مطلق گفته است که نباید سب بکنیم؟ (این سخن برخی مبنی بر عدم سب) تدلیس ابلیس است آیا در قرآن سب وجود ندارد؟ «عُتُلٍّ بَعْدَ ذَلِكَ زَنِيم (قلم/13)ٍ با این همه عیب، باز متکبر است و خشن، با آنکه حرامزاده و بی‌اصل و نسب است.» آیا این آیه قرآن نیست؟ آیا قرآن دستوری داده که در خود قرآن خلاف آن آمده است؟

در مقابل این سخنان سید صادق شیرازی باید گفت که اولاً مسئله لعن با سب فرق می کند؛ لعن به معنای راندن و دور کردن از خوبی است و «سَبّ» در لغت به معنای شتم و دشنام و توصیف کردن دیگری را به آنچه نقص و خواری او باشد است.(2) اسلام، سبّ به معنای شتم و دشنام را منع کرده است. خداوند متعال می‌فرماید: «وَ لا تَسُبُّوا الَّذینَ یدْعُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ فَیسُبُّوا اللَّهَ عَدْواً بِغَیرِ عِلْم ... (انعام/108) و شما مؤمنان بر آنان که غیر خدا را می‌خوانند دشنام مدهید تا مبادا آنها هم از روی دشمنی و نادانی خدا را دشنام دهند.»

راغب اصفهانی در مورد معنای لعن می‌گوید: «لعن به معنای طرد و دور کردن با غضب است. لعن اگر از طرف خداوند باشد در آخرت به معنای عقوبت و در دنیا به معنای انقطاع از قبول رحمت و توفیقش است و اگر از طرف انسان باشد، به معنای دعا و نفرین و درخواست بر ضرر غیر است.»(3) بنابراین لعن به معنای بیزاری از اعمال زشت یک فرد و دعا برای دور شدن او از رحمت خدا جایز است.

اما از آنجایی که لعن و سب به برخی از صحابه  دستاویز برخی حاکمان اهل سنت برای کشتار شیعیان در طول تاریخ بوده است، بنابراین  علمای بزرگ شیعه معتقدند که از جمله راه‌ حل‌ها برای جلوگیری از کشته شدن مسلمانان، رها کردن سب و لعن‌های بزرگان و مقدسات سایر مذاهب است. همچنین سب و لعن به مقدسات سایر مذاهب از جمله عوامل شکل‌ گیری گروه‌های تندرو، همچون القاعده و داعش شده است.

مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) معتقد است هر چیزی که موجب برافروختن آتش اختلاف میان مسلمانان شود و نیز اهانت به مقدسات هر یک از گروه‌های مسلمان، خدمت به گروه‌های کافر و مشرک و خیانت به اسلام و حرام است.(4) برخی نیز استدلال کرده‌اند که حفظ نظام اسلام در گرو حفظ وحدت مسلمانان و جامعه اسلامی است و حفظ این اتحاد بدون احترام به مقدسات دیگر مسلمانان امکان‌ پذیر نیست. مسلمانان با در نظر گرفتن همین مصلحت باید از هرگونه اهانت و توهین به افراد مورد احترام مذاهب دیگر پرهیز کنند.

پس ضروری است که صلح و سلام را نسبت به جنبش ها و حرکت هایی که در جهان اسلام در حال فعالیت هستند، حفظ کنیم؛ زیرا اولاً این صلح و آرامش موجب توجه و التفات مردم می‌شود و ثانیاً موجب خویشتن داری دشمنان می‌گردد و از همین رو امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) به اصحابشان فرمودند: «إنی أکره لکم أن تکونوا سبابین.(5) ناپسند می‌دانم که شما دشنام دهنده باشید.» پس دشنام گویی و تجاوز از حق، موجب تنفر دوستان و قدرت دشمنان می‌شود و چنین معنایی مطلوب نیست، لذا دشنام فایده‌ و حاصلی ندارد و انسان در مواجهه با دشمنان باید این نکته را رعایت کند که با نیکوترین روش پاسخگوی آنها باشد، چنانچه قرآن کریم دراین‌باره می‌فرماید: «وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ (فصلت/41) نیکی و بدی یکسان نیست. [بدی را] با بهترین شیوه دفع کن؛ [با این برخورد متین و نیک] ناگاه کسی که میان تو و او دشمنی است [چنان شود] که گویی دوستی نزدیک و صمیمی است.»

پی‌نوشت:
1. سایت ادیان نیوز، پاسخ محکم محمد شیرازی به شبهه صادق شیرازی ، 28 مهر 1394.
2. ازهرى، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج2، ص240، بیروت، دار احیاء التراث العربی‏، چاپ اول.
ابن درید، محمد بن حسن‏، جمهرة اللغة، ج1، ص69، بیروت، دار العلم للملایین‏، چاپ اول.
صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، ج8، ص254، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول.
3. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن‏، ص741، بیروت، دار القلم‏، چاپ اول.
4. «اسلام علیه استکبار است نه ادیان دیگر»، پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله خامنه‌ای.
5. نهج البلاغه، خطبه 206.