پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ يكی از غزواتی كه نقش بسيار مهم و طلايی در پيشبرد اهداف الهی رسول خدا (صلی‌الله‌عليه‌وآله) داشت، غزوه بدر بوده است. اين غزوه در 17 ماه مبارك رمضان و بنا بر بعضی از اقوال در 19 ماه مبارك رمضان در سرزمين بدر نزديك شهر مدينه، به وقوع پيوسته است.
تعداد نفرات کم مسلمانان و نبود تجهیزات نظامی و جنگی در مقابل کفاری که تا دندان مسلح بودند و از نظر قوای نظامی و تجهیزات و نفرات در سطح بسیار بالاتری قرار داشتند، یکی از مهمترین موارد در این جریان تاریخی است.

خدای رحمان در قرآن کریم با اشاره به اقلیت مسلمانان و کمی تجهیزات آنان دراین باره می ‎فرماید: «وَ اذْكُرُوا إِذْ أَنْتُمْ قَلِيلٌ مُسْتَضْعَفُونَ فِي الْأَرْضِ تَخافُونَ أَنْ يتَخَطَّفَكُمُ النَّاسُ فَآواكُمْ وَ أَيدَكُمْ بِنَصْرِهِ  [انفال/26] به خاطر بياوريد هنگامی كه شما گروهی كوچك و اندك و ضعيف، در روی زمين بوديد، آن چنان كه می‌‎ترسيديد مردم شما را بربايند، ولی خدا شما را پناه داد و ياری كرد.»
اما آنچه مهم است، برنامه ریزی دقیق نظامی و جنگی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و ایمان بعضی از لشکریان حضرت، سبب شد تا مسلمانان با امکانات کم، اما سرشار از شوق یاری رساندن به خدا و رسولش، راهی جهاد شوند. هنگامی که لشکر مسلمانان به نزدیکی چاه بدر رسیدند، مسلمانان برای نشان دادن یاری رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و پایبندی به عهد و میثاق خود با حضرت، شروع به ایراد سخن کردند.

یکی از صحابه که سخنرانی بسیار شیوایی ایراد کرد و سبب دلگرمی رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) شد، مقداد بن اسود بود. او در سخنانش خطاب به حضرت عرض کرد: «ای رسول خدا! دستور خداوند را انجام بده و ما با تو خواهیم بود. ما چون قوم یهود نیستیم که به موسی گفتند: «قَالُوا يَامُوسَى إِنَّا لَنْ نَدْخُلَهَا أَبَدًا مَا دَامُوا فِيهَا فَاذْهَبْ أَنْتَ وَرَبُّكَ فَقَاتِلَا إِنَّا هَاهُنَا قَاعِدُونَ [مائده/24] گفتند: ای موسی! تا آنان در آنجایند، ما هرگز وارد آنجا نخواهیم شد، پس تو و پروردگارت بروید [با آنان] بجنگید که ما [تا پایان کار] در همین جا نشسته‌ایم.» بلکه ما نیز به همراه شما می‌جنگیم.»[1]

خدای متعال با اشاره به نقاط ضعف مسلمانان در این جنگ می فرماید: «إِذْ أَنْتُمْ بِالْعُدْوَةِ الدُّنْيَا وَهُمْ بِالْعُدْوَةِ الْقُصْوَى وَالرَّكْبُ أَسْفَلَ مِنْكُمْ وَلَوْ تَوَاعَدْتُمْ لَاخْتَلَفْتُمْ فِي الْمِيعَادِ وَلَكِنْ لِيَقْضِيَ اللَّهُ أَمْرًا كَانَ مَفْعُولًا لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَةٍ وَيَحْيَى مَنْ حَيَّ عَنْ بَيِّنَةٍ وَإِنَّ اللَّهَ لَسَمِيعٌ عَلِيمٌ [انفال/42] آنگاه كه شما بر دامنه نزديكتر [كوه‌] بوديد و آنان در دامنه دورتر [كوه]، و سواران [دشمن‌] پايين‌تر از شما [موضع گرفته‌] بودند و اگر با يكديگر وعده گذارده بوديد، قطعاً در وعده‌گاه خود اختلاف مى‌كرديد، ولى [چنين شد] تا خداوند كارى را كه انجام‌ شدنى بود به انجام رساند [و] تا كسى كه [بايد] هلاك شود، با دليلى روشن هلاك گردد و كسى كه [بايد] زنده شود، با دليلى واضح زنده بماند و خداست كه در حقيقت شنواى داناست.»

پرچمداری امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) در لشکر بدر یکی ازنکاتی است که ابن هشام، سیره نویس مشهور در کتابش به آن اشاره کرده است. او می‌نویسد: «پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) پرچم لشکر مهاجرین را به دست امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) سپردند و پرچم انصار را به دست یکی از قبیله انصار سپردند.»[2]
این نبرد در نهایت با پیروزی مسلمانان به پایان رسید و اخلاص مثال زدنی بعضی از اصحاب، سبب شد که همواره از این جنگ به بزرگی یاد شود.

پی‌نوشت:
[1]. واقدی، مغازی، ج1، ص48،  دار الأعلمی – بيروت، چاپ سوم – 1409 هـ. «ثُمّ قَامَ الْمِقْدَادُ بْنُ عَمْرٍو ... الْغِمَادِ لَسِرْنَا مَعَك.»
[2]. ابن هشام، سيره ابن هشام، ج1، ص612، شركة مكتبة ومطبعة مصطفى البابی الحلبی وأولاده بمصر، چاپ دوم، 1375هـ. «قَالَ ابْنُ إسْحَاقَ: وَدَفَعَ اللِّوَاءَ ... وَالْأُخْرَى مَعَ بَعْضِ الْأَنْصَارِ.»