پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یهودیان در حوزه اقتصادی نیز همچون حوزه های دیگر کارشکنی هایی داشته است. ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ اﻗﺪاﻣﺎت اقتصادی ﻳﻬﻮدیان در زﻣﺎن ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ(صلی‌الله‌علیه‌وآله) درآمد نامشروع نظیر رشوه و ربا، در محاصره اقتصادی قرار دادن مسلمانان و واداشتن آنان به بخل ورزی نسبت به دیگر مسلمانان بوده است.
1. درآمد از طریق نامشروع نظیر رشوه و ربا
ﺑﺴﻴﺎری از علمای ﻳﻬﻮدی، اﻣﻮال ﻣﺮدم را ﺑﻪ زور و باطل ﺗﺼﺎﺣﺐ می کردند.(ﺗﻮﺑﻪ، 34) قرآن کریم درباره رشوه گرفتن برخی از یهودیان، به پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) می فرماید: «سَمَّاعُونَ لِلْكَذِبِ أَكَّالُونَ لِلسُّحْتِ‏(مائده، 42)؛ آنها بسيار به سخنان تو گوش مى ‏دهند تا آن را تكذيب كنند؛ مال حرام فراوان مى خورند.» مراد از «سحت» رشوه است.[1]
از سياق آيات قرآن استفاده مى ‏شود حرمت ربا در بين يهود معروف بوده است: «وَ أَخْذِهِمُ الرِّبَوا وَ قَدْ نُهُوا عَنْهُ(نساء، 161)؛ و به جهت ربا خوردنشان با اينكه از آن نهى شده بودند.» با وجود این، از يهوديان نقل مى‏ كند كه مى ‏گفتند: «لَيْسَ عَلَيْنا فِی الْأُمِّيِّينَ سَبِيلٌ(آل عمران، 75)؛ رعايت نكردن حقوق اُمیّین[غير اهل تورات] بر عهده ما نيست [و در ضايع كردن حقوق ديگران گناه و عقوبتى نداريم]».
اين كلام الهی اشاره دارد به اينكه یهود در بين خودشان حق يكديگر را ضايع نكرده و مال ديگرى را به ناحق نمى‏ گرفت اما غير یهود را محكوم كردند به اينكه بايد حقوق یهود را رعايت كنند. به این صورت که ديگران باید به یهود سود ربوی بدهند و كمترين اعتراضى هم نداشته باشند. یهود می گفتند اهل تورات می توانند هر گونه تسلط و تصرف در مال و حقوق ديگران داشته باشند.[2]
2. محاصره اقتصادی مسلمانان
برخی از بزرگان یهود، با خودداری از پرداخت طلب ها، امانت ها یا معاملاتی که در ذمّه آن ها بود، افراد تازه مسلمان را تحت فشار اقتصادی قرار داده، اظهار می کردند حقوقی که شما بر ما داشتید مربوط به پیش از اسلام بود و اکنون اسلام آوردن شما باعث ابطال این حقوق شده است: «وَ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِقِنْطارٍ يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ وَ مِنْهُمْ مَنْ إِنْ تَأْمَنْهُ بِدِينارٍ لا يُؤَدِّهِ إِلَيْكَ إِلاَّ ما دُمْتَ عَلَيْهِ قائِماً ذلِكَ‏(آل‏ عمران، 75)؛ و در ميان اهل كتاب، كسانى هستند كه اگر ثروت زيادى به رسم امانت به آنها بسپارى، به تو باز مى‏ گردانند؛ و كسانى هستند كه اگر يك دينار هم به آنان بسپارى، به تو باز نمى‏ گردانند؛ مگر تا زمانى كه بالاى سر آنها ايستاده (و بر آنها مسلّط) باشى.»[3]
3. دعوت مسلمانان به بخل ورزی
یهودیان نزد مسلمانان «انصار» می رفتند و به بهانه دلسوزی و خیرخواهی آنان را از کمک به فقرای مسلمین باز می داشتند.[4] یهودیان به آنان می گفتند اموال خود را به «مهاجران» ندهید تا تنگدست و بی چیز نگردید: «اَلَّذِینَ یَبْخَلُونَ وَ یَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبُخْلِ وَ یَکْتُمُونَ مَا ءَاتَیهُمُ اللهُ مِنْ فَضْلِهِ وَ أَعْتَدْنَا لِلْکَافِرِینَ عَذَابًا مُهِینًا»( نساء، 37)؛ همان کسانی که بخل می ورزند و مردم را به بخل فرمان می دهند و آنچه را خداوند از فضل خویش به آنها ارزانی داشته پوشیده می دارند و برای کافران عذابی خوارکننده آماده است.»

پی نوشت:
[1]. سيد محمد حسين‏ طباطبايى، الميزان فى تفسير القرآن‏، چاپ پنجم، ‏قم:‏ جامعه‏ى مدرسين حوزه علميه قم، ‏1417ق‏، ج ‏5، ص 341
[2]. همان، ج ‏2، ص 409 و ج ‏3، ص 261
[3]. همان، ج ‏3، ص 261؛ علی‌ جدید بناب، تحلیلی بر عملکرد یهود در عصر نبوی‌. قـم‌: موسسه‌ امام‌ خمینی، ١٣٨٥‌، ص 99
[4]. جعفر سبحانی، منشور جاوید، قم: مؤسسه امام صادق(ع)، 1375، ج 6، ص 301.