حمله کوروش به شرق فلات ایران
آیا کوروش، با گل و گلاب و آینه و شمعدان، سرزمین‌ها را فتح می‌کرد؟ پاسخ روشن است. انسان عاقل می‌فهمد که به هر حال در هر سرزمین، کسانی بودند که در برابر لشکر کوروش بایستند. چنین افرادی قاعدتاً قتل و غارت می‌شدند.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ کوروش دوم (مشهور به کوروش کبیر) پس از فتوحات در غرب فلات ایران، رو به شرق فلات ایران کرد تا آن نواحی را تصرف کند. جایی که پارت ها، سکاها، هیرکانی ها، بلخی ها و دیگر اقوام زندگی می کردند. این سرزمین ها قبلاً تحت حاکمیت مادها بودند.
هرچند ما در منابع تاریخی، خبر روشنی از چگونگی رفتار کوروش با مردم آن سرزمین‌ها نداریم، اما بعید به نظر می رسد که آنان به راحتی در برابر کوروش سر تسلیم فرود آورده باشند. به نظر می رسد کوروش همان گونه با مردم شرق فلات ایران رفتار کرد، که با مردم آسیای کوچک رفتار کرده بود. یعنی تحمیل حاکمیتِ خود به آنان، به ضرب شمشیر.[1] چنانکه داریوش، سال‌ها پس از کوروش در کتیبه بیستون (Bisotun Darius's Inscriptions) نوشت که مردم خراسان و هیرکان، چند بار ضد حاکمیت هخامنشی شورش کردند و منِ داریوش آنان را سرکوب کردم.[2] این خود قرینه‌ای است بر اینکه مردم شرق فلات ایران، مایل به اطاعت از حکومت هخامنشی نبودند، مگر به زور و اجبار.
نکته آنکه داریوش می‌نویسد قیام خراسان علیه حکومت هخامنشی، یک قیام مردمی بود. چنان که آمده Parthavaiy âha avam kâra و این واژه kâra به معنی مردم است. مردم پارت... مردم خراسان.[3]
اسناد تاریخی هم این برداشت را تأیید می کند. کوروش هنگامی که برای فتح هندوستان روانه شد، در بلوچستان (که یونانیان آن را گِدروزیا Gedrosia نامیدند.) زمین‌گیر شد و تقریباً همه نیروهایش کشته شده؛ فقط با هفت نفر مجبور به عقب نشینی شد.[4]
متن عبارت تار و مار شدن لشکر کوروش در بلوچستان:
...and Cyrus, son of Cambyses, with only seven, for it is a fact that Cyrus came here with the intention of invading India, but found the going so bad and the country so wild and barren that he lost nearly all his men before he could do so…
پی‌نوشت:
[1]. پرویز رجبی، هزاره‌های گمشده، تهران: نشر توس، 1380، ج 2 (هخامنشیان به روایتی دیگر)، صص 129-130.
[2]. کتیبه بیستون، ستون 2، بند 16 و ستون 3، بند 1-2. والتر هينتس، داريوش و ايرانيان، ترجمه پرويز رجبی، تهران: نشر ماهی، 1391، صص 145-146.
[3]. بنگرید به: Scott L. Harvey, Winfred P. Lehmann, and Jonathan Slocum, Old Persian, Linguistics Research Center, The College of Liberal Arts, The University of Texas at Austin, Lesson 8, Number 40.
در این واژه‌نامه زبان پارسی باستان آمده است: .kāra - noun; nominative singular masculine <kāra-> the people
[4]. بنگرید به: Arrian: 6.24.2, Arrian: 6.24.3
والتر هینتس، داریوش و ایرانیان، ترجمه پرویز رجبی، تهران: نشر ماهی، 1391، ص 100.
افزودن نظر جدید