پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ دراویش فرقه صوفیه گنابادی به مانند دیگر دراویش فرقه های صوفیه با روی گردانی از مجالس و تجمعات دینی مذهبی که مورد تأکید قرآن و روایات اهل بیت (علیهم السلام) است به کنج خانقاه ها رفته و در آنجا به مراسمات خود مشغول شدند.

دراویش فرقه صوفیه گنابادی به برپایی نماز جمعه باور ندارند و در آن شرکت نمی کنند اما در طول هفته دو بار اقدام به برپایی مراسمات خود در خانقاه می کنند که یکی از آنها در شب های جمعه است.

بزرگان این فرقه در توجیه عدم شرکت در نمازجمعه و برپایی مراسمات شب های جمعه می گوید: «بزرگانمان، عرفا فرموده‌اند که چون نماز جمعه نیست، آن عبادت و توجه به خدا را در شب‌های جمعه کنند. شب‌های جمعه را معین کردند برای این‌که در هر جا دو نفر درویش هستند باهم بنشینند، اما به یاد خدا باشند نه این‌که بنشینند افسانه بخوانند.» [1]

نورعلی تابنده قطب سابق این فرقه در سخنانی به اهمیت این جلسات پرداخته است. وی در این سخنرانی بیان می گوید: «جلسه ای که در شب جمعه برپا می شود را نگویید جلسه روز پنج شنبه. چراکه روز جمعه از شب قبل از آن شروع می شود. یعنی از وقتی نماز مغرب خوانده می شود روز جمعه است.

وی سپس ضمن قرائت آیه:« فَاسْعَوْا إِلَىٰ ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ [جمعه / 9] هنگامی که برای نماز روز جمعه اذان گفته شود، به سوی ذکر خدا بشتابید و خرید و فروش را رها کنید.» می گوید: خداوند که می گوید بشتابید. یعنی اهمیت همه کارهای دیگر را کنار بگذارید و به این کار بپردازید. بشتابید برای ذکر خدا و کار دنیا را بگذارید. حتی مرحوم آقای سلطان علیشاه به عنوان یک مجتهد، چون غیر از قطب، مجتهد هم بودند، به عنوان مجتهد اطاعت این امر الهی را فتوا دادند که از مغرب یعنی از همان وقتی که نماز مغرب و عشا شب جمعه را که خواندیم، معامله جایز نیست. معامله باطل نیست، عمل ما باطل است. معامله درست است منتهی گناهی کردیم. هیچکدام از آقایان علما اینطور حکم نداده اند. گفته اند که در روز جمعه خوب نیست ولی هیچکس نگفته که جایز نیست و گناه دارد.» [2]

در پاسخ به نورعلی تابنده باید گفت که اولاً این فتوای ملاسلطان گنابادی اشتباه است، چون منظور از وَذَرُوا الْبَيْعَ (ترک کسب و کار) مربوط به همان ساعت برگزاری نماز جمعه است نه صبح جمعه و شب قبل از آن.

ثانیاً درحالی نورعلی تابنده ادعا می کند که هیچ یک از علما فتوا به جایز نبودن در روز جمعه معامله نداده اند و فقط گفته اند خوب نیست، که برخی از مراجع، همچون آیت الله تبریزی و آیت الله مکارم شیرازی قائل به احتیاط واجب در ترک معاملات شده اند. [3]

کما اینکه آیت الله مکارم درباره خرید و فروش هنگام نماز جمعه می گوید: «بنابر احتیاط واجب حرام است ولی معامله باطل نیست و همه کسانی که شرایط شرکت در نماز جمعه را دارند این حکم را رعایت کنند.» [4]

سوال اینجاست که چرا ملاسلطان گنابادی امر به عدم خرید و فروش از شب جمعه تا پایان نماز جمعه داده است، ولی امر به شرکت کردن دراویش در خود نمازجمعه نکرده است؟

چرا نورعلی تابنده از این آیه مبارکه فقط به موضوع ترک کسب و کار پرداخته که آنهم بخاطر جلسه درویشی خودشان است. ولی هیچ اشاره ای به موضوع اصلی این آیه یعنی شرکت در نمازجمعه نکرده است؟

در واقع نورعلی تابنده سعی داشت به مریدان خود بفهماند که مجالسی که در شب های جمعه پرداخته می شود(برگزار می شود) درواقع در روز جمعه نیست و شب جمعه است و شب جمعه نیز جزء روز جمعه محسوب می شود که طبق قول ملاسلطان گنابادی کسب و کار در آن باطل است!!!

پی نوشت:
[1]. بیچاره بیدختی، محمدحسن (صالح علی ‌ شاه)، یادنامه صالح، نشر حقیقت، تهران، 1380 ش، ص 280
[2]. سخنرانی نورعلی تابنده، 15 / 3/ 1388
[3]. توضیح المسائل مراجع ج 1 ص 1077 م 56
[4]. پایگاه اطلاع رسانی آیت الله مکارم شیرازی، قسمت سوالات متفرقه نمازجمعه