اینکه می‌گویید قرآن بعد از سه سال از فوت پیامبر جمع‌آوری شد به این معنا نیست که قرآن نوشته‌شده و مکتوب نبود، کاتبان وحی به‌ویژه علی(علیه‌السلام) آنچه را که نازل می‌شد نوشته و ثبت می‌کردند و حتی پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) تفسیر آن آیات را نیز به ایشان تعلیم می‌دادند.[1] در زمان حیات پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله)ترتیب، نظم و عدد آیات در هر سوره به دستور ایشان انجام شد.[2]
اما درباره ترتیب سوره‌ها طبیعی بود که این امر بعد از فوت پیامبر و یأس از نزول وحی شکل‌گرفته است،  به نظر بیشتر محققان، جمع و ترتیب سوره‌ها برای نخستین بار توسط علی(علیه‌السلام) و سپس زید بن ثابت و دیگر صحابه انجام شد، ابن‌ندیم می‌گوید:« اولین مصحفی که گردآوری شد مصحف علی بود و این مصحف نزد آل جعفر است.[3] در زمان عثمان، طلحه از علی(علیه السلام) خواست تا قرآن خود را برای رفع اختلاف بیاورد حضرت فرمود :« آیا این قرآن که امروز در دست مردم است تمامی قرآن است یا آنکه غیر قرآن در آن واردشده است؟» طلحه گفت: البته تمامی آن قرآن است، علی ع فرمود حال که چنین است به آن اخذ کنید و عمل کنید».[4]
همچان‌که گذشت، درستی قرآن فعلی بر اساس  وجود نسخه‌های قدیمی آن نیست، بلکه بر اساس تواتر است. قرآن بر خلاف تورات و انجیل که صحت آنها وابسته به سنت کتابت و نسخه‌برداری است بر سنت شفاهی و حفظ سینه به سینه استوار است، لذا درباره‌ی قرآن صحبت از نسخه اصلی و فرعی نیست  تا با مفقودشدن، سوختن و سایر عوارض، کتاب اصلی از بین برود و تحریف در آن راه یابد و این از حکمت بالغه الهی خداوند است که آخرین کتابش را فقط به صورت قرائت و تلاوت نازل فرمود و ازاین رو قرآن نامیده شد، تا نسخه آن سینه ها و حافظه های مؤمنان باشد و با از بین رفتن نسخه کتبی، نسخه‌های زنده قرآن، قرآن را به طور متواتر به نسل‌های آینده برسانند. نسخه‌های سوخته شده در زمان عثمان همه قرآن واحدی مطابق همین قرآن موجود بودند، نه قرآن‌های دیگر، ولیکن صاحبان این نسخه‌ها مانند ابن مسعود در کنار قرآن تفاسیر خویش از آیات و معانی لغات مشکل را هم اضافه کرده بودند و لهجه و قرائت خاص خویش را که امری طبیعی بود، همراه تفاسیر شخصی یا احادیث نبی(ص) ترویج می‌نمودند، عثمان به جهت آنکه نکند تفاسیر آیات با مرور زمان داخل قرآن شود و جزئی از قرآن تلقی شود، دستور داد نسخه‌هایی از قرآن خالص از تفسیر کتابت شود و در بین مسلمین قرآن بدون تفسیر منتشر گردد و نسخه‌های آمیخته به تفاسیر حذف شود تا قرآن از احتمال اختلاط به اضافات محفوظ بماند. ولی آن نسخه‌های سوخته شده قرآنی، غیر این قرآن یا اضافه‌تر از این قرآن نبوده‌اند، بلکه قرآن‌هایی مطابق همین قرآن اما همراه با تفسیر بوده‌اند که سوزانده شدند.
نسخه‌ی اصلی قرآن، سینه‌ی نبی(ص) و بعد از او عترت نبی(ع) بوده‌اند که در طول تاریخ اسلام وظیفه حفظ دین و رکن آن را داشته‌اند و به‌طور متواتر سینه‌ها و حافظه‌های متواتر همه مسلمانان معاصر نبی(ص) تا به امروز همه، نسخه‌های زنده قرآن محسوب می‌شوند و نسخه‌های کتبی قرآن هم به‌طور متواتر از زمان خود پیامبر مکتوب و همراه کتابت محفوظ در سینه بوده است تا به امروز، مضافاً اینکه قرآن خودش بالذات معجزه الهی است و بالاترین سند بر حقانیت آن، شهادت خود خدا بر آن است و شهادت خدا همان اعجاز زنده و حاضر قرآن است. اگر بخواهیم برهان بر عدم تحریف قرآن را خلاصه کنیم، به این موارد می‌توانیم اشاره کنیم:
  . شهادت خود خداوند؛ اعجاز تک‌تک سوره‌های قرآن که شاهد زنده بر حقانیت آن است.
  . شهادت عترت و اهل‌بیت رسول خدا(ص) برحجیّت قرآن و ارجاع به آن؛ ایشان طبق حدیث متواتر ثقلین، خود عدل قرآن و معصوم هستند و شهادت ایشان از جانب خدا بر امّت حجت است و ایشان از جانب خدا موظف به حفظ و حمایت از رکن دین؛ یعنی قرآن می‌باشند.
  . تواتر سینه‌به‌سینه قرآن تا زمان خود رسول خدا (ص).
اما درباره‌ی جمع‌آوری قرآن توسط زید بن ثابت، اول باید تذکر داد که جمع‌آوری قرآن به معنای این نبود که قرآن وجود نداشت، بلکه حفاظ زیادی آن را در سینه داشتند و اصل دستور ابابکر بر جمع‌آوری قرآن مکتوب به این دلیل بود که به جهت حادثه جنگ یمامه حفاظ زیادی به شهادت رسیدند. علاوه بر این جمع‌آوری قرآن مکتوب، بلافاصله بعد از رحلت پیامبر اکرم(صل الله‌علیه‌وآله) توسط علی(علیه السلام) انجام‌شده بود. اما اینکه می‌گویید زید بن ثابت گفت من توان این کار را ندارم این‌گونه نیست او به اصل جمع‌آوری اعتراض دارد که در زمان پیامبر انجام‌نشده و می‌گوید چگونه می‌خواهید کاری کنید که پیامبر(صل‌الله‌علیه‌وآله) انجام نداد؟او می‌گوید سنگینی این کار برایم همانند تحمل کوه گرانی بود ولی به‌ناچار پذیرفتم و قرآنی را که بر سنگ و چوب نوشته‌شده بود جمع کردم.[5]( می‌آورد، که زید گروهی 25 نفری را تشکیل داد و ادعای مدعیان داشتن قرآن در نزد خود را به‌شرط داشتن مکتوب و همچنین شهادت یک حافظ بر درستی این مکتوب می‌پذیرفت. این مجموعه جمع‌آوری‌شده تا زمان عثمان موجود بود.

پی‌نوشت:

[1] سلیم بن قیس، السقیفه، ص213-214
[2] معرفت ، هادی، علوم قرآنی،موسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، قم، 1378، ص118
[3] همان ص 120
[4] همان ص 123
[5] معرفت، هادی ، علوم قرآنی ص 124 به نقل از صحیح بخاری ج6 ص225،یعقوبی در تاریخ خود جلد دوم ص 113