دیدگاه معاصرین نسبت به ابنتیمیه
خلاصه مقاله
یکی از کسانیکه در طول چندین قرن، مورد توجه خاص وهابیان قرار گرفته و برای او ارزش فراوانی از نظر علمی قائلند، تقی الدین احمد بن عبدالحلیم معروف به «ابنتیمیه» است. او کسی است که افکار وهابیان از او سرچشمه میگیرد. وهابیان برای او کنگرههای علمی گرفته و کتابهایی در مدح و منزلت و شخصیت علمیش تألیف کردهاند و در حقیقت او را مؤسّس مذهب خود میدانند؛ اگر چه آنان در ظاهر این مطالب را اظهار نکرده و خود را سلفی مینامند. در مقابل این جریان میبینیم برخی از علمای اهلسنت مواضع تندی در مقابل این شخصیت دارند که از جمله آنان شیخ یوسف بن هاشم رفاعی، محیی الدین حسین بن یوسف إسنوی و ابوالفداء سعید عبداللطیف فوده هستند.
متن مقاله
یکی از کسانیکه در طول چندین قرن، مورد توجه خاص وهابیان قرار گرفته و برای او ارزش فراوانی از نظر علمی قائلند؛ تقی الدین احمد بن عبدالحلیم معروف به «ابنتیمیه» است. او کسی است که افکار وهابیان از او سرچشمه میگیرد. وهابیان برای او کنگرههای علمی گرفته و کتابهایی در مدح و منزلت و شخصیت علمیش تألیف کردهاند و در حقیقت او را مؤسّس مذهب خود میدانند. اما در مقابل میبینیم برخی از علمای اهلسنت مواضع تندی در مقابل این شخصیت دارند که در این مقاله برای نمونه به برخی از آنها اشاره میکنیم.
- شیخ یوسف بن هاشم رفاعی؛
او که از علمای معروف اهلسنت در کویت است درباره ابنتیمیه میگوید: «خدا رحمت کند دشمنان ابنتیمیه را که چون از اجماع در برخی آرائش خارج شد، با او مناظرات علنی در شهرها و خصوصاً دمشق در حضور علما و وزراء و طالبان علم برپا کردند... .»[1]
- محی الدین حسین بن یوسف إسنوی؛
او که از علمای ازهر مصر است در ردّ ابنتیمیه میگوید: «برای ابنتیمیه در مسأله زیارت قبر پیامبر (صلیاللهعلیهوآله) رأی شاذ و گفتار بسیاری است که در آن زد و خورد و تناقض و اغفال و هوچیگری است و کسیکه کتاب «الجواب الباهر فی زوار المقابر» و کتاب «الردّ علی الأخنائی» را بخواند که اخیراً در 744 صحفه در قطع بزرگ چاپ شده، و یا اینکه کتاب فتاوای او را قرائت کند یا آنچه را که برخی از شاگردانش امثال ابن عبدالهادی در کتاب «الصارم المنکی» از او نقل کرده بخواند، میداند که چه قدر در کلام این مرد تشتّت است؛ لذا علمای عصرش در این مسأله و غیر آن بر ضدّ او قیام کرده و بر او ردّ نوشتهاند... .»[2]
- ابوالفداء سعید عبداللطیف فوده؛
او که از علمای معاصر اردن است، در ردّ ابنتیمیه میگوید: «امّا نزد ما، آنچه را که او نوشته واضح است که همگی آنها مذهب گمراه و نصّ صریح در یاری مذهب اهل تجسیم و کرامیه بدعتگذار است و ما در ردّیه بر او و نقض کلامش تنها در هجوم خود به مقابله با افکار و توهمّات او بر موافقت مردم با ما توقف نمیکنیم، بلکه میدانیم که بسیاری از آنها بر روی چشمانشان پردهای افکندهاند، و لذا از خداوند متعال میخواهیم که آن را با ردّیهها و تنبیهاتی که نوشته شد، ازاله کند.»[3]
پینوشت:
[1]. «رحم الله خصوم الشیخ ابنتیمیه؛ فانّهم لما خرج علی الاجماع فی بعض آرائه، اقاموا له المناظرات الکثیرة المفتوحة فی مصر و دمشق... .» ادلة اهل السنة و الجماعة، یوسف الرفاعی، مکتبة دارالقرآن الکریم، کویت، ص5.
[2]. «انّ لابنتیمیة فی مسألة زیارة قبر الرسول رأی شاذ و کلام کثیر فیه تضارب و تناقض و تعمیم و تهویل. و من قرأ له... .» الإفهام و الإفحام، ص150.
[3]. «و امّا عندنا فما کتبه واضح فی مذهب الضلال و نصّ صریح فی نصرة مذهب المجسمة و الکرامیة المبتدعة، و نحن فی ردّنا علیه و نقضنا لکلامه لا یتوقف هجومنا لصدّ افکاره و توهّماته علی موافقة... .»نقض الرسالة التدمریة، سعید فوده، دارالرازی، ص6.
افزودن نظر جدید