تعیین خلافت بر مبنای آیه ولایت

  • 1398/06/01 - 12:58
با توجه به جمع بودن فراز "وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ" در آیه ولایت، استدلال بر انحصار سرپرستی امام علی (علیه‌السلام)، زیر سوال می‌رود. پاسخ این شبهه این است که امکان استفاده از لفظ جمع و اراده مفرد مورد پذیرش قرار گرفته است. در این آیه نیز بر طبق اعتراف علمای اهل‌سنت، قرینه بر استفاده از لفظ جمع و اراده مفرد جاری است.

آیه ولایت، آیه 55 سوره مائده، که بر اثبات جانشینی حضرت علی (علیه‌السلام) پس از پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) دلالت دارد. خداوند در این آیه می‌فرماید: «إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَوةَ وَ يُؤْتُونَ الزَّكَوةَ وَ هُمْ رَاكِعُون.[مائده/55] سرپرست و ولىّ شما، تنها خداست و پيامبر او و آن‌ها كه ايمان آورده‌‏اند، همان‌ها كه نماز را برپا مى‏‌دارند، و در حال ركوع، زكات مى‌‏دهند.»
شیوه چینش کلمات این آیه و نحوه کاربرد آن، سؤالاتی را پیش‌روی متفکران قرار داده است که در واقع باید از آنان به عنوان شبهه نام برد و در ذیل مورد بررسی قرار می‌گیرد:
اگرچه شان نزول این آیه در مورد حضرت علی (علیه‌السلام) است، اما این سبب نمی‌شود که آیه منحصر در ایشان شود. شاهد این مطلب نیز جمع بودن جمله "وَ الَّذِينَ ءَامَنُواْ" است که اگر این آیه در مقام انحصار امامت امیرمؤمنان (علیه‌السلام) بود، باید به صورت مفرد ذکر می‌شد.[1]
در پاسخ این شبهه باید گفت که گاهی با وجود قرینه، از کلمات جمع، اراده مفرد می‌شود.[2] اهل‌سنت معتقدند این آیه در شان امیرمؤمنان (علیه السلام) است؛[3] از این روی و با توجه فراز پایانی آیه "وَ هُمْ رَاكِعُون" که به عنوان قرینه مطرح است، یکی از مصادیق سرپرستان، امام علی (علیه‌السلام) است.

پی‌نوشت:

[1]. قوشچی، علی بن محمد، شرح تجرید العقائد، قم، منشورات الرضی، بی‌تا، ص 368.
[2]. رازی، فخر الدین، مفاتیح الغیب، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ه، ج 12، ص 386.
[3]. قوشچی، علی بن محمد، شرح تجرید العقائد، قم، منشورات الرضی، بی‌تا، ص 368

تنظیم و تدوین

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.