اهل سنت و فهم عذر به جهل از داستان حواریون

  • 1396/12/26 - 21:36
عذر به جهل یکی از موانع مهم تکفیر است. سلفیان این عذر را بسیار محدود و در موارد زیادی آن را مورد توجه قرار نمی‌دهند. این در حالی است که در اهل سنت با اتکا به منابع اسلامی آن را به عنوان مصداقی برای عذر به جهل می‌دانندد. استنادات ایشان به داستان حواریان یکی از مواردی است که می‌تواند شاهدی برای این ادعا باشد.

علمای اهل سنت از داستان حواریون معنای عذر به جهل را می فهمند و همین معنا را برداشت کرده اند که حواریون نسبت به قدرت خداوند جهل داشتند که این سوال را از حضرت عیسی کردند. زمخشری یکی از مفسرین اهل سنت در این باره می‎گوید: حواریون دارای ایمان کامل نبودند بلکه در قدرت خداوند شک داشتند از این رو حضرت عیسی علیه السلام آنان را به تقوای الهی دعوت کرد چرا که اگر در قدرت خداوند شک کنند، هلاک می‎شوند.[1]

فخر رازی مفسر دیگر اهل سنت در توجیه کلام حواریون در سوال از قدرت خداوند در فرستادن سفره بهشتی وجوهی را ذکر کرده است. اولین توجیه وی این است که خداوند متعال در آیات قبل، حواریون را به ایمان و اسلام توصیف نکرده است بلکه به نقل قول حواریون پرداخته است که گفته بودند: «قَالُوا آمَنَّا وَاشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ[مائده/111]ایمان آوردیم و شاهد باش که ما تسلیم شده ایم» و بعد از آن، آیه مورد بحث را ذکر کرده تا بفهماند حواریون ایمان کامل نداشته و در قدرت خداوند شک داشتند. این که حواریون در ادامه آیه گفته اند: «وَنَعْلَمَ أَنْ قَدْ صَدَقْتَنَا؛ این که بدانیم تو به ما راست گفته‌ای» بر این مطلب دلالت می کند که حواریون دچار بیماری روحی بوده اند و این که حضرت عیسی به آنان گفته است: «اتَّقُوا اللَّهَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ» نشان از عدم ایمان کامل حواریون دارد.[2]

 

پی‌نوشت:

[1]. زمخشری، الكشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج1، ص693؛ فخر الدین رازی، مفاتیح الغیب، ج12، ص462.
[2]. فخر الدین رازی، مفاتیح الغیب، ج12، ص462.

تنظیم و تدوین

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.