پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب- عشق به خدا یکی از اصول تصوف است اما برخی از صوفیه از این مطلب استفاده کرده و عشق مجازی به حسان الوجوه (زیبا رویان) و غِلمان (نوجوانان) را در ادامه عشق به خداوند تعریف کرده و آن را جایز دانسته‌ و قَنطره (پل) عشق به حقیقت و خداوند دانسته و مشایخ آنان نیز مریدان را به این کار تشویق می‌کردند.[عارف و صوفی چه می‌گویند؟، ص 94]

از این رو برخی از صوفیه درباره عشق مجازی و رابطه آن با عشق الهی کتاب‌ها نوشته‌اند. روزبهان بقلی را می‌توان از جمله نویسندگانی معرفی کرد که درباره عشق مجازی دست به تالیف زده است. وی در کتاب "عبهر العاشقین" از معشوقی که پیوسته او را خطاب می‌کند یاد کرده و خواسته است تا عشق انسانی و رابطه آن با عشق الهی را در کتاب خود تشریح کند. روزبهان این کتاب را بدین منظور در 32 فصل فراهم ساخته است.[دو رساله عرفانی در عشق، صص 94 و 95] عقیده به عشق مجازی در تصوف موجب شد تا کم‌کم صوفیان به انحراف کشیده شده و از عشق حقیقی به خداوند دور شوند.

پی‌نوشت:
تهرانی میرزا جوادآقا، عارف و صوفی چه می‌گویند؟، آفاق، تهران، 1395، ص 94
غزالی احمد و باخرزی سیف‌الدین، دو رساله عرفانی در عشق، به کوشش افشار ایرج، تهران، منوچهری، 1377،  صص 94 و 95