پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ علم و دانش حضرت علی (علیه السلام) از جمله مسائلی است که در آن اختلافی نیست و تمام فرق و مذاهب اسلامی و اسلام شناسان به آن اذعان دارند و در لابلای کلامشان اعتراف کرده‌‌اند که بعد از پیامبر خاتم، کسی به پای او در تمام علوم و زوایای علوم قرآنی نرسد و اصحاب پیامبر هم همانند قطره‌ای در مقابل اقیانوسی مانند حضرت علی (علیه السلام) قرار دارند که قابل مقایسه نیستند. برای اثبات این کلام نگاهی کوتاه به کتب اهل سنت می‌اندازیم تا بهتر به علم بی‌بدیل حضرت آشنا شویم.

ترمذی در سنن خود از پیامبر اکرم روایت آورده که فرمودند: «انا دار الحکمه و علی بابها.[3] من خانه‌ی حکمت هستم و علی درگاه آن است.»
حاکم نیشابوری در کتاب خود از پیامبر اکرم روایتی نقل می‌کند که فرمود: «انا مدینه العلم و علی بابها.[4] من شهر علم هستم و علی باب آن است.»
متقی هندی در کتاب خود این روایت را از پیامبر آورده است که فرمودند: «اعلم امتی من بعدی علی بن ابی‌طالب.[1] داناترین و عالم‌ترین افراد امتم بعد از من علی بن ابی‌طالب است.»
دیلمی در کتاب مسند خود به نقل از ابوذر غفاری از پیامبر روایت کرد که: «قال رسول الله، علی باب علمی و مبیّن لامّتی ما ارسلت به من بعدی، حبّه ایمان و بغضه نفاق و النظر الیه رأفه و مودة عباده.[2] پیامبر فرمودند: علی درب علم من و بیانگر پیام رسالتم، بعد از من به امتم می‌باشد. دوستی او ایمان و دشمنی با او نفاق است. نگاه کردن به او مهربانی و مودت او عبادت خداست.»

ابن ابی الحدید در شرح نهج البلاغه از پیامبر روایت می‌کند که فرمودند: «علی خازن علمی.[5] علی گنجینه دانش من است.»
ابن مغازلی در کتاب مناقب خود از پیامبر روایت کرده که فرمودند: «قسّمت الحکمه عشره اجزاء فاعطی علی تسعه اجزاء و الناس جزءاً واحداً.[6] حکمت را ده قسمت کرده‌اند، پس نُه قسمت آن به علی عطا شد و برای تمامی مردم یک قسمت باقی مانده است.»
حاکم حسکانی در کتاب تفسیر خود به نقل از عمر بن خطاب می‌نویسد: «عن عمیر بن بشر الخثعمی قال: قال عمر بن الخطاب: علی اعلم الناس بما انزل الله علی محمد.[7] عمر بن بشر خثعمی گفت، عمر بن خطاب گفته است: علی داناترین مردم به آن‌چه خداوند بر محمد نازل کرده است، می‌باشد.»
در نتیجه این‌گونه روایات و حتی بیشتر از این روایات در کتب روایی، تفسیری و ... اهل سنت در مورد دانش بی‌نهایت حضرت علی (علیه السلام) وارد شده است، و این دانش او حاکی از جانشینی تام این امام نسبت به پیامبر اسلام را  دارد و جانشین پیامبر هم باید عالم به تمام علوم الهی و غیر آن باشد و این‌جاست که می‌بینیم، اوست که با صراحت و بدون هیچ ترس و واهمه آن عبارت عمیق و بلند را مطرح می‌کند به این‌که: «سلونی قبل ان تفقدونی.[8] از من بپرسید قبل از این‌که مرا از دست بدهید.» یعنی من علی به تمام علوم دهر از قبل از خلقت آدم تا روز قیامت آگاهی دارم، بدون این‌که در سؤالی تامل یا شک کنم، جواب همه‌ی آن‌ها را می‌دانم.

پی‌نوشت:

[1]. سنن، ترمذی، نشر بولاق، بیروت، لبنان، (1998م)، باب مناقب ج5 ص596.
[2]. مستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دارالمعرفه، بیروت، لبنان، ج3 ص937.
[3]. کنز العمال، متقی هندی، دارالحدیث، قم، ایران، (1374ش)، ج11 ص614.
[4]. مسند الفردوس، دیلمی، دارالکتاب العربی، بیروت، لبنان، چاپ اول، (1407ق)، ج3 ص61.
[5]. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، مکتبه آیة الله مرعشی، قم، ایران، تحقیق ابراهیم محمد ابوالفضل، ج9 ص165.
[6]. مناقب، ابن مغازلی، دارالاضواء، بیروت، لبنان، ص282.
[7]. شواهد التنزیل، حاکم حسکانی، دارالهدی، قم، ایران، ج1 ص30.
[8]. حلیه الاولیاء، ابی نعیم اصفهانی، دارالفکر، بیروت، لبنان، ج1 ص68.