تقریب مذاهب از نگاه قرآن و پیامبر(ص)
خدا در قرآن مسلمانان را به متابعت از فرامین خود فرا میخواند و میفرماید که به ریسمان او چنگ زنیم و هرگز متفرق نشویم، تا دشمنان بین ما رخنه نکنند؛ چرا که دشمنان تمام سعی خود را در ایجاد تفرقه بین مسلمین میکنند و سیاست (اختلاف بینداز و حکومت کن) را در دستور برنامه خود دارند و این باعث ناراحتی پیامبر برای امت خود میشود.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بحث اتحاد مسلمین و ایستادگی امت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در مقابل دشمنان دین، یکی از مهمترین مسئله موجود در آیات قرآن و فرمایشات پیامبر اسلام میباشد، و این نگرانی مهم پیامبر، در زمان حیات مبارکش و سرگذشت امتش، بعد از خودش بود. فلذا در مناسبتهای مختلف متذکر این مطلب میشدند و آن را به همگان گوشزد و بیان میفرمودند، و امت خود را به ایستادگی و پا برجایی در راه حق و حقیقت که باعث اتحاد مسلمانان میشد، سفارش میکردند.
خداوند در قرآن میفرماید: «وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا.[آل عمران/103] به ریسمان الهی چنگ بزنید و هرگز متفرق نشوید.» علمای اهل سنت ذیل این آیهی شریفه نوشتهاند که مراد از «حبل الله» که محور وحدت و یگانگی امت پیامبر میباشد، همان اهل بیت و در راس آنها حضرت علی (علیه السلام) است.[1] و در آیه دیگری خداوند همهی امت اسلامی را از تفرقه و اختلاف منع کرده و به اتحاد سفارش کرده و آن آیه شریفه این است: «...أَنْ أَقِيمُوا الدِّينَ وَلَا تَتَفَرَّقُوا فِيهِ.[شوری/13] دین را بر پا کنید و در آن اختلاف نکنید.» و آیات دیگری مثل، [سوره بقره، آیه 213]، [سوره آل عمران، آیه 23]، [سوره نور، آیه 48] و ... همه و همه حاکی از اتحاد داشتن و اختلاف نداشتن در میان مسلمانان است که قرآن تذکر داده است.
اما در حال حاضر نه تنها اختلاف عظیم بین تمامی بشریت از لحاظ گوناگون وجود دارد، بلکه در میان امت پیامبر هم چندین مذهب با گرایشات مختلف وجود دارد. لذا بهترین راه حل، رفتن به طرف قرآن و احادیث پیامبر اکرم است که راه سعادت و کمال را به انسان نشان میدهد و از اختلافات دور میکند.
پیامبر اکرم در آن حدیث معتبر و متواتر فریقین، (یعنی ثقلین) فرمودند: «انی تارکم فیکم الثقلین...[2] من دو ثقل در میان شما گذاشتم که اگر به هر دو با هم چنگ بزنید هرگز گمراه نمیشوید، یکی کتاب خدا و دیگری اهل بیتم.» و همین مسئله را یاد آور شدند، و یا حضرت علی (علیه السلام) در آن خطبهاش که فرمودند: «فاین تذهبون، والی این تفرون...[3] به کجا میروید؟ به کدام طرف رو میکنید؟...» متذکر اهمیت یکپارچگی و اتحاد میان مسلمین شدند و مسلمانان را از اختلاف برحذر داشتند، و یا در جایی دیگر آیا پیامبر نفرمودند: «فاسالوهما ما خلقت فیها.[4] در هر چیزی که اختلاف کردید، تنها از آن دو (قرآن، علی) بپرسید.». چرا که پیامبر اکرم فرمودند: «علی مع القرآن و القرآن مع علی ولن یفترقا حتی یروا علی الحوض.[5] علی با قرآن است و قرآن با علی، از هم جدا نمیشوند تا در حوض کوثر بر من وارد شوند.»
این حدیث شریف از پیامبر راه روشنی را به امت اسلامی نشان میدهد که در اختلاف و مشکلات به آنها رجوع کنید، آنها شما را هرگز از راه هدایت خارج نمیکنند و هرگز به سوی گمراهی نمیکشانند. این یعنی اتحاد و همبستگی و سفارش اکید پیامبر به تمامی امت اسلامی خود تا اختلاف نکنند. پیامبر برای اینکه راه حق را به اصحاب خود نشان دهد، تا بعد از خود در اختلاف و تفرقه بهسر نبرند، اشارهی مستقیم به صراط حق نمودند؛ حضرت در جایی به عمار یاسر فرمود: « یا عمار، ان رایت علیاً قد سلک و وادیاً و سلک الناس وادیاً غیره، فاسلک مع علی و دع الناس، انه لن یدلّک علی ردی و لن یخرجک من الهدی[6] ای عمار! اگر علی را به راهی و مردم را به راه دیگر دیدی، با علی باش و مردم را رها کن، چرا که علی تو را به نیستی و نابودی نمیکشاند و تو را از راه هدایت بیرون نمیبرد.»
پس در نتیجه مسلمانان دست در دست همدیگر و با اتحاد و همدلی و در کنار هم بودن و با چنگ زدن به قرآن و عترت پیامبر اسلام، خشنودی خدا و رسولش را به ارمغان آورند و با عمل کردن به فرمایشات الهی و سفارشات اکید پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) وحدت حقیقی را رقم بزنند، چرا که اتحاد واقعی امت پیامبر همان انتظار منجی موعود است، که اکثر قریب به اتفاق فرق اسلامی به آن اذعان دارند و این امر میّسر نمیشود، مگر با هوشیاری علمای فریقین و با شعار وحدت و همبستگی، تا جلوی مکر و حیلهی دشمنان دین گرفته شود.
پینوشت:
[1]. تفسیر طبری، طبری، نشر بی تا، بیروت، لبنان، ج4 ص151.
[2]. مستدرک علی الصحیحین، حاکم نیشابوری، دارالمعرفه، بیروت، لبنان، فصل فضائل اصحاب، ج3 ص109-110.
[3]. نهج البلاغه، سید رضی، موسسه دارالهجره، قم، ایران، تحقیق صبحی صالح، خطبه 87.
[4]. ینابیع الموده، قندوزی حنفی، منظمه الاوقاف و الشئون الخیریه، دارالاسوه، قم، ایران، ص90.
[5]. کنز العمال، متقی هندی، دارالحدیث، قم، ایران، (1374ش)، ج11 ص613 حدیث 32972.
[6].کنز العمال، متقی هندی، طبعه دارالمعارف النظامیه، حیدر آباد، هند، (1312ق)، ج6 ص155 حدیث2590.
افزودن نظر جدید