پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ موضوع رجعت یکی از مسلّمات شیعه است که به پیروی از آیات و روایات به آن معتقد شده است، شیعه اصول عقاید خود را قبل از آن‌که از راه نقل ثابت کند، از راه عقل اثبات می‌کند و برای هر کدام از توحید و نبوت و معاد و عدل و امامت، برهان عقلی اقامه می‌نماید، و از طرف دیگر شیعه امکان رجعت را از راه قدرت مطلق خداوند و نیز وقوع معاد اثبات می‌کند، چرا که رجعت را چیزی غیر از نوعی معاد در همین دنیا نمی‌داند، اما برای اثبات وقوع رجعت در مقابل اهل سنت به آیات و روایات متمسک می‌شود. ما در این نوشتار مختصر به برخی از این نمونه‌ها متذکر می‌شویم.

آیاتی که دلالت کننده بر وقوع رجعت است و به دو صورت می‌باشد.
اول آیاتی که دلالت دارد بر وقوع رجعت در ادیان گذشته، که در قرآن موارد آن فراوان است. از جمله این آیات شریفه:
1- خداوند در قرآن در سوره بقره، آیه 55-56، زنده شدن هفتاد نفر از همراهان حضرت موسی (علیه السلام) را که تقاضای دیدار خدا را کرده بودند و در مقابل صاعقه تاب نیاوردند و از دنیا رفتند، را بیان می‌کند، و آیه شریفه این است: «وَ إِذْ قُلْتُمْ يَامُوسىَ لَن نُّؤْمِنَ لَكَ حَتىَ نَرَى اللَّهَ جَهْرَةً فَأَخَذَتْكُمُ الصَّاعِقَةُ وَ أَنتُمْ تَنظُرُونَ.[بقره/55] هنگامی‌که گفتند، ای موسی ما هرگز به تو ایمان نخواهیم آورد، مگر این‌که خدا را آشکارا ببینیم. پس صاعقه‌ای شما را گرفت، در حالی‌که تماشا می‌کردید.» «ثُمَّ بَعَثْنَـکُم مِّن بَعْدِ مَوْتِکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ.[بقره/56] سپس شما را پس از مرگتان حیات بخشیدیم، شاید شکرگزار شوید.»
2- زنده شدن کشته‌ی بنی اسرائیل که برخی از خویشاوندانش به‌خاطر ثروت پدرش او را کشته بودند و اولیاء او نزد حضرت موسی(علیه السلام) آمدند و درخواست کردند که قاتل او را برایشان پیدا کند... و بعد خداوند دستور داد قسمتی از گاو ذبح شده را به او بزنند تا زنده شود و قاتل خود را معرفی کند. و آیه شریفه این است: «إِذْ قَتَلْتُمْ نَفْساً فَادَّارَأْتُمْ فیها وَ اللَّهُ مُخْرِجٌ ما کُنْتُمْ تَکْتُمُونَ.[بقره/72] وقتی که نفسی را کشتید و یکدیگر را درباره آن متهم کرده و به نزاع برانگیختید، و خداوند می‌خواست راز پنهانی شما را آشکار کند.» «فَقُلْنا اضْرِبُوهُ بِبَعْضِها کَذلِکَ يُحْيِ اللَّهُ الْمَوْتي وَ يُريکُمْ آياتِهِ لَعَلَّکُمْ تَعْقِلُونَ.[بقره/73] سپس گفتیم قسمتی از گاو را به مقتول بزنید، این‌گونه خداوند مردگان را زنده می‌کند و آیات خود را به شما نشان می‌دهد تا شاید تعقّل کنید.»
3- زنده شدن هزاران نفر که برای فرار از- بیماری طاعون- از شهر و دیار خود خارج شدند و به دستور خداوند همگی مردند و سپس پس از گذشت سال‌ها، دوباره به دستور خدا زنده شدند که در سوره بقره آمده است: «أَ لَمْ تَرَ إِلَي الَّذينَ خَرَجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ هُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُوا ثُمَّ أَحْياهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَي النَّاسِ وَ لکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لا يَشْکُرُونَ.[بقره/243] آیا ندیدی جمعیتی را که از ترس مرگ، از خانه‌های خود فرار کردند؟ و آنان، هزارها نفر بودند (که به بهانه بیماری طاعون، از شرکت در میدان جهاد خودداری نمودند.) خداوند به آن‌ها گفت: بمیرید! (و به همان بیماری، که آن را بهانه قرار داده بودند، مردند.) سپس خدا آن‌ها را زنده کرد (و ماجرای زندگی آن‌ها را درس عبرتی برای آیندگان قرار داد.) خداوند نسبت به بندگان خود احسان می‌کند ولی بیشتر مردم، شکر (او را) بجا نمی‌آورند.»
4- زنده شدن عزیر پس از صد سال که خداوند او را میراند و دوباره او را زنده کرد که در قرآن آمده است: «أَوْ کَالَّذي مَرَّ عَلي‏ قَرْيَةٍ وَ هِيَ خاوِيَةٌ عَلي‏ عُرُوشِها قالَ أَنَّي يُحْيي‏ هذِهِ اللَّهُ بَعْدَ مَوْتِها فَأَماتَهُ اللَّهُ مِائَةَ عامٍ ثُمَّ بَعَثَهُ قالَ کَمْ لَبِثْتَ قالَ لَبِثْتُ يَوْماً أَوْ بَعْضَ يَوْمٍ قالَ بَلْ لَبِثْتَ مِائَةَ عامٍ فَانْظُرْ إِلي‏ طَعامِکَ وَ شَرابِکَ لَمْ يَتَسَنَّهْ وَ انْظُرْ إِلي‏ حِمارِکَ وَ لِنَجْعَلَکَ آيَةً لِلنَّاسِ وَ انْظُرْ إِلَي الْعِظامِ کَيْفَ نُنْشِزُها ثُمَّ نَکْسُوها لَحْماً فَلَمَّا تَبَيَّنَ لَهُ قالَ أَعْلَمُ أَنَّ اللَّهَ عَلي‏ کُلِّ شَيْ‏ءٍ قَديرٌ.[بقره/259] یا همانند کسی که از کنار یک آبادی (ویران شده) عبور کرد، در حالی‌که دیوارهای آن، به روی سقفها فرو ریخته بود، (و اجساد و استخوان‌های اهل آن، در هر سو پراکنده بود او با خود) گفت: «چگونه خدا اینها را پس از مرگ، زنده می‌کند؟!» (در این هنگام،) خدا او را یک‌صد سال میراند، سپس زنده کرد و به او گفت: «چقدر درنگ کردی؟» گفت: «یک روز یا بخشی از یک روز.» فرمود: «نه، بلکه یک‌صد سال درنگ کردی! نگاه کن به غذا و نوشیدنی خود (که همراه داشتی، با گذشت سال‌ها) هیچ‌گونه تغییر نیافته است! (خدایی که یک چنین مواد فاسدشدنی را در طول این مدت، حفظ کرده، بر همه چیز قادر است!) ولی به الاغ خود نگاه کن (که چگونه از هم متلاشی شده! این زنده شدن تو پس از مرگ، هم برای اطمینان خاطر توست، و هم) برای این‌که تو را نشانه‌ای برای مردم (در مورد معاد) قرار دهیم. (اکنون) به استخوان‌ها (ی مرکب سواری خود نگاه کن که چگونه آن‌ها را برداشته، به هم پیوند می‌دهیم، و گوشت بر آن می‌پوشانیم!» هنگامی‌که (این حقایق) بر او آشکار شد، گفت: می‌دانم خدا بر هر کاری توانا است.»
5- زنده کردن مردگان توسط حضرت عیسی (علیه السلام) به اذن خداوند که آمده است: «وَ رَسُولاً إِلي‏ بَني‏ إِسْرائيلَ أَنِّي قَدْ جِئْتُکُمْ بِآيَةٍ مِنْ رَبِّکُمْ أَنِّي أَخْلُقُ لَکُمْ مِنَ الطِّينِ کَهَيْئَةِ الطَّيْرِ فَأَنْفُخُ فيهِ فَيَکُونُ طَيْراً بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُبْرِئُ الْأَکْمَهَ وَ الْأَبْرَصَ وَ أُحْيِ الْمَوْتي‏ بِإِذْنِ اللَّهِ وَ أُنَبِّئُکُمْ بِما تَأْکُلُونَ وَ ما تَدَّخِرُونَ في‏ بُيُوتِکُمْ إِنَّ في‏ ذلِکَ لَآيَةً لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنينَ.[آل‌عمران/49] و (او را به‌عنوان) رسول و فرستاده به‌سوی بنی اسرائیل (قرار داده، که به آن‌ها می‌گوید:) من نشانه‌ای از طرف پروردگار شما، برایتان آورده‌ام من از گِل، چیزی به شکل پرنده می‌سازم، سپس در آن می‌دمم و به فرمان خدا، پرنده‌ای می‌گردد، و به اذن خدا، کورِ مادرزاد و مبتلایان به برص [پیسی] را بهبودی می‌بخشم و مردگان را به اذن خدا زنده می‌کنم و از آن‌چه می‌خورید، و در خانه‌های خود ذخیره می‌کنید، به شما خبر می‌دهم مسلماً در این‌ها، نشانه‌ای برای شماست، اگر ایمان داشته باشید!»

دوم آیاتی که دلالت کننده بر وقوع رجعت پیش از روز قیامت است که باز این‌گونه آیات بسیار فراوان در قرآن وارد شده است. از جمله این آیه شریفه:
«وَ یَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ کُلِّ أُمَّة فَوْجاً مِمَّنْ یُکَذِّبُ بِآیاتِنا فَهُمْ یُوزَعُونَ.[نمل/83] روزی را که از هر قومی یک دسته را که تکذیب آیات ما می‌کنند، برمی‌انگیزیم و آن‌ها بازداشته خواهند شد.» در حالی‌که در قیامت به این صورت است: «وَحَشَرْنَاهُمْ فَلَمْ نُغَادِرْ مِنْهُمْ أَحَدًا.[کهف/47]... همه را از قبرها برانگیزیم و هیچ کسی را فروگذار نکنیم.»
پس نتیجه این‌که قبل از روز قیامت، حشر دیگری وجود دارد، که فقط بعضی زنده می‌شوند و این همان بحث رجعت است و مربوط به خود قیامت نیست، چرا که در روز قیامت همه برانگیخته می‌شوند تا در محکمه‌ی عدل الهی به نامه‌ی اعمال آن‌ها رسیدگی شود.[1]

پی‌نوشت:

[1]. قرآن مجید.