پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در زمان پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) هرگاه فردی، سؤالی شرعی و اعتقادی برایش پیش می‌آمد، به محضر پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مراجعه کرده و سؤالش را از حضرت می‌پرسید؛ اما بعد از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) مردم باید چه می‌کردند! و سؤالاتشان را باید از چه کسی می‌پرسیدند؟ در این دوران شیعیان سؤالاتشان را از محضر امام علی (علیه السلام) می‌پرسیدند، زیرا به نص قطعی پیامبر (صلی الله علیه و آله) در غدیر خم[1] ایشان را امام معصوم و جانشین پیامبر می‌دانستند. اما مراجعه به علی (علیه السلام) اختصاصی به شیعیان نداشت، بلکه دیگر مسلمانان نیز بیشتر به امام علی (علیه السلام) مراجعه می‌کردند، زیرا علی (علیه السلام) را داناترین مردم می‌دانستند.[2]
ابن حزم اندلسی متوفای 456 قمری در کتاب «الاحکام فی اصول الاحکام» نام امام علی (علیه السلام) را به‌عنوان شاخص‌ترین فردی که مورد مراجعه مردم بود و بیشترین سؤالات از او پرسیده می‌شد، آورده است.[3] ابن عباس که خود از اصحاب برجسته پیامبر محسوب می‌شود، در این رابطه می‌گوید: «إذا حدّثنا ثقةٌ عن علىٍّ بفُتْيا لا نعدوها.[4] اگر شخص موثّقى از على (علیه السلام) براى ما فتوايى را نقل مى‌كرد، هرگز از آن نمى‌گذشتيم.» عایشه همسر پیامبر (صلی الله علیه و آله)  نیز می‌گوید: «إنّ عليّاً أعلم الناس بالسّنة.[5] داناترين مردم به سنّت رسول خدا، على است.»
عمر بن خطاب نیز می‌گفت: «أقضانا عليّ‌.[6] داناترين ما در امر قضاوت على است.»
از مغيره نیز نقل شده که مى‌گفت: «ليس أحدٌ منهم أقوى قوْلًا في الفرائض من عليٍ‌.[7] در ميان صحابه در ارتباط با مسأله ميراث، كسى استوارتر از على سخن نمى‌گفت.»
به این ترتیب در بین همه مذاهب اسلامی امیرالمؤمنین، علی (علیه السلام)، جایگاهی بس بالا و والا دارد. همه مذاهب اربعه اهل سنت از حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی و همه فرق شیعه از امامی و زیدی و اسماعیلی نسبت به حضرت امیرالمؤمنین، علی (علیه السلام)، احترام خاصی قائل هستند. بنابراین سزاوار است که علی (علیه السلام) محور وحدت مسلمین باشد.

پی‌نوشت:

[1]. سیوطی، الدرالمنثور، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج3، ص19.
[2]. مکارم شیرازى، ناصر، دائره المعارف فقه مقارن، مدرسه امام على بن ابى طالب علیه السلام، قم، چاپ اول، ۱۴۲۷ق، ص135.
[3]. همان، به نقل از الاحکام فی اصول الاحکام، ج5، ص87-88.
[4]. همان، به نقل از کتاب الطبقات الکبری، ج2، ص338.
[5]. همان، به نقل از کتاب الاستیعاب، ج3، ص206.
[6]. بخاري، محمّد بن اسماعيل ، صحيح بخاري، تحقيق: محمد زهير بن ناصر، دار طوق النجاة، چاپ اوّل، 1422ق، ج6، ص19.
[7]. مکارم شیرازى، ناصر، دائره المعارف فقه مقارن، مدرسه امام على بن ابى طالب علیه السلام، قم، چاپ اول، ۱۴۲۷ق، ص135، به نقل از الاستیعاب، ج3، ص207.

نویسنده: مجتبی محیطی