پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ ابن تیمیه در توجیه عملکرد عایشه می‌گوید: «و امّا قول حلّی که عایشه طبق مضمون آیه «وَ قَرنَ فِی بُیُوتِکُنَّ وَ لَا تَبَرَّجنَ تَبَرُّجَ الجَاهِلِیَّةِ الاُولَی.[احزاب/33] و با وقار در خانه خود قرار گیرید و (در میان مردم) همانند ظهور (زن‌ها) در دوران جاهلیت نخستین (با آرایش و زینت بدون رعایت حجاب) ظاهر نشوید.» مخالفت امر خداوند کرده، این حرف درست نیست؛ زیرا او همانند جاهلیت اولی خود را آشکار نساخت، و امر به استقرار در خانه‌ها منافات با خروج به جهت مصلحت ندارد.»

پاسخ اوّل: از کجا معلوم، با این کاری که عایشه کرده، تبرّج جاهلیّت اوّلی را انجام نداده باشد؟ اگر کسی لشکر جمع کند و به جنگ با کسی‌که امام به حقّ است، برود، این خودنمایی عصر جاهلیت اولی نیست؟
دوم: چه مصلحتی در خروج بر امامی است، که قریب به اتفاق مسلمین با او بیعت کرده‌اند؟ آیا مگر حضرت علی (علیه السلام) عثمان را به‌قتل رسانده است، که به انتقام از خون او بر علیه حضرت جنگ برپا کرده است؟ او چه کسی است و چه حقّی دارد، تا انتقام گیرنده‌ی خون عثمان باشد؟ چه مصلحتی در ایجاد آشوب و بلوا در جامعه اسلامی است؟
هنگامی‌که حضرت علی (علیه السلام) به بصره رسید، در نامه‌ای خطاب به عایشه فرمود: «و تو ای عایشه! از خانه‌ی خود در حالی‌که در حالت معصیت خدا و رسولش بودی، خارج شدی. چیزی را طلب می‌کنی، که از تو برداشته شده است، آن‌گاه گمان می‌کنی که قصد اصلاح بین مسلمین را داری؟ مرا خبر بده، زن را چه کار با فرماندهی لشکریان و آشکار شدن برای مردان و واقع شدن بین اهل قبیله و ریختن خون‌های محترم؟ تو به گمانت طلب خون عثمان را نموده‌ای، تو را با عثمان چه‌کار؟ عثمان مردی از بنی امیه و تو از تیمی هستی. تا دیروز در بین اصحاب رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌گفتی: بکشید نعثل را، خدا او را بکشد، او به تحقیق کافر است، آن‌گاه امروز به طلب خون او قیام نموده‌ای؟ از خدا بترس و به خانه خود برگرد، و پرده را بر روی خود آویزان نما. والسلام»[1]
سوم: اگر عایشه برای اصلاح حرکت کرده بود، باید بزرگان مهاجرین و انصار و بنی‌هاشم با او موافقت می‌کردند، نه افرادی مثل مروان بن حکم و عبد الله بن عامر و برخی از فاسقان بنی امیه و افراد بی‌شعوری که پشکل شتر عایشه را عوض مشک و عنبر می‌بوییدند و می‌گفتند: پشکل شتر عایشه امّ المؤمنین از مشک و عنبر بهتر است.[2]
چهارم: اگر حرکت عایشه به جهت اصلاح بود، احتیاج به هودجی از آهن آلات نبود. در حالی‌که گفته‌اند: هودج عایشه را که با آهن‌های محکم استحکام داده بودند، بر شتری قوی هیکل بار کردند.[3]
پنجم: اگر سفر عایشه برای اصلاح بود، پس چرا امّ سلمه و برخی از صحابه او را از رفتن و خروج منع کرده‌اند؟
ششم: اگر این سفر برای اصلاح بود، هرگز رسول خدا (صلی الله علیه و آله) او را از آن منع نمی‌کرد و علامات و نشانه‌های آن سفر را برای او خاطرنشان نمی‌کرد.
هفتم: این چه اصلاحی بود که در آن، جنگی بین مردم پدید آمد و جمعی از بزرگان صحابه و تابعین به قتل رسیدند و جماعت بسیاری از دو طرف به خاک و خون غلتیدند؟

پی‌نوشت:

[1]. تذکرة الخواص، ص 69؛ «و أنت یا عایشه! فإنّک خرجت من بیتک عاصیة لله و لرسوله تطلبین أمراً کان عنک موضوعاً، ثمّ تزعمین أنّک تریدین الإصلاح بین المسلمین، فخبّرینی ما للنساء وقود الجیوش و البروز للرجال، و الواقع بین أهل القبیلة و سفک الدماء المحترمة؟ ثمّ إنّک طلبت ـ علی زعمک ـ دم عثمان، و ما أنت وذاک؟ عثمان رجل من بنی أمیّة و أنت من تیم؟! ثمّ بالأمس تقولین فی ملأ من أصحاب رسول الله: اقتلوا نعثلاً قتله الله فقد کفر، ثمّ تطلبین الیوم بدمه؟ فاتّقی الله وارجعی إلی بیتک واسبلی علیک سترک، والسلام».
[2]. کامل ابن اثیر، حوادث سال 36؛ روضة الصفا، ج 2، ص 236.
[3]. روضة الصفا، ج 2، ص 242.