پیروی از سنت پیامبر (ص) یا بدعت صحابی!؟

  • 1395/06/18 - 14:03
هیچ‌یک از صحابه، حق تشریع در دین را ندارند و نباید بر خلاف سیره و رفتار پیامبر (ص) عمل کنند. اما با این وجود، برخی از صحابه، بدعت در دین ایجاد کردند. مثل اقامه‌ی نماز تراویح به جماعت، توسط خلیفه دوم، که هنوز این بدعت در بین اهل سنت باقی است و جای تعجب است که چرا به جای تأسی به سنت نبوی به بدعت صحابی عمل می‌شود.

پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ عقل حکم می‌کند، انسان در امور ماورائی و الهی، یا به‌عبارت گویا‌تر امور غیبی، به فرد یا کسی تمسک جوید، که معصوم از خطاء و گناه باشد. به‌همین جهت مسلمانان به سیره و سخنان نبی مکرم اسلام (صلی الله علیه و آله) تمسک می‌جویند، تا با پیروی از ایشان، نجات یافته و از بندگان صالح الهی شوند. زیرا به‌فرموده‌ی خداوند تبارک و تعالی در قرآن کریم، پیامبر (صلی الله علیه و آله) معصوم از گناه و خطا است. «إِنْ هُوَ إِلاَّ وَحْيٌ يُوحى‏.[نجم/4] آن‌چه مى‏‌گويد، چيزى جز وحى كه بر او نازل شده نيست!»
به اعتقاد اهل سنت، هیچ‌کس غیر از وجود ملکوتی پیامبر (صلی الله علیه و آله) معصوم نیست، حتی صحابه‌ی کِبار، زیرا آنان نیز مانند دیگران، انسان بودند و مرتکب اشتباه می‌شدند. به‌همین جهت است که هیچ‌یک از صحابه، حق تشریع در دین را ندارند و نباید بر خلاف سیره و رفتار پیامبر (صلی الله علیه و آله) عمل کنند. اما با این‌وجود، در کتاب‌های اهل سنت، مواردی مشاهده می‌شود، که صحابه بر خلاف سنت پیامبر (صلی الله علیه و آله) عمل کرده و بدعت در دین کردند.
به یک نمونه آشکار آن اشاره می‌شود:
شبی خلیفه‌ی دوم، به مسجد رفت و مشاهده نمود که تعدادی از مسلمانان درحال اقامه‌ی نماز نافله، یا همان تراویح هستند. عده‌ای در رکوع، عده‌ای در سجود و...؛ خلیفه که از دیدن صفوف نامنظم، ناخشنود بود، گفت: بهتر است، امامی برای این جمعیت انتخاب بشود، تا این نماز در صفوف منظم و به‌صورت یک‌پارچه اقامه شود. سپس امامی را بر این جمعیت گماشت، تا نماز نافله را به‌جماعت بخوانند. فردای آن شب که خلیفه به مسجد وارد شد و جمعیت را به‌صورت منظم و یک‌پارچه در حال اقامه نماز مشاهده کرد، بسیار خوشحال شد و گفت: عجب بدعت نیکویی.[1]
این در حالی است که نماز تراویح در زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به جماعت خوانده نمی‌شد.
به گواهی کتاب صحیح بخاری، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) در زمان حیاتش، سه شب برای اقامه‌ی نماز نافله به مسجد مشرف شد و هر شب تعدادی از مسلمانان به ایشان اقتدا می‌کردند، تا این‌که شب چهارم مسجد مملوّ از جمعیت شد. مردم منتظر حضور پیامبر (صلی الله علیه و آله) بودند، تا نماز نافله را به امامت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و به جماعت بخوانند، اما حضرت برای نماز نافله تشریف نیاورده، بلکه برای اقامه نماز صبح به مسجد آمدند و بعد از اقامه نماز صبح، رو به مردم کرده و فرمودند: من می‌دانستم که شما در مسجد حضور دارید، اما نخواستم این نماز به‌صورت جماعت بر شما واجب شود و شما به سختی بیافتید و به‌همین جهت هم به مسجد نیامدم.[2] پیامبر گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) به‌صورت عملی، از اقامه‌ی نماز تراویح به جماعت، نهی کردند و تا حضرت زنده بودند، نماز تراویح به فُرادا خوانده می‌شد. تا این‌که خلیفه دوم، اقامه نماز تراویح به جماعت را بهتر دانستند.
اکنون سخن این است، که چرا اهل سنت به جای تمسک به سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله) به بدعت صحابی عمل می‌کنند، در حالی‌که پیامبر (صلی الله علیه و آله) خواهان اقامه نماز به‌صورت فرادا بودند.[3]

پی‌نوشت:

[1]. «فَقَالَ عُمَرُ: «إِنِّي أَرَى لَوْ جَمَعْتُ هَؤُلاَءِ عَلَى قَارِئٍ وَاحِدٍ، لَكَانَ أَمْثَلَ» ثُمَّ عَزَمَ، فَجَمَعَهُمْ ...». بخاري، محمّد بن اسماعيل (م 256)، صحيح بخاري، تحقيق: محمد زهير بن ناصر، دار طوق النجاة، چاپ اوّل، 1422هـ. ق، ج3، ص45، ح2010.
[2]. «أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ خَرَجَ لَيْلَةً مِنْ جَوْفِ اللَّيْلِ، فَصَلَّى فِي المَسْجِدِ، وَصَلَّى رِجَالٌ بِصَلاَتِهِ، فَأَصْبَحَ النَّاسُ فَتَحَدَّثُوا». بخاري، محمّد بن اسماعيل (م 256)، صحيح بخاري، تحقيق: محمد زهير بن ناصر، دار طوق النجاة، چاپ اوّل، 1422هـ. ق، ج3، ص45، ح2012.
[3]. اهل سنت در ماه رمضان، اقامه نماز تراویح را به دو صورت فُرادا و جماعت جایز می‌دانند؛ هر چند  به‌خاطر پیروی از خلیفه دوم، اقامه نماز به‌صورت جماعت را افضل می‌دانند.

تولیدی

دیدگاه‌ها

سلام علیکم. اجرتون با مادر رسول خدا ص خانم آمنه بنت وهب س. به مورد بسیار خوبی اشاره کردید و از این موارد بدعت ها از غاصبین خلافت کم نیست.

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.