پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ معاویه و عمّال وی از بزرگ‌ترین دشمنان امام علی (علیه السلام) می‌باشند و با مخالفت‌های آشکار و پنهان خود و طغیان‌های بی‌حدّ و حساب در برابر حضرت، هیچ‌گاه سرِ سازش فرود نیاوردند، به طوری‌که زبان‌زد عام و خاص شدند و کسی نیست که این واقعیات تلخ تاریخ را انکار کند. اما آن‌چه حائز اهمیت است، این است که با تمام تلاش‌های پلید و فراگیر در تمام عرصه‌ها، سرانجام نتوانستند بر مراد خویش نائل آیند، تا این شخصیت بزرگ جهان اسلام را منفور مردم و محو و نابود کنند. لذا گاه و بی‌گاه خود مجبور می‌شدند، لب به اعتراف بگشایند و فضائل مولی الموحدین، حضرت علی (علیه السلام) را بازگو کنند، چرا که حقیقت سرانجام پیروز می‌شود... مثلاً ابن ابی‌الحدید در کتاب خود می‌نویسد: معاویه طی نامه‌ای به حضرت علی (علیه السلام) بیان می‌کند: به‌جانم سوگند! که من منکر فضائل اسلامی و خویشاوندی تو با رسول خدا نیستم.[1] این سخن حاکی از این واقعیت است، که هر چند معاویه دشمن درجه‌ی یک حضرت است، اما انکار فضائل به‌همین راحتی نیست، پس اقرار به آن دارد.
در کتب تاریخی، وارد شده است که برای معاویه هدیه‌ای آورده بودند، عمروعاص و یزید هم حاضر بودند، معاویه گفت: خوب است ما هر یک در مورد علی بن ابی‌طالب شعری بگوییم، هرکس بهترین شعر را گفت این هدیه از آن او باشد. لذا معاویه این‌طور شعر سرود: «خیر البریّه من بعد احمد حیدر..... الناس ارضّ و الوصی سماء[2] بهترین مردم بعد از پیامبر حیدر است، زیرا تمام مردم به منزله‌ی زمین هستند و علی به منزله‌ی آسمان است.» یعنی هر چه برکت از زمین به‌دست می‌آید، همه از آسمان است و اگر آسمان نبارد و آفتاب نتابد هیچ چیزی از زمین روییده نمی‌شود.
عمروعاص هم این شعر را خواند: «و هو الذی شهد العدّو بفضله... والفضل ما شهدت به الاعداء[3] علی کسی است که مثل معاویه دشمن او، او را ستایش می‌کند و فضیلت آن است که دشمن بگوید.» پس علی کسی است که دوست و دشمن اعتراف به فضل او دارند و او را ستایش می‌کنند.
یزید هم این شعر را خواند: «کملیحه شهدت لها ضرائها... والحق ما شهدت لها الضراء[4] علی هم‌چون بانویی زیبا روی و نمکینی است که هووهای او، به نیکی و بزرگواری او گواهی دهند و زیبایی آن است که هووها به آن گواهی دهند.»
وقتی اشعار گفته شد، دیدند شعر معاویه زیباتر و بهتر از دو شعر دیگر است که انشاد شده بود، لذا معاویه برنده شد و هدیه به خود معاویه رسید. چرا که از نظر شیوایی عبارت بسیار بی‌نظیر بوده است. البته شایان ذکر است که برخی معتقدند که شعر عمروعاص بهتر از دو شعر دیگر بوده است، در هر حال این دو (معاویه و عمروعاص) هر دو از دشمنان سرسخت حضرت بودند، که این‌طور در مدح او اشعاری زیبا سرودند و منکر فضائل حضرت نشدند.

پی‌نوشت:

[1]. شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، دار الاحیاء التراث العربی، بیروت، لبنان، ج15 ص114.
[2]. الغدیر، علامه امینی، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، قم، ایران، چاپ اول، (1416ق)، ج2 ص174.
[3]. همان. ج2 ص174-179.
[4]. همان.