پایگاه جامع فرق ادیان و مذاهب_ کل دعوت احمد بصری بر یک خوابی بند است که در نجف برای حوزه علمیه دیده و بحسب آن برای ایجاد اصلاحات اقتصادی، سیاسی، مذهبی در حوزه قیام کرده بود. آن‌ها وقتی به مقوله خواب و رؤیا می‌رسند بصورت مطلق دیدن ائمه یا انبیاء در خواب را ضمان و عاصم از سهو بودن خواب دانسته و آن را حجت می‌شمارند!
آن‌چه که باید ذکر گردد این‌که ما چندین و چند نوع خواب داریم که نمی‌توان بحسب خوابِ مهم بودن یا خوابی حاوی مطلب خاص بودن آن را تأیید محض کنیم بلکه باید به این نکته توجه داشت که تعدادی از خواب‌ها خواب‌هایی نامربوط و بعضاً شیطانی می‌باشد. در این زمینه روایات متعددی از اهل بیت (علیهم‌السلام) به ما رسیده است.
1. از امام صادق (عليه‌السلام) است که فرمود: خواب و رؤیا بر سه وجه است: بشارتی از جانب خداوند بر مؤمن؛ هشداری از طرف شيطان؛ خواب‌های نامربوط و پریشان.[1]
2. ابوبصير می‌گوید که به امام صادق گفتم: فدایت گردم خواب هم می‌تواند صادق باشد و هم دروغ ولی مخرج و مرکزیت آن‌دو یکيست. پس امام فرمود: راست گفتی؛ رویای دروغين را شخص در همان اوایل شب می‌‌بيند که درآن حال تحت احاطه خواب‌های نفسانی است و صرفا نمود وهم و خيال آن‌شخص است و این خواب دروغين است و خيری در آن نيست؛ اما خواب راستين در یك سوم آخر شب دیده می‌شود که همزمان با حلول ملائکه است و وقت آن قبل سحر است؛ پس این خواب، خواب صادقه است و اگر خدا بخواهد خلافی درش نيست، مگر این‌که شخصی جنب بوده باشد یا بغير طهارت خوابيده باشد و خداوند حقيقت آن‌را ذکر نکرده است پس آن برای صاحبش مختلف است.»[2]
3. «روزی دو تن از عيسویان پيرو آئين نصرانی نزد أميرالمؤمنين (عليه‌السلام) آمده و در مورد خواب از وی سوال کردند... . پس امام (عليه‌السلام) فرمودند: خداوند تعالی روح را خلق کرد و برای آن محيط وسلطانی قرار داد؛ پس سلطان آن نفس است؛ هرآن‌گاهی که بنده بخواب رود روح از تن خارج گشته و این نفس است که باقی می‌ماند؛ پس دسته‌ای از فرشتگان و دسته‌ای از جنيان بر وی گذر می‌کنند؛ هر آن خوابی‌که آن شخص ببيند اگر رویای صادقه باشد پس از جانب ملائکه بوده است و هرآن خوابی‌که ببيند و کاذب باشد پس از جانب آن دسته جن بوده است؛ پس آن دو مسيحی به‌دست مولا علی (عليه‌السلام) مسلمان گشته و در جنگ صفين شهيد گشتند.»[3]
فلذا آن‌چه از این روایات بر می‌آید این است که مطلق خواب حجت نیست و چندین و چند نوع خواب وجود دارد که عده‌ای از آن خواب‌های بیهوده وپریشان (اضغاث احلام) و دسته ای دیگر خواب های دروغین و در آخر دسته‌ای دیگر رؤیای صادقه می‌باشد. این خود ثابت می‌کند که نمی‌توان به هر خوابی اطمینان نمود و به صرف این‌که چون در خواب مرا بشارت داده‌اند تا احمد را امام خود بدانم پس مؤمن به‌وی گردم، حقیقتاً امر غیر عقلانی و مخالف سخن اهل‌بیت (علیهم‌السلام) است. و فراتر از آن‌چه در بالا ذکر شد، از روایات تقابل شدید ائمه (علیهم‌السلام) با تعیین امور اساسی دین توسط خواب به دست می‌آید. ائمه (علهیم‌السلام) تلاششان بر این بوده است که مانع این گردند شخصی با خواب عقیده‌ای مهم را تعیین کرده و بر آن منهج حرکت کند. بلکه آن‌ها حتی اجازه دخل و تصرف خواب در احکام کوچک فقهی را نیز جایز ندانسته و هر ندایی که از حجیت خواب در امور دینی دم می‌زد، در نطفه خفه می‌کردند.
امام صادق (عليه‌السلام) فرمود: «این نواصب چه مطلبی است که مدام روایت می‌کنند؟ راوی می‌گوید که گفتم: فدایت کردم در چه بابی؟ فرمود: در اذان‌هاشان و رکوعشان و سجده هاشان. عرض کردم: می‌گویند که ابی‌بن‌کعب در خواب چنين دیده است! پس امام فرمود: آن‌ها دروغ گفته‌اند؛ همانا دین خدا بسيار عزتمندتر از آن است که با دیدن خواب حکمش مشخص گردد.»[4] و عجیب که امام صادق (علیه‌السلام) این حکم علی الإطلاق را در اثر تغییر یک فروع جزئی یعنی اذان صادر نمود. تغییر جزئی در اذان کجا و امامت الهی کجا؟
امام (علیه‌السلام) می‌شنود بخاطر یک خواب، در اذان و رکوع و سجده یک سری ، تغییراتی را ایجاد کرده‌اند آن‌ها را تکذیب می‌کند و می‌فرماید امکان ندارد این احکام به‌حسب یک خواب تغییر کند. حال چطور می‌توان ادعا کرد که با یک خواب دل به دل احمد گره زده و دست بر دامان امامت وی شده، چنگ بر یمانیتش زده و مومن شویم که وی از جانب جبرئیل امین تأیید شده و صاحب مقام امامت من عند الله است؟

پی‌نوشت:

[1]. الوافی، المحدث فیض الکاشانی، مکتبة الامام أمیرالمؤمنین علی(علیه‌السلام)العامة، اصفهان، ج 26، ص 548.
[2]. الکافی، شیخ ابوجعفر کلینی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ج8، ص 91.
[3]. مناقب آل أبی طالب، ابن شهر آشوب، انتشارات علامه، قم، ج2، ص 357.
[4]. الکافی، شیخ ابوجعفر کلینی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ج3، ص 482.
برای اطلاع بیشتر: ردیه‌ای قاطع بر احمد بن‌اسماعیل الکاطع، اکبر بیرامی، ص 35.