پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ اکثر ادیان مساله مهدویت را به‌منزله اصلی اساسی در نظر گرفته‌اند.[1] دین اسلام نیز به مثابه دین برتر، موعود‌باوری را از مسلمات گرفته و بر آن تاکید می‌کند.[2] در این میان نیز مکتب شیعه به این اصل راسخ اعتقاد داشته و در منظومه اندیشه خود اماکنی را منسوب به امام زمان می‌داند. از جمله اماکنی که مورد احترام و تقدس شیعیان جهان قرار دارد، سرداب امام زمان است.
سرداب امام زمان، دستاویزی برای اتهام‌زنی‌های مخالفین شیعه شده است. به‌عنوان مثال ابن‌تیمیه می‌‌گوید: «از حماقت‌های شیعه این است که در اماکنی، انتظار فرج مهدی را می‌کشند، که یکی از این اماکن، سرداب است. این سرداب در شهر سامرا واقع شده است و شیعیان گمان می‌کنند، که مهدی در آن‌جا غائب شده است. آنان، اسبی را در ورودی سرداب آماده کردند، که در زمان ظهور، مهدی بر آن سوار شود».[3]
این کلمات از اساس باطل است.
اما دلیل اول بر بطلان این سخن این است که سرداب امام زمان در سال 265 هجری قمری از سلطه در آمد، در حالی‌که ریشه این کلمات از شخصی به نام یاقوت حموی است، که در قرن ششم می‌زیسته است.[4] اگر این‌گونه اعمال از عقاید شیعیان بود، باید پس از عدم سلطه‌ای بر سرداب در سال 265 گزارش‌هایی مبنی بر این اعمال صادر می‌شد، در حالی‌که این گزارش‌ها از قرن ششم به بعد به ما رسیده است.
نکته دیگر این است که افزون بر نادرست بودن اصل مطلب که توسط یاقوت حموی نقل شده است، در نقل‌های بعد مطالب زیادی بر این کلام نادرست اضافه گشته است.[5]
علاوه بر این مطالب، علمای شیعه نیز در برابر این تهمت‌ها موضع گرفته و در همین راستا «علی بن عیسی اربلی» از علمای بزرگ شیعه می‌نویسد: «کسانی‌که معتقد به‌وجود امام مهدی (علیه السلام) هستند، نمی‌گویند که وی در سرداب است، بلکه باور دارند که او به جاهای مختلف زمین می‌رود».[6]
اما دلیل این‌که سرداب برای شیعیان مقدس است، نماز خواندن سه امام معصوم در این مکان است.[7]

پی‌نوشت:

[1]. موعود و منجی از نگاه ادیان دیگر
[2]. اهل‌سنت در راستای تاکید باور مهدویت، کتب بسیار تالیف کرده‌اند که مقاله‌ای با عنوان «کتاب‌شناسی گزیده‌ی آثار دانشمندان اهل‌ تسنن» در همین باره تالیف شده است که در سایت نورمگز قابل دسترس است. همچنین می‌تواند به مقاله «اصل مهدویت مورد پذیرش همه فرق اسلامی»
[3]. «وَمِنْ حَمَاقَتِهِمْ أَيْضًا أَنَّهُمْ يَجْعَلُونَ لِلْمُنْتَظِرِ عِدَّةَ مَشَاهِدَ يَنْتَظِرُونَهُ فِيهَا كَالسَّرَادِبِ... يُقِيمُونَ هُنَاكَ دَابَّةً - إِمَّا بَغْلَةً، وَإِمَّا فَرَسًا، .. ِيَرْكَبَهَا إِذَا خَرَجَ» ابن‌تیمیه، منهاج السنه، محقق: محمد رشاد سالم، انتشارات دانشگاه محمد بن سعود، چاپ اول، 1406ه، بی‌جا؛ ج1، ص44-45.
[4]. خرسان، سید محمد مهدی، پژوهشی درباره مساله سرداب، مترجم: مواساتیان، ماندنی، مجله سفینه، شماره 11، تابستان 1385، ص96.
[5]. همان، همه مقاله.
[6]. اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه، ترجمه: علی زواره‌ای، محقق: ابراهیم میانجی، تهران، انتشارات اسلامیه، ج3، ص397-398.
[7]. خرسان، سید محمد مهدی، پژوهشی درباره مساله سرداب، مترجم: مواساتیان، ماندنی، مجله سفینه، شماره 11، تابستان 1385. ص89.