پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ گاهی دیده می‌شود پیروان وهّابیت برای توجیه رفتار خود در روزه گرفتن روز عاشورا و تشویق مردم به آن می‌گویند، روزه گرفتن در این روز به غم و اندوه شبیه‌تر است و نشانه‌ی شادی و سرور نیست، چنان‌که در روزهای شادی هم‌چون عید فطر و قربان روزه حرام است.

پاسخ:
الف) روزه، شکرانه نعمت‌های الهی است و به همین سبب چون به بزرگان دین، نعمتی داده می‌شد، به شکرانه‌ی آن روزه می‌گرفتند.
ب) جدای از روایات شیعه، در روایات اهل‌سنت نیز روایاتی آمده که روزه را به پاس شکرانه و خشنودی از عملی دانسته؛ چنان‌که در کتاب بخاری بر شکرانه بودن روزه‌ی روز عاشورا تصریح کرده است.[1]
ج) علمای شیعه و سنّی نیز علت وجوب روزه را شکرانه‌ی نعمت‌های الهی دانسته‌اند، که به نقل کلامی از علمای اهل‌سنت بسنده می‌کنیم: «روزه به پاس شکرانه نعمت‌های الهی و در ازای بهره‌ای که از شهوات و لذت‌ها برده می‌شود، واجب گردیده است.»[2]
د) به خلاف ادعای شبهه‌کننده روزه دلالت بر غم و اندوه نمی‌کند، چنان‌که در روز عید مبعث دستور به گرفته‌شدن روزه داده شده و ثواب آن را معادل روزه هفتاد سال دانسته،[3] و یا روزه در روز جمعه که به عنوان عید مسلمانان به شمار می‌رود، نه‌تنها مکروه و یا حرام دانسته نشده، بلکه روزه‌ی آن سفارش شده و پاداش فراوانی بر آن مترتب گشته است.[4]
ه) هیچ‌یک از علمای اهل‌سنت ادّعا نکرده که روزه گرفته در روز عاشورا، نوعی عزاداری به‌شمار رفته و آنان این روزه را به خاطرحزن و اندوه در مصیبت امام حسین (علیه السّلام) می‌گیرند، چنان‌که در سیره‌ی صحابه هرگز دیده نشده، در حزن و اندوه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و یا یکی دیگر از عزیزان خود به نشانه عزا روزه بگیرند.
و) در پاسخ به این بخش از شبهه که در ابتدا آمد مبنی بر این‌که روزه گرفتن در روز عاشورا را علامت عزا دانسته و آن را به روزه نگرفتن در روز عید فطر و عید قربان تشبیه کرده، می‌گوییم: علت این‌که در روز عید فطر، روزه گرفتن حرام است، برای آن است که خداوند عید فطر را به پاس یک ماه روزه گرفتن روزه‌داران در این ماه، عید قرار داده و طبعاً پس از یک ماه روزه گرفتن، نمی‌توان گفت روزه‌ی در روز عید فطر، شادی بخش است؛ چون اساساً روزه‌ی در این روز حرام است و کار شیاطین است؛ به همین‌رو، خداوند روزه‌ی در این روز را حرام فرموده و درباره‌ی عید قربان از آن‌جا که این روز پس از نه روز، روزه‌ی مستحب مؤکّد برای غیر حاجیان و چند روز عبادت سخت برای حاجیان در نظر گرفته شده، و بر اساس امر قرآن کریم «عَلَى مَا رَزَقَهُم مِّن بَهِيمَةِ الْأَنْعَامِ فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْبَائِسَ الْفَقِيرَ.[حج/28] (پس از قربانی کردن) از گوشت آن‌ها بخورید و بینوای فقیر را نیز اطعام نمایید!» مستحب است که از گوشت قربانی خود تناول کنند، روزه گرفتن در این روز نیز نمی‌تواند معنا داشته باشد.
پس پیروان وهّابیت نمی‌توانند با مثال زدن به روزه‌ی این دو روز، کار خود را در تشویق به روزه گرفتن در روز عاشورا به‌عنوان عزا توجیه کنند.

پی‌نوشت:

[1]. «عن ابن عبّاس قال قدم النّبیّ (صلی الله علیه و آله و سلم) المدینة. فرأی الیهود تصوم یوم عاشورا. فقال «ما هذا». قالوا هذا یوم صالح. هذا یوم نجّی الله بنی إسرائیل من عدوّهم. فصامه موسی. قال «فأنا أحقّ بموسی منکم». فصامه و أمر بصیامه.» صحیح بخاری، بخاری، دار ابن کثیر، بیروت، ج 2، ص 704.
[2]. «و وجب الصّوم شکرا لنعمة اقتضاء الشّهوات و الإستمتاع بها مدّة فیعرف بما یقاسی من مرارة الجوع و شدّة الظمأ فی الهواجر قدر ما یتناول من صنوف الأطعمة الشّهیّة و الأشربة البادرة.» کشف الأسرار عن أصول فخر الإسلام البزدوی، علاءالدین عبدالعزیز بن أحمد البخاری، دار الکتب العلمیة، بیروت، ج 2، ص 519.
[3]. «عن أبی الحسن الرّضا (علیه السّلام) قال: بعث الله محمّدا (صلی الله علیه و آله و سلم) لثلاث لیال مضین من رجب، و صوم ذلک الیوم کصوم سبعین عاماً.» وسائل الشیعة، شیخ حر العاملی، مؤسسة آل البیت، قم، ج 10، ص 447.
[4]. «... و من الثّالث: یوم الاثنین و الخمیس و یکره إفراد الجمعة بالصّوم و إفراد السّبت.» روضة الطالبین، نووی، دار الکتب العلمیة، بیروت، ج 2، ص 253.