برخورد اهل سنت با آیه مودت
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در طول حیات شریفشان، درمورد محبت به حضرت علی و حضرت زهرا و فرزندان گرامیش (علیهم السلام) بارها سخنانی صریح را ایراد فرمودند و به محبین آنها بشارت داده و همگان را از کینهورزی و بغض نسبت به آن ذوات مقدس بر حذر داشتند. بهگونهای که حجت بر همگان تمام شده بود و جایی برای بهانه تراشی وجود نداشت.
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در طول حیات شریفشان، در مورد محبت به حضرت علی و حضرت زهرا و فرزندانشان (علیهم السلام) بارها سخنانی را ایراد فرمودند و به محبین آنها بشارت داده و همگان را از کینهورزی و بغض نسبت به آن ذوات مقدس برحذر داشتند. به گونهای که حجت بر همگان تمام شده بود. با رجوع به روایات میبینیم که جای هیچگونه شک و تردیدی برای مسلمین باقی نمانده که محبت اهلبیت بر همگان واجب است. بسیاری از این روایات در منابع معتبر اهلسنت وجود دارد که مهمترین این روایات در ذیل «آیه مودت» آمده است.
خداوند در سوره مبارکه شوری آیه 23 میفرماید: «ذلِکَ الَّذي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبادَهُ الَّذينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبي وَ مَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فيها حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ.[شوری/23] این همان پاداشی است که خدا بندگان خود را که ایمان آورده و کارهای شایسته کردهاند، بدان مژده داده است، بگو به ازای آن رسالت پاداشی از شما خواستار نیستم، مگر دوستی درباره خویشاوندان و هر کس نیکی (محبت اهل بیت را) به جای آورد و طاعتی اندوزد برای او در ثواب آن خواهیم افزود، قطعاً خدا آمرزنده و قدرشناس است.»
مفسرین و محدثین فریقین در ذیل این آیه به روایات بسیار زیبایی اشاره کردند که به برخی از آنها اشاره میکنیم باشد که برادران اهلسنت این روایات صحیح و صریح را ببینند و اندکی تأمل کنند. نکته قابل تأمل این است که این روایات در صحاح سته نیز آمده است.
بخاری در کتاب صحیح خود روایتی را از ابنعباس نقل میکند: «إنَّهُ سُئِلَ عَن قولِه إلا المَوَدَةَ في القُربى فَقال سَعيدُ بن جُبير: قُربى آلِ مُحَمَّد صلى الله عليه وسلم.[1] از سعید بن جبیر (صحابی) سؤال شد که منظور خداوند از مودت در قربی چیست؟ پاسخ داد: آنها نزدیکان آلمحمد هستند.»
چند تن از مفسرین به نام و شهیر اهلسنت، درباره شأن نزول آیه مودت نوشتند که هنگام نزول این آیه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ شَهِیداً أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ مَغْفُوراً لَهُ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ تَائِباً أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ مُؤْمِناً مُسْتَکمِلَ الْإِیمَانِ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ بَشَّرَهُ مَلَک الْمَوْتِ بِالْجَنَّةِ ثُمَّ مُنْکرٌ وَ نَکیرٌ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ یزَفُّ إِلَی الْجَنَّةِ کمَا تُزَفُّ الْعَرُوسُ إِلَی بَیتِ زَوْجِهَا أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ ص فُتِحَ لَهُ فِی قَبْرِهِ بَابَانِ إِلَی الْجَنَّةِ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ جَعَلَ اللَّهُ قَبْرَهُ مَزَارَ مَلَائِکةِ الرَّحْمَةِ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ عَلَی السُّنَّةِ وَ الْجَمَاعَةِ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی بُغْضِ آلِ مُحَمَّدٍ جَاءَ یوْمَ الْقِیامَةِ مَکتُوبٌ بَینَ عَینَیهِ آیسٌ مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی بُغْضِ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ کافِراً أَلَا وَ مَنْ مَاتَ عَلَی بُغْضِ آلِ مُحَمَّدٍ لَمْ یشَمَّ رَائِحَةَ الْجَنَّة[2] هر کس بر محبت آل محمّد از دنیا برود شهید مرده. متوجه باشید هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد آمرزیده است. توجه کنید هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد با توبه از دنیا رفته. هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد با ایمان کامل از دنیا رفته، و هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد ملک الموت بهاو بشارت بهشت میدهد، بعد از او نکیر و منکر. هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد، چنان با جلال او را به بهشت میبرند، مانند عروسی که بهخانه شوهر میرود. هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد، دربی از قبرش به بهشت گشوده میشود. توجه کنید هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد، خداوند قبر او را جایگاه زیارت ملائکه رحمت قرار میدهد. هر کس بر محبت آل محمّد بمیرد، بر راه و روش پیامبر و جماعت مؤمنین مرده. هر کس با کینه آل محمّد بمیرد، روز قیامت که میآید بر پیشانی او نوشته است: مأیوس از رحمت خداست. هر کس بر بغض آل محمّد بمیرد، کافر از دنیا رفته و هر کس بر بغض آل محمّد بمیرد، بوی بهشت را استشمام نخواهد کرد».
زمخشری در ادامه این روایت مینویسد: شخصی برخاست و از حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) پرسید: «یا رَسوُلَالله مَن قِرابَتُکَ هؤلاءِ الذینَ وَجَبَت عَلَینا مَوَدَّتَهُم؟ قالَ: عَلي وَ فاطِمَة وَ وِلداها.[3] ای پیامبر خدا! نزدیکان شما که محبت بر آنها بر ما واجب شده، چه کسانی هستند؟ حضرت فرمود: علی و فاطمه (علیهما السلام) و دو فرزندش (حسن و حسین علیهما السلام).»
روایات محبت اهلبیت بسیار است به گونهای که نمیتوان آنها را نادیده گرفت و کتمان کرد. حال سوال است که بعد از رحلت پیامبرخدا (صلی الله علیه و آله و سلم) چگونه اجر رسالت حضرت را دادند؟ آیا محبت به اهلبیت، یعنی غصب حقوق آنها؟ آیا محبت اهلبیت یعنی هجوم به خانه آنها و سوزاندن خانهشان؟ آیا هتاکی به یگانه یادگار پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و سقط کردن جنینش معنای محبت است؟ و بسیاری از ظلمهایی که بر آن ذوات مقدسه شد.
پینوشت:
[1]. صحیح بخاری، محمد بن اسماعیل بخاری، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج6، ص38، کتاب التفسیر
مسند احمد، احمد بن حنبل، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج1، ص287، مسند ابن عباس
سنن ترمذی، محمد بن عیسی الترمذی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج5، ص54، ذیل سوری شوری
سنن نسایی، ابیعبدالرحمن النسایی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج6، ص453
جامع البیان فی تأویل القرآن(تفسیر طبری)، محمد بن جریر طبری، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج25، ص31
[2]. الدرالمنثور فی التفسیر بالمأثور، سیوطی، دارالفکر، بیروت: ج6، ص7
تفسیر الکشاف، زمخشری، دارالمعرفة، بیروت: ج4، ص219
روح المعانی فی تفسیر قرآن العظیم و السبع المثانی، آلوسی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج25، ص29
تفسیرالکبیر، فخر رازی، دارالکتب العلمیة، بیروت: ج25، ص166
[3]. تفسیر الکشاف، زمخشری، دارالمعرفة، بیروت: ج4، ص219
نویسنده: محمد یاسر بیانی
افزودن نظر جدید