پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ کسی‌که تاریخ اسلام را بدون تعصب مطالعه کند، به اين نكته پى مى‏‌برد كه امام على (عليه السلام) كوه علم و تقوا چنان مظلوم زندگی کرد و مورد هتك و سبّ و ناسزا قرار گرفت كه در تاريخ بى‏‌سابقه بود، آن هم از سوى كسانى كه خود را صحابه پيامبر (صلى الله عليه و آله) مى‌‏ناميدند. آن‌چه در این نوشتار به آن می‌پردازیم، بررسی اسناد مظلومانه زیستن امام علی (علیه السلام) در کتب فریقین است.
ابن ابی الحدید سنی در کتاب معروف خود از قول امام علی (علیه السلام) چنین می‌گوید: «مظلومیت از من جدا نشد از روزی که نبی مکرم به ملأ اعلی پیوست تا این آخرین لحظات عمرم»[1]. ابن ابی الحدید در جای دیگر از قول امام علی (علیه السلام) می‌گوید: «همواره بعد از رحلت نبی مکرم حق مرا غصب کردند و حق مسلم مرا که مستوجب او بودم و استحقاق آن را داشتم به زور از من گرفتند.»[2]
ابن قتیبه دینوری یکی دیگر از بزرگان اهل سنت در کتاب الامامة و السیاسة نقل می‌کند که امام علی (علیه‌السلام) به امام حسن (علیه‌السلام) می‌فرماید: «ای فرزند عزیزم! ای دلبندم! به خدا سوگند از روزی که نبی مکرم سر به خاک گذاشت، مظلومیت و ظلم در حق من یک لحظه از من جدا نشد!»[3]
متقی هندی در کتاب خود چنین می‌گوید: «دیدم علی بن ابی‌طالب قرآن را بالای سرش گرفته و عرض می‌کند: خدایا! آن حق مسلم من که در قرآن آمده از دست من گرفتند! خدایا آن پاداشی را که من در برابر این ظلم صبر کردم به من بده! خدایا به قدری من از مردم درخواست کردم، دائم دستور دادم، این‌ها از من ملول شدند و به قدری این‌ها نافرمانی کردند و من هم از این‌ها ملول شدم، کار به جایی رسیده که این‌ها از من بدشان می‌آید من هم از این‌ها بدم می‌آید! خدایا مرا به بهتر از این مردم برسان و این‌ها را به بدتر از من گرفتار کن!»[4]
حاکم نیشابوری در این‌باره حدیثی می‌آورد و در آخر تصریح به صحت آن می‌کند: «یا علی امت بعد از من در حق تو حیله می‌کنند و تو بر ملت من زندگی می‌کنی و بر سنت من جنگ می‌کنی. هر کس تو را دوست داشته باشد مرا دوست دارد و هر کس با تو دشمن باشد با من دشمن است. یا علی این محاسن تو از خون سرت خضاب خواهد شد!»[5]
در کتب شیعیان هم در این زمینه روایت‌‌های فراوانی نقل شده است که تنها به یک روایت اکتفا می‌شود. در خطبه شقشقیه علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: «25 سال صبر کردم در حالی‌که خار در چشم و استخوان در گلو داشتم.»[6]

پی‌نوشت:

[1]. «ما زلت مظلوما منذ قبض الله نبیه حتی یوم الناس هذا». ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة لابن أبى الحديد، ناشر: مكتبة آية الله المرعشي‏، مكان چاپ: قم‏، سال چاپ: 1378- 1383 ه ش،‏ ج‏20، ص: 283
[2]. «ما زلت مستأثرا علي مدفوعا عما أستحقه و أستوجبه‏». همان ج 9 ص 307
[3]. «و ایم الله یا بنی ما زلت مبغیا علی منذ هلک جدک». ابن قتیبه دینوری، الامامة و السیاسة، يروت، دارالأضواء، ط الأولى، 1410/1990. تحقيق علي شيري، ج 1 ص 68،
[4]. «عن أبي صالح الحنفي قال : رأيت علي بن أبي طالب أخذ المصحف فوضعه على رأسه ثم قال : اللهم إنهم منعوني ما فيه فأعطني ما فيه ثم قال : اللهم إني قد مللتهم وملوني وأبغضتهم وأبغضوني وحملوني على غير طبيعتي وخلقي وأخلاق لم تكن تعرف لي فأبدلني بهم خيرا منهم وأبدلهم بي شرا مني اللهم أمت قلوبهم ميت الملح في الماء - يعني أهل الكوفة». متقی هندی، کنز العمال، الناشر: مؤسسة الرسالة - بيروت 1989 م، جزء 13 ص 170،شماره حدیث 36581،
[5]. «عن حيان الأسدي سمعت عليا يقول قال لي رسول الله صلى الله عليه وسلم إن الأمة ستغدر بك بعدي وأنت تعيش على ملتي وتقتل على سنتي من أحبك أحبني ومن أبغضك أبغضني وإن هذه ستخضب من هذا يعني لحيته من رأسه صحيح». حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، دار النشر: دار الكتب العلمية، بيروت، 1411هـ ، 1990م ، الطبعة : الأولى، تحقيق: مصطفى عبد القادر عطا، ج 3 ص 4684
[6]. «صبرت و فی العین قذی و فی الحق شجی اری تراثی نهبا». علامه مجلسی، بحار الانوار، ناشر: موسسة الوفاء، مكان چاپ: بيروت‏، سال چاپ: 1404 ق‏، بحار الانوار، ج‏29، ص: 516