قرآن میفرماید: تعیین امام بر عهده مردم نیست
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ پس از وفات پيامبر (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم)، دو مكتب در عالم اسلام بهوجود آمد: مكتب امامت، مكتب خلافت. مكتب خلافت مىگويد: پيشوا و زمامدار انتخابى است. امّا مكتب امامت مىگويد: پيشوا و زمامدار امّت، همان اوصياى پيامبر مىباشند؛ و اين امر انتصابى است، نه انتخابى. آن گروه كه مىگويند تعيين پيشوا بر اساس انتخاب مىباشد، معتقدند كه اين انتخاب به دست مردم انجام مىگيرد، و بعد از پيامبر اين مردمند كه زمامدار را انتخاب مىنمايند. امّا مكتب امامت مىگويد كه تعيين پيشوا (اوصياى پيامبر) از طريق انتصاب مىباشد، و اين انتصاب از طرف خداست، نه از جانب پيامبر (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) و نه از جانب مردم. خداوند متعال پيشوا را نصب مىكند، و پيامبر تعيين و انتصاب الهى را به مردم تبليغ مىنمايد.ژ
اما ببینیم حق با کدام گروه است؟ شیعه یا سنی؟
برای اینکه حق مشخص شود باید به قرآن که منبع مشترک و بعد به روایات مورد قبول اهل سنت رجوع کنیم. دستهاى از آيات قرآن اختيار مردم را در زمینه انتخاب خلافت و جانشینی نفی میکند، مثلاً در سوره قصص آمده است: «وَرَبُّكَ يَخْلُقُ ما يَشاءُ وَيَخْتارُ ما كانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ سُبْحانَ اللَّهِ وَتَعالى عَمَّا يُشْرِكُونَ [قصص/68] و پروردگارت هر چه بخواهد مىآفريند و برمىگزيند و آنان هيچ اختيارى در اين امر ندارند. خداوند منزّه است و از آنچه شرك مىورزند، برتر است.»
عبارت پايانى آيه اين مطلب را تأكيد مىكند كه ادّعاى امكان شركت مردم در تعيين نبوّت و انتخاب امام يكى از انواع شرك است. از اينرو مىبينيم كه رسول خدا (صلى اللَّه عليه و آله) با صراحت اعلام مىكند كه اين كار بهدست خداست؛ يعنى حتى به دست پيامبر خدا نيز نيست تا چه رسد به اينكه در دست فردى يا گروهى از مردم باشد.[2]
در رواياتى كه از طرق اهل بيت (علیهم السلام) به ما رسيده آيه فوق به مساله اختيار و گزينش امام معصوم از سوى خدا تفسير شده است، و جمله «ما كانَ لَهُمُ الْخِيَرَةُ» (آنها اختيارى در اين زمينه ندارند) نيز بر همين معنى تطبيق شده و اين در واقع از قبيل بيان مصداق روشن است، چرا كه مساله حفظ دين و آئين، و انتخاب رهبر معصوم براى اين هدف، جز از ناحيه خدا ممكن نيست.[3]
در روایات معتبر اهل سنت هم به این مساله تصریح شده است که، حق انتخاب امام فقط با خداست و مردم نقشی در تعیین امام ندارند.
إبن حبان از علمای بزرگ اهل سنت است، در كتاب الثقات میگويد: «وقتی رسول اكرم (صلی الله عليه و آله و سلم) در اطراف مكه مشغول تبليغ دين اسلام بود، قبيله بنیعامره آمدند و عرض كردند كه يا رسول الله! ما حاضريم به تو ايمان بياوريم، به شرطی كه خلافت و جانشينی بعد از تو به عهده ما باشد؟ رسول اكرم (صلی الله عليه و آله و سلم) فرمود: مسئله تعيين خليفه و امام به دست خداست و هر كس را كه بخواهد امام و خليفه قرار میدهد.»
قضاوت با خوانندگان
پینوشت:
[1]. آیت الله میلانی، خلاصه ای از کتاب نقش شورا در امامت، ناشر: الحقايق، مكان چاپ: قم، ايران، سال چاپ: 1387 ه. ش، ص 28
[2]. مکارم شیرازی، ناشر: دار الكتب الإسلامية، مكان چاپ: ايران، تهران، سال چاپ: 1371 ه. ش، ج16، ص: 143
[3]. «أيكون لنا الامر من بعدك؟ فقال رسول الله صلي الله عليه و سلم الامر إلي الله، يضعه حيث يشاء.» ابن حبان، الثقات، الناشر : دار الفكر، الطبعة الأولى ، 1395 – 1975، تحقيق: السيد شرف الدين أحمد، جزء 1 ص 90.
افزودن نظر جدید