غلو درباره ابوزرعه
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ عبیدالله بن عبدالکریم بن یزید بن فروخ معروف به ابوزرعه رازی، متولد سال 190 یا 200 هجری قمری و متوفای سال 264 قمری، از علمای حنابله و مورد قبول حنبلیها و سلفیان، و از معاصرین احمد بن حنبل میباشد.
در مورد او مطالب بسیار عجیب و غلوآمیزی بیان گردیده است.
یکی از مطالبی که بیان شده، این است که دوست نداشتن او و بدگویی کردن نسبت به او را نشانه بدعت در دین و خروج از اسلام دانستهاند.
«قال أبوحاتم الرازي: إذا رأيت الرازي وغيره يبغض أبازرعة فاعلم أنه مبتدع.[1] ابوحاتم رازی میگوید: اگر کسی (اهل ری یا غیر آن)، با ابوزرعه رازی دشمنی داشته و او را دوست نداشته باشد و از او بدگویی کند، از اهل بدعت بوده و مسلمان نیست.»
این مطلب در کتابهای مختلف بیان گردیده و هیچ اظهارنظری در مورد آن بیان نشده است؛ در صورتیکه یکی از فضایل امیرالمؤمنین، که در روایت صحیحی از پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)، در صحیح مسلم و دیگر کتب حدیثی اهل سنت آمده است و شباهتی به این مطلب دارد، علمای اهل سنت مواضع گوناگون و متفاوتی گرفتهاند.
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در این حدیث صحیح، محبت امیرالمؤمنین را نشانه ایمان و بغض ایشان را نشانه نفاق اعلام نمودهاند؛ «ذهبی» در یک موضع گیری، چند اشکال به مدلول این روایت نموده است. در توجیهی دیگر التزام به آنچه که در روایت به صراحت بیان شده است را غیرعقلی میداند و در جایی دیگر، حدیث صحیح پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را، منکَر میخواند؛[2] و یا «ابن حجر عسقلانی» که اعتراف نموده است، که علمای رجال اهل سنت، غالباً ناصبیان را توثیق نمودهاند،[3] این روایت پیامبر گرامی اسلام را به شیوههای متفاوت توجیه نموده، تا مانعی برای توثیق ناصبیان، و یا تضعیف دوستداران امیرالمؤمنین نگردد.[4]
آنهایی که شیعیان را محکوم به غلو میکنند، اعتقاد به احادیث صحیح پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) را غلو نامیدهاند، و خود بر طبق این حدیث عمل نمینمایند، و همین مطلب را به استناد سخن یک همشهری برای علمای خود معتقدند، و آن را غلو نمیدانند.
آیا اعتقاد بر اینکه دشمن امیرالمؤمنین منافق است (به گفته پیامبر اکرم)، غلو است یا اعتقاد به اینکه دشمن ابوزرعه رازی، (به گفته ابوحاتم رازی) اهل بدعت و خارج دین است؟
پینوشت:
[1]. تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، بیروت: دارالكتب العلمية، 1417ق، ج10، ص328.
تاریخ دمشق، ابن عساکر، بیروت: دار الفكر للطباعة والنشر والتوزيع، 1415ق، ج38، ص31.
تهذیب الکمال، مزی: بیروت: مؤسسة الرسالة، 1413ق، ج19، ص96.
تهذیب التهذیب، ابن حجر، بیروت: دار الفكر للطباعة والنشر والتوزيع، 1404ق، ج7، ص30.
[2]. «ذهبی و حدیث ایمان محب و نفاق مبغض»
[3]. «ابنحجر و اعتراف به باطل!»
[4]. «ابنحجر و توجیه غیر قابل قبول در توثیق ناصبیان»
«ابنحجر و تشبیه فضیلت امیرالمؤمنین به فضل انصار»
«ابنحجر و حدیث ایمان مُحِب و نفاق مُبغض»
افزودن نظر جدید