پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در روایات شباهت‎های زیادی بین امام علی (علیه السلام) و انبیای الهی ذکر شده است. یک نمونه آن شکستن بت‎های کعبه است. پیامبر (صلی الله علیه و آله) از علی (علیه السلام) می‎خواهد که پا بر دوش پیامبر (صلی الله علیه و آله) بگذارد و بت‎ها را بشکند و پس از انجام آن طبق نقل مسند احمد، خود پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرمود:«یا علی انه أول من کسّر الاصنام جدّک ابراهیم (علیه السلام) ثمّ انت یا علی آخر من کسّر الاصنام.[1] ای علی اولین کسی که بت‎ها را شکست، جدّ تو ابراهیم و سپس تو آخرین کسی هستی که بت‎ها را شکستی.» حدیث فوق در منابع مشهور دیگر اهل سنت نیز نقل شده است، که تاریخ بغداد[2]، مناقب ابن مغازلی[3] و کنز العمال[4] نمونه‎هایی از آنهاست.
در ماجرای فوق دو نکته قابل توجه است. اول اینکه حکمت شکستن مخفیانه بت‎ها چه بوده است؟ قطعا یکی از حکمت‎های آن آمیخته شدن منطق و احساس است. گرچه عقل به راحتی بی‌اثری بت‎ها را درک می‎کند، ولی این کار حضرت ابراهیم (علیه السلام) و امام (علیه السلام) سبب شد که مشرکین به چشمان خود ببینند که بت‎ها از خودشان نمی‎توانند دفاع کنند تا چه رسد به دیگران!
نکته دوم اینکه چطور در این روایت آمده که این کار مخفیانه و درنتیجه قبل فتح مکه بوده و پس از آن نیز دیگر بتی در داخل کعبه نماند، درحالیکه می‎دانیم بت‎های کعبه در فتح مکه نیز شکسته شد؟ جواب آن است که ظاهرا چنانکه در خود روایت هم ذکر شده فقط بت‌های داخل کعبه مراد بوده است و سایر بت‌های روی آن و اطرافش، در فتح مکه برچیده شده است.
به‎هرحال، این کار که توسط امام علی (علیه السلام) و آن هم با پا بر دوش نبی (صلی الله علیه و آله) گذاشتن صورت پذیرفت و آن تشبیهی که در نهایت پیامبر (صلی الله علیه و آله) بین عمل امام علی (علیه السلام) و حضرت ابراهیم (علیه السلام) نمود، قطعا از فضایل اختصاصی مولایی است که حتی پیش از اسلام لحظه‎ای دامان ایمانش به لوث شرک و پرستش بت‎ها آلوده نشد.

پی‎نوشت:
[1]. احمد بن حنبل، مسند: ج1 ص84.
[2]. خطیبِ بغدادی، تاریخ بغداد: ج13 ص302، طبع قاهرة.
[3]. ابن مغازلی، المناقب: ص202 و 429.
[4]. متقی هندی، کنز العمال: ج15 ص151.

آدرس‎ها از کتاب سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة الامام علی (علیه السلام): ج2 ص60، نشر ولاء المنتظر.

نویسنده: سلام