محدوده خلافت تعیین شده در یوم الدار
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ بر طبق حدیث انذار عشیرة، پیامبر (صلی الله علیه و آله) مأمور به اعلان دعوتشان شد و ایشان را فراخواند و اطعام نمود. ولی آنگاه که خواست صحبت کند، ابولهب مانع شد. در روز دوم دوباره ضیافت شکل گرفت و پیامبر (صلی الله علیه و آله) پس از دعوت به اسلام فرمود: «فأيكم يؤازرنی علی هذا الأمر علی ان یکون أخی و وصیّی و خلیفتی فیکم؟[1] کدامیک از شما مرا در این کار یاری خواهد داد تا برادر و وصیّ و جانشین من در میانتان باشد؟» چنانکه مشاهده میشود این روایت از ادلّه واضح برای تعیین شدن امام علی (علیه السلام) بهعنوان جانشین پیامبر (صلی الله علیه و آله) توسط ایشان است.
امّا جالب اینجاست که برخی راویان، بهزعم آنکه بتوانند محتوای حدیث را عوض کنند آن را بصورت "خلیفتی فی اهلی" نقل نمودهاند. بنابراین عدهای این توهّم را نمودهاند که در این ماجرا پیامبر (صلی الله علیه و آله) فقط میخواستند جانشینی برای اهل و عیال خویش مشخص نمایند و نه کل قریش و به تبع آن کل مسلمین!
در پاسخ باید گفت:
- اگر خلیفه به این معنا باشد، مترادف همان کلمه "وصیّ" خواهد بود که بلافاصله قبلش ذکر شده، پس قطعا چنین معنایی درست نخواهد بود.
- در آن روز اصلا پیامبر (صلی الله علیه و آله) فرزندی نداشتند و حتی موقع وفات هم فقط دختری داشتند که شوهر نموده و نیاز به تعیین سرپرست ندارد، و همسرانی که نابالغ نیستند و تعیین ولیّ برای آنان متداول نبوده است، بلکه آنان توسط اهل و عشیره خود، مورد حمایت بودند.
- طبق حدیث باید ربطی بین آنچه پیامبر (صلی الله علیه و آله) میگیرد و آنچه در قبالش میدهد باشد. در حالیکه بین کمک و جانفدایی در امر دین و بین سرپرستی زنان و دختران پیامبر (صلی الله علیه و آله) ربطی وجود ندارد!
- اصلا آیا معنا دارد هدف از نزول آیه انذار عشیرة پیامبر (صلی الله علیه و آله)، تعیین ولیّ برای زنان و دختران پیامبر (صلی الله علیه و آله) باشد؟!
- اصلا آنچه از شواهد تاریخی بهدست میآید، حضرت علی (علیه السلام)، ولی و سرپرست زنان پیامبر (صلی الله علیه و آله) نبوده است و نسبت به حضرت زهرا (سلام الله علیها) نیز ولایت همسری داشته و نیازی به جعل ولایت دیگری نبوده است.
بنابراین همانطور که مشاهده میشود، حتی اگر عبارت حدیث "خلیفتی فی اهلی" باشد، باید معنای آن را قریش و به تبع آن کل مسلمین دانست، چراکه به اجماع همه مسلمین تعیین امامی خاص برای قریش و امامی برای بقیه امکان ندارد.[2]
پینوشت:
[1]. طبری، تاریخ الأمم و الملوک: ج2 ص63. سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة الامام علی (علیه السلام): ج2 ص9، نشر ولاء المنتظر.
[2]. سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة الامام علی (علیه السلام): ج2 ص25-28، نشر ولاء المنتظر.
نویسنده: سلام
افزودن نظر جدید