پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از شگردهای نویسندگان حدیث برای اخفاء حقایق، تبدیل و تغییر در متون حدیثی بوده است. با مقایسه اسناد و کتب مختلف تا حدی می‌توان بر این دستکاری‎ها اطلاع یافت. یک نمونه واضح آن، تغییری است که در کتب طبری و سپس ابن کثیر و در نهایت محمد حسین هیکل در حدیث انذار صورت گرفته است.
پیامبر (صلی الله علیه و آله) هنگامی که مأمور به اعلان دعوتش به قریش شد، ایشان را دعوت نمود و اطعام نمود. ولی آنگاه که خواست صحبت کند، ابولهب مانع شد. در روز دوم دوباره ضیافت شکل گرفت و پیامبر (صلی الله علیه و آله) پس از دعوت به اسلام فرمود: «فأيكم يؤازرنی علی هذا الأمر علی ان یکون أخی و وصیّی و خلیفتی فیکم؟[1] کدامیک از شما مرا در این کار یاری خواهد داد تا برادر و وصیّ و جانشین من در میانتان باشد؟» و این تنها علی (علیه السلام) بود که پذیرفت و پیامبر (صلی الله علیه و آله) نیز وی را برادر و وصیّ و جانشین خود معرفی نمود.
امّا خود طبری در تفسیرش، متن را عوض نموده و به جای گفتار پایانی پیامبر (صلی الله علیه و آله) که تصریح بر وصایت علی (علیه السلام) دارد، می‎نویسد: «فأيكم يؤازرنی علی هذا الأمر علی ان یکون أخی و کذا و کذا؟[2] کدامیک از شما مرا در این کار یاری خواهد داد تا برادر و چنان و چنان باشد؟» ابن کثیر نیز که عادت بر نقل تاریخ طبری دارد، به این حدیث که می‎رسد آنرا از تفسیرش نقل می‎کند، تا مخالف مذهبش جلوه نکند![3]
ولی از همه عجیب‌تر اتفاقی است که در کتاب محمد حسین هیکل افتاده است. وی در چاپ اول کتاب حیاة محمد (صلی الله علیه و آله) بر طبق تاریخ طبری، حدیث را کامل ذکر نموده[4] ولی در چاپ‎های بعدی صلاح را در آن دیده است که به نقل ناقص تفسیر طبری اکتفا نماید![5]
ماندگاری فضائل و ادله خلافت مولا علی (علیه السلام) در طول تاریخ سراسر ظلم بر شیعیان، خود از معجزات الهیه برای حفظ مذهب حقّ است. و این نمونه‎هایی که اینجا آمد، قطره‎ای است از اقیانوس متلاطم حدیث و تاریخ که سعی در کتمان و تحریف حقایق نماید ولی «يُرِيدُونَ أَنْ يُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَيَأْبَى اللَّهُ إِلَّا أَنْ يُتِمَّ نُورَهُ وَلَوْ كَرِهَ الْكَافِرُونَ.[توبه/32] می‎خواهند که نور خدا را با دهانشان خاموش کنند ولی خدا جز اتمام نورش نمی‎پسندد گرچه کافران را خوش نیاید.»

پی‎نوشت:
[1]. طبری، تاریخ الأمم و الملوک: ج2 ص63.
[2]. طبری، جامع البیان: ج19 ص75.
[3]. ابن کثیر، البدایة و النهایة: ج3 ص53، دار احیاء التراث العربی.
[4]. محمد حسین هیکل، حیاة محمد، ص104، الطبعة الاولی.
[4]. محمد حسین هیکل، حیاة محمد، ص139، الطبعة الثانیة، 1354 ق.

آدرس‎ها از کتاب سید جعفر مرتضی، الصحیح من سیرة الامام علی (علیه السلام): ج2 ص9-11، نشر ولاء المنتظرمی باشد.

نویسنده: سلام