پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ ابن‌تیمیه می‌گوید: «بعضی از افراد دروغگو چنین حدیثی را وضع و ساخته‌اند که گویا آیه «إِنَّمَا وَلِيُّكُمْ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ[مائده/55] همانا دوست و سرپرست شما خداست و پيامبرش و كسانى كه ايمان آورده‌‏اند، آنان كه نماز را برپا مى‏‌دارند و زكات مى‏‌دهند در حالى كه در ركوعند.» درباره‌ی علی آن هنگامی که انگشتر خود را در حال نماز صدقه داد، نازل شده است. این سخن به اجماع آگاهان به نقل (حدیث) دروغ است»![1]

در جواب ابن‌تیمیه باید بگوئیم که اولاً پیامبر به مسجد آمدند، در حالی که مردم نماز می‌خواندند، آنجا مسکینی را دیدند که از مردم کمک می‌خواست. پیامبر از او پرسید: «آیا کسی به تو کمک کرد؟» او گفت: «آری، این شخص که ایستاده است.» حضرت پرسیدند: «در کدام حال به تو کمک کرد؟» گفت: در حالی که رکوع بوده. پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: «او علی است، سپس تکبیر گفته این آیه که درباره‌ی علی نازل شده بود را خواندند: «همانا، ولی شما تنها خدا، پیامبر و کسانی هستند که ایمان آورده‌اند، همان کسانی که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌پردازند.»[2]

ثانیاً این مطلب را عده‌ای از صحابه و تابعین در روایات مختلف با 14 سند ذکر کرده‌اند از جمله حضرت علی (علیه السلام)، ابن عباس، عمار، جابر، ابوذر، مقدار، سلمان، محمد حنفیه، مجاهد، امام باقر (علیه السلام)، مقاتل کلبی، سدی و دیگران. ثالثاً سیوطی در کتابش[3] نزول این آیه در مورد حضرت امیرالمؤمنین را از هشت صحابی و از کتاب‌های محدثان و مفسران نقل کرده است. رابعاً حسان بن ثابت از شاعران صحابه نیز در این باره چنین شعری سروده است:
فأنت الذی أعطیت إذ کنت راکعاً زکاة             فدتک النفـــــس یا خیر راکـــــع
فأنــــــــــزل فیـــک الله خیــــــــــــــر ولایــــة             وثبتها مثنــــی کتاب الشـــــرایع
یعنی تو همان کسی هستی که در حال رکوع زکات دادی، جانم فدایت ای بهترین رکوع کننده، آن گاه خدا در مورد تو نیکوترین ولایت را نازل فرمود، و آن را در کتاب شریعت ثبت نمود.[4] خامساً علمای بزرگ اهل‌سنت مانند قاضی ایجی، جرجانی، قوشجی، تفتازانی و دیگران گفته اند: «اجماع مفسران بر این است که این آیه در شأن و فضیلت علی نازل شده است».[5] سادساً آلوسی نیز می‌گوید: «این آیه نزد معظم محدثان درباره علی نازل شده است.» و همچنین می‌گوید: «غالب اهل‌ اخبار بر این هستند که این آیه درباره علی نازل شده است.»[6] پس نتیجه اینکه شکی نیست در این آیه شریفه که شأن نزول آن در مورد حضرت علی علیه السلام است و دیگر اینکه اخبار وارده دارای سندهای صحیح می‌باشند و افرادی مثل ابن کثیر، ابن مردویه، ابن ابی حاتم، نسابی و دیگران آن را روایت کرده‌اند همه صحیح می‌باشند و ابن تیمیه از خود اجماع بر دروغ بودن این خبر را یافته و ساخته است.

پی‌نوشت:

[1]. منهاج السنه:  احمد بن عبدالحلیم ابن تیمیه (وفات 728 هـ) موسسه قرطبه، 1406، ج1 ص 155.
[2]. انساب الأشراف: احمد بن یحیی بلاذری (وفات 288 هـ) مؤسسه الاعلمی، بیروت، 1394 هـ، ج 1 ص 288.
تفسیر ابن أبی حاتم: ج 4 ص 1162.
مجمع الزوائد: الحافظ نور الدین علی بن ابی بکر هیثمی (وفات 807 هـ) تحقیق عبدالله محمد درویش، دارالفکر لبنان، ج 7 ص 17.
تفسیر آلوسی، شهاب الدین محمود ابن عبدالله الحسینی آلوسی (وفات 1270 هـ)،، ج 6، ص 166.
[3]. در المنثور: جلال الدین سیوطی، (وفات 911 هـ) فتح الجده و دار المعرفة، بیروت 1365 هـ، ج 2 ص 293.
[4]. تفسیر روح المعانی شهاب الدین محمود ابن عبدالله الحسینی آلوسی (وفات 1270 هـ)، ج 6 ص 168.
شواهد التنزیل: حاکم حسکانی (وفات قرن 5 قمری) مجمع احیاء ثقافة الاسلامیة (1411 هـ)  ج 1 ص 214.
[5]. شرح تجرید، الإ«ام النظار المؤید بالله احمد بن الحسن الهارونی الحسینی، نشر مرکب یحدث والتراث الیمنی، شامله، ص 368.
شرح المقاصد التفتازانی (متوفای 791 هـ) نشر دار المعارف النعمانیة، ج 5 ص 170.
شرح مواقف: ج 8 ص 340؛ المواقف فی علم الکلام: عزالدین عبدالرحمن احمد لائیجی، دار الجیل، بیروت، الطبعة الاولی، (1997 م) ص 405.
[6]. تفسیر روح المعانی، شهاب الدین محمود ابن عبدالله الحسینی آلوسی (وفات 1270 هـ)، ج 6 ص 166