آیا امام علی اقرار به عدم افضلیت نسبت به دیگر خلفا داشته بود؟
پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_یکی از کارشناسان شبکه وهابیت در پاسخ به یکی از بینندگان درباره فضیلت ابوبکر و عمر بر امام علی علیه السلام چنین گفت، که امام علی علیه السلام در حدیثی فرمودند:
كسي نزد من قائل به افضليّت من بر ابوبكر و عمر نشد مگر اين كه حدّ افتراء بر او جاري نمودم
پاسخ:
1-این روایت از لحاظ سندی قابل قبول نیست
احمد بن حنبل در كتاب فضائل الصحابه اين روايت را اين چنين نقل كرده است:
حدثنا عبد الله، قال : حدثني هدية بن عبد الوهاب ، قال : ثنا أحمد ابن إدريس ، قال : ثنا محمد بن طلحة ، عن أبي عبيدة بن الحكم ، عن الحكم بن جحل ، قال : سمعت عليا يقول : لا يفضلني أحد على أبي بكر وعمر إلا جلدته حد المفتري.
حكم بن جحل ميگويد : از علي (عليه السلام) شنيدم كه ميگفت : هيچ كسي نزد من قائل به فضيلت من بر ابوبكر و عمر نشد ؛ مگر آن كه حد افترا بر او جاري نمودم .
آنگاه پس از ذكر سلسله سند آورده است :
وهو من زيادات عبد الله بن أحمد .
اين روايت از ساختههاي عبد الله بن احمد است .
محقق كتاب فوق « فضائل الصحابه» در حاشيه آن گفته است :
إسناده ضعيف لأجل أبي عبيدة بن الحكم ومحمد بن طلحة لم يتبين لي من هو ؟
سند اين روايت به خاطر ابي عبد الله بن احمد ضعيف است و براي من مشخص نشد محمد بن طلحه چه كسي است ؟ [1]
احمد ابن حنبل شیبانی این روایت را ذکر میکند ولی در آخر این روایت میگوید: این روایت سندی ضعیف دارد [2]
2 - بسياري از صحابه و تابعين قائل به افضليت حضرت علي عليه السلام بودند:
ترمذي با اسناد خود از عايشه روايت كرده است :
روى الترمذي، بإسناده عن جميع بن عمير قال: دخلت مع عمّتي على عائشة فسألت: أيّ الناس كان أحبّ إلى رسول اللّه صلى اللّه عليه وسلّم؟ قالت: فاطمة، فقيل: من الرجال؟ قالت: زوجها....
جميع بن عمير ميگويد : همراه عمهام ، عايشه را ملاقات نمودم و از او سئوال كردم : محبوب ترين اشخاص در نزد رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم چه كسي است ؟ عايشه در پاسخ گفت : محبوب ترين زنها در نزد او فاطمه [سلام الله عليها] و از مردان شوهرش [حضرت] علي [عليه السلام]
ترمذي بعد از نقل حديث ميگويد :
هذا حديث حسن غريب .
اين حديثي است حسن و عجيب . [3]
ذهبي ميگويد :
ليس تفضيل علي برفض ولا هو ببدعة ، بل قد ذهب إليه خلق من الصحابة والتابعين.
افضل دانستن ( حضرت ) علي ( عليه السلام) نه رفض است و نه بدعت ، بلكه گروهي از صحابه و تابعين بر اين عقيده هستند . [4]
ابن جوزى در مناقب أحمد از قول پسر أحمد بن حنبل اين چنين نقل كرده:
عبد الله بن أحمد بن حنبل يقول : حدثت أبي بحديث سفينه فقلت . . ما تقول في التفضيل ؟ قال : في الخلافة أبو بكر وعمر وعثمان ، فقلت : فعليّ؟ قال: عليّ من أهل بيت لا يقاس بهم أحد.
عبدالله فرزند احمد بن حنبل ميگويد : براي پدرم حديث « سفينه » را نقل كردم و از او سئوال كردم : نظرت راجع به فضيلت اصحاب بعد از پيامبر چيست ؟ او گفت : در رابطه با خلافت در مرحله اول ، فضيلت با ابوبكر و بعد از او با عمر و بعد با عثمان است ؛ گفتم : پس [حضرت ] علي [ عليه السلام ] چه ميشود ؟ گفت : [حضرت ] علي [ عليه السلام ] كه از اهل بيت محسوب شده و هيچ كس را تاب مقايسه با آنها (اهل بيت عليهم السلام) نيست . [5]
3 - اعتراف ابوبكر برعدم افضليت خويش:
محدثان اهل سنت از قول ابوبكر نقل كردهاند كه گفته است:
ولّيتكم وَ لَستُ بخيركم .
رهبري شما را پذيرفتم در حالي كه بهترين شما نبودم . [6]
و در روايت ديگري گفته است :
أقيلوني ولست بخيركم.
من را رها كنيد ( به سراغ شخص بهتر از من برويد ) كه من بهترين افراد, بين شما نيستم . [7]
و اگر بگويند كه ابوبكر اين سخن را از روي تواضع گفته است بايد گفت : در جائي كه از چنين سخني موجبات اشتباه و سر در گمي افراد را باعث شود ديگر تواضع معني ندارد .
4-تصريحات حضرت علي عليه السلام بر افضليت خويش:
ابن ابي الحديد معتزلي نقل مي كند:
و قال عثمان لعلي عليه السلام إنّك إن تربّصت بى فقد تربّصت بمن هو خير منّي ومنك، قال: ومن هو خير منّي؟ قال: أبو بكر و عمر.
فقال: كذبت ، أنا خير منك و منهما ، عبدت اللّه قبلكم وعبدته بعدكم.
عثمان به ( حضرت ) علي ( عليه السلام ) عرض نمود : اگر تو انتظار مرا ميكشيدي من نيز انتظار كسي بهتر از تو را ميكشيدم ؟ حضرت فرمود : و چه كسي بهتر از من ؟ عثمان گفت : ابوبكر و عمر .
حضرت فرمود : دروغ گفتي ، من از تو و از هر آن دو نفر ( ابوبكر و عمر) بهترم چرا كه من خدا را قبل و بعد از شماها عبادت نمودهام . [8]
5-تصريح رسول اكرم صلي الله عليه وآله برافضليت حضرت علي عليه السلام:
رسول اكرم صلي الله عليه و آله حضرت هميشه و در همه مواقع حضرت علي عليه السلام را بر ديگران ترجيح ميداد مثل آنچه كه در واقعه مباهله اتّفاق افتاد:
در صحيح مسلم و بسياري از كتابهاي معتبر اهل سنّت آمده است :
ولمّا نزلت هذه الآية : (فقل تعالوا ندع أبنائنا وأبنائكم) دعا رسول اللّه ص عليّاً وفاطمة وحسناً وحسيناً فقال : اللهمّ هؤلاء أهلي.
و چون اين آيه نازل شد (فقل تعالوا ندع أبنائنا وأبنائكم) رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم علي و فاطمه وحسن و حسين را فرا خواند و گفت : خدايا ! اينها اهل من هستند . [9]
زمخشري در ذيل اين آيه آورده است :
و فيه دليل لا شئ أقوى منه على فضل أصحاب الكساء عليهم السلام.
و در اين آيه قويترين دليل بر افضليّت اصحاب كساء است و دليلي قويتر از اين وجود ندارد . [10]
و بسیاری از دلائل دیگر که افضیلت امام علی علیه السلام را ثابت میکند
نتیجه:
افضلیت امام علی علیه السلام امری است که در کتب معتبر فریقین به آن اشاره شده است
منابع:
[1] فضائل الصحابة ،احمد بن حنبل، ج 1 ، ص 83 ،
[2 ] السنة، لعبد الله بن أحمد، ج 2 ص 562
[3 ] سنن الترمذي، ج 5، ص 362 و المستدرك ، حاكم نيشابوري متوفاى 405 هـ ، ج 3، ص 157،. الاستيعاب ،ً ابن عبد البر،متوفاى 462 هـ ، ج 4، ص 1897.
[4] سير أعلام النبلاء ،ذهبی، ج 16 ص 457 .
[5 ] مناقب الامام أحمد لابن الجوزي ص 163.
[6 ] طبقات ابن سعد ، ج 3 ، ص 182 و تأويل مختلف الحديث ، لابن قتيبة المتوفى ، ص 109 و........
[7 ] مجمع الزوائد ،هیثمی، ج 5 ، ص183 ،تفسير القرطبي ، ج 1 ص 272 ،المعجم الأوسط للطبراني ، ج7 ، ص 267 و .....
[8 ] شرح نهج البلاغه معتزلي ، ج 10 ، جزء 20 ، ص 25 ، احتجاج طبرسي ، ج 1 ص 229 و مناقب ابن شهر آشوب ، ج 1 ، ص 289 و المسترشد طبري ، ص 227 و الفصول المختارة ، شيخ مفيد ، ص 261.
[9 ] صحيح مسلم ، ج 7 ، ص 120 ، ح 6373، مسند أحمد ، ج 1 ، ص 185 و صحيح ترمذي ، ج 5 ، ص596 و....
[10] الكشاف ، ج 1 ، ص 370 .
افزودن نظر جدید