پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در عهد جدید از کتاب مقدس با واژه‌ای به نام پارکلیت که معرب آن فارقلیط است برخورد می‌کنیم. در ترجمه‌ی فارسی این واژه، روح تسلی‌دهنده به‌کار‌ رفته است[1]. الهیدانان مسیحی بر آن‌اند که مراد از پارکلیت (فارقلیط) روح‌القدس است. در نوشتار پیشین با استفاده از کتاب انیس الاعلام، یک دلیل بیان شد که مراد از روح تسلی‌دهنده که در عهد جدید آمده آن گونه که مسیحیان ادعا می‌کنند روح‌القدس نیست بلکه بشارتی به وجود و مجیئ رسول‌الله (صلی‌الله علیه و آله) است.

دلیل دوم مبنی بر آن که مراد از فارقلیط (تسلی‌دهنده)، روح‌القدس نیست بلکه حضرت رسول (صلی‌الله علیه و آله) است این که:

در انجیل یوحنا باب 14 آمده: «اگر مرا دوست دارید، احکام مرا نگاه دارید. و من از پدر سوال می‌کنم و تسلی دهنده‌ای دیگر به شما عطا خواهد کرد تا همیشه با شما بماند»[2].

وجه استدلال به این آیه‌ی از انجیل یوحنا مبنی بر بشارت به رسول‌الله (صلی‌الله علیه و آله) را در قالب چند مقدمه صورت‌بندی می‌کنم:

م 1: روح‌القدس خداست. دلیل این ادعا، باور و اعتراف متکلمان مسیحی است؛ به طور مثال به این نمونه بنگرید.

به اعتراف توماس میشل: «غالبا، عهد جدید روح القدس را "روح خدا" می‌نامد. مفهوم روح القدس در مسیحیت با مفهوم آن در اسلام تفاوت دارد. به نظر سنت مسیحی و کتابهای مقدس، روح القدس جبرئیل فرشته‌ی خدا و آفریده‌ای از آفریدگان و جدای از خدا نیست. به عقیده‌ی مسیحیان وی خود خداست...»[3].

م 2: خدا در اعتقاد مسیحیان یکتاست. یکی از اعتقادات اساسی مسیحیان ایمان به خدای یکتاست[4].

م 3: تسلی‌دهنده همان‌گونه که عیناً از انجیل یوحنا باب 14 نقل‌شده «دیگر» است که پدر (خدا) «عطا خواهد کرد».

م 4:  این تسلی‌دهنده نمی‌تواند منطقاً و عقلا روح‌القدس باشد؛ چرا که روح‌القدس هم ذات و یگانه‌ی باخداست و جدای از او نیست تا بعد عطا شود. در ثانی عطا شدن خدا بی‌معناست. خدا همیشه و همه جا است. اعطایی که نیست!

در نتیجه تسلی‌دهنده چیزی و کسی غیر روح‌القدس است. او نبی مبشری است که پس از حضرت عیسی (علیه‌السلام) به عنوان رسولی دیگر به بشریت عطا خواهد شد[5].

پی‌نوشتها

[1]- در انجیل یوحنا (ترجمه‌ی فارسی) آمده: «اما الآن نزد فرستنده‌ی خود می‌روم و کسی از شما از من نمی‌پرسد به کجا می‌روی. ولیکن چون این را به شما گفتم، دل شما از غم پُر شده است؛ و من به شما راست می‌گویم که رفتن من برای شما مفید است، زیرا اگر نروم تسلی‌دهنده نزد شما نخواهد آمد؛ اما اگر بروم او را نزد شما می‌فرستم (یوحنا 16: 5-8).

[2]- یوحنا 14: 15-17.

[3]- میشل، توماس، کلام مسیحی، ترجمه‌ی حسین توفیقی، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۳۸۷، چاپ سوم، ص 74.

[4]- میشل، توماس، کلام مسیحی، ترجمه‌ی حسین توفیقی، قم، انتشارات دانشگاه ادیان و مذاهب، ۱۳۸۷، چاپ سوم، ص 72.

[5]- انیس الاعلام، فخر الاسلام، ج5، ص 153.