پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_

نشست «جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری از منظر ادیان ابراهیمی» با حضور اندیشمندان مسلمان و مسیحی از ایران و آمریکا در سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی برگزار شد.

در این نشست که عصر روز 4 خرداد ماه برگزار شد دکتر ابوذر ابراهیمی ترکمان، رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، آیت ا... محمد علی تسخیری، مشاور مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام، حجت الاسلام علی یونسی، مشاور رئیس جمهوری در امور اقلیت‌ها و ادیان، دکتر محقق داماد رئیس فرهنگستان علوم و شخصیت‌های برجسته از کلیسای آمریکا دکتر هانتر دستیار ارشد دینی کلیسای نورتلند، دکتر باربارا اسکینر رئیس شبکه ملی کشیشیان آمریکایی آفریقایی، دکتر جیمزآگوست کوالسکی رئیس کلیسای کتدرال، پروفسور آنتونی دسترو استاد حقوق دانشگاه کاتولیک واشنگتن و جمعی دیگر از دانشمندان و متفکران اسلامی و مسیحی حضور داشتند.

در این نشست حاضران درباره اهمیت همکاری متفکران دینی برای مقابله با افراطی گرایی و خشونت سخنرانی کردند. خلاصه سخنرانی‌های عنوان شده در این نشست را در ادامه می‌خوانید.

آیت الله تسخیری مشاور مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام:

- تمامی ادیان، چه آسمانی و چه غیر آسمانی با افراط گرایی و خشونت مخالفند این مخالفت در ادیان ابراهیمی خیلی واضح است.

- جنگ خودش محل خشونت است، تعلیمات اسلام بر اساس تعامل زیبای بین انسان‌هاست. خداوند به همین دلیل جنگ را یک استثناء می‌داند مثل تجاوزی که به حقوق و کشورها می‌شود و باعث ایجاد جنگ می‌گردد که آن هم حرکت محکومی است.

- جنگ تنها باید برای اهداف والایی از جمله رفع فتنه و فساد صورت بگیرد و حتی همین جنگ‌ها هم باید پاک باشند.

- دستوراتی را پیامبر گرامی اسلام (ص) هنگام وقوع جنگ به سربازان خود بیان فرمودند که نشان دهنده نظر اسلام در خصوص این پدیده است. اینکه کشتار جمعی، کشتن پیرمردان، پیرزنان و کودکان و حتی شکستن درختان در جنگ ممنوع است که این به ما جایگاه عدم خشونت و افراطی گری را می‌شناساند.

دکتر حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی

- در جهان امروز کشورهای غربی به مسیحی بودن احتیاج دارند و کشورهای مسلمان هم به مسلمان بودن و قطع نظر از اختلاف بین مسیحیت و اسلام، هر دوی ما به دین احتیاج داریم. باید درباره نیاز بشر امروز به دین‌داری و ایمان صحبت کنیم این وجه مشترک همه ماست. دنیای امروز از بی‌خدایی بیشتر رنج می‌برد تا بی‌اعتقادی به اسلام یا بی‌اعتقادی به مسیحیت.

- به عنوان مسلمانانی که 35 سال پیش در ایران به نام دین انقلاب کرده‌ایم و حکومت دینی به وجود آورده‌ایم، 35 سال است که متهم به خشونت و افراطی گری هستیم. به خصوص در سال‌های اخیر، این عنوان خیلی بیشتر مطرح شده است.

- ما مخالف خشونت به معنی واقعی کلمه هستیم ولی برای دور بودن از خشونت، سکولار بودن را انتخاب نمی‌کنیم. در اروپا و آمریکا تصوری که از مذهب است، بیشتر تصور محبت آمیز و حوزه محدود کلیساست. در ذهن انسان غربی ثابت شده که به محض حرکت حکومت به سمت دین، خشونت حاصل می‌شود.

- اتفاقاً ما معتقدیم برای رهایی جهان از خشونت، باید دین حکومت کند، درست برعکس آنچه به ما نسبت داده می‌شود. در جهان امروز، دوری از خدا نزد آن‌ها که حکومت می‌کنند باعث جنگ‌های جهانی، خونریزی و خشونت‌های وسیع می‌شود.

- کسانی که در آفریقا و دیگر نقاط جهان به اعمال خشونت آمیز دست می‌زنند بی‌گمان از خدا فاصله گرفته‌اند. ما امتحان خود را پس داده‌ایم. عراق به ما حمله کرد و ما دفاع کردیم و احکام دینی خود  را رعایت کردیم. وقتی صدام سلاح شیمیایی به کار برد، ما سلاح شیمیایی به کار نبردیم. امام خمینی (ره) به عنوان یک حاکم دینی نظرش این بود که به شهرها و مردم بی‌دفاع حمله نکنیم و امروز هم نظر رهبر ما همین است.

دکتر ابراهیمی ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی:

- امروزه اقلیت‌های دینی تقریباً در همه کشورهای جهان حضور دارند. رابطه نزدیک بین پیروان ادیان ابراهیمی در جمهوری اسلامی ایران و تعلق جامعه اقلیت به اکثریت جامعه بر کسی پوشیده نیست.

- ما معتقدیم اگر فرهنگ و عقاید دینی در یک قوم و جمعی ضعیف شود، آن قوم و جمعیت به راحتی تحت سلطه قرار می‌گیرد و افکار آنان را می‌توان به سادگی تحت تأثیر قرار داد. عزت هر فرد و قومی مبتنی بر پایبندی به ارزش‌ها و اعتقادات دینی و الهی آن قوم و ملت است. هیچ کشور و جمعیتی نمی‌تواند مستقل و آزاد باشد اگر مبانی قوی نداشته باشد؛ و این شعار همه پیامبران الهی است. این اقلیتی که در دنیا با تفکر استکباری و صهیونیستی هستند، علیه دین و دین‌داری تلاش می‌کنند. زیرا ایمان به خدا و ارزش‌های دینی را مانع رسیدن به اهداف شوم و استکباری خود می‌دانند.

- ما باید جهان امروز را در زمینه‌‌ی ارزش‌های دینی و انسانی رشد دهیم. زندگی امروز مردم جهان نیازمند همکاری و مشارکت جمعی است. امروزه به نام دین اقداماتی می‌شود که رهبران ادیان آن را قبول ندارند پس باید برای ترویج فرهنگ تحمل‌پذیری، پذیرش تنوع فرهنگ‌ها و همکاری تلاش کنیم.

- امروز وظیفه رهبران، اندیشمندان و پیروان ادیان این است که ارزش‌های دینی را بیش از پیش تقویت کنند و نسبت به مشترکات ادیان توجه و تأکید نمایند. خوشبختانه مشترکات ادیان الهی آن قدر زیاد و برای اجتماع و تعالی بشریت سازنده است که هرچه قدر وقت بگذاریم باز جای تلاش بسیار دارد.

- ما در جمهوری اسلامی ایران بر آنیم تا با ترویج فرهنگِ «گفتگو» بیشترین زمینه‌ها و فرصت‌ها را  برای گفتگوی علمی و همکاری بین پیروان ادیان فراهم کنیم و معتقدیم این گفتگوی عالمانه باعث رشد و تعالی انسان می‌شود.

- از جمله اقدامات جمهوری اسلامی ایران ایده «جهان علیه خشونت و افراطی‌گری» است که از سوی آقای دکتر روحانی رئیس جمهور محترم کشورمان در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در روز سوم مهر ماه 1392 مطرح شد و به تصویب رسید.

دکتر هانتر دستیار ارشد دینی کلیسای نورتلند آمریکا:

- خداوند در خلقت، تفاوت‌هایی ایجاد کرده تا بر اساس آن جهان مکان بهتری برای زندگی باشد.

- قرآن آیه ای دارد که در آن با این مضمون  می‌فرماید که آنچه شما می‌پرستید را نمی‌پرستم و آنچه و من به آن معتقدم، شما به آن اعتقاد ندارید. در اینجا خدا در حال بیان تفاوت‌هاست.

- وقتی خداوند مرد را آفرید، به او گفت که باید یاوری داشته باشد یاور به این معنی که بتواند با مرد گفتگوی متقابل انجام دهد پس از بدن مرد زن را آفرید تا یاور مرد باشد و این دو تبدیل به یکی و مکمل یکدیگر شدند. زن و مرد به اندازه کافی به هم شبیهند تا بتوانند به یکدیگر نیاز داشته باشند و به اندازه کافی از هم متفاوتند تا بتوانند مکمل یکدیگر شوند.

- هابیل و قابیل هدایایی برای خداوند آوردند از یکی پذیرفته شد و از دیگری نه. خدا از آنکه پذیرفته نشد پرسید چرا خشمگین هستی تو نیز کار خوب کن تا از تو نیز پذیرفته شود. بنابراین انسان دو گزینه دارد یا خوب باشد و یا اینکه به کارهای بد بپردازد.

- ما دو راه بیشتر نداریم یا باید هدیه خود به خدا را بهبود ببخشیم و یا اینکه در رقابت دائم با هم باشیم که منجر به خشونت و افراطی گری خواهد شد.

دکتر جیمز کوالسکی رئیس کلیسای کتدرال آمریکا:

- همیشه می‌شود بیشتر آموخت و من به عنوان رهرو دین خودم با حضور در نشست‌های گفتگوهای ادیان می‌توانم چیزهای زیادی در باره ادیان دیگر از جمله اسلام یاد بگیرم. اگر از آموزش و آگاهی دور باشیم و بخواهیم به توجیه اعتقادات ظاهری خود بپردازیم حالت افراطی پدیدار شده  و تقابل بین ادیان رخ می‌دهد.

- باید درباره وظایف مشترکی که ما اندیشمندان دینی داریم، کوشاتر باشیم. باید در مقابل حمله‌ها و هجمه‌ها ایستادگی کنیم و اجازه ندهیم که این اتفاق‌ها رخ دهد.

- خلق زیبایی توسط خدا دلیل تنوع ادیان و ملل است، هر بار ما به تفاوت‌های اطراف خود می‌نگریم، از آن لذت می‌بریم و در حقیقت به سمتی باید برویم که از خود و ارزش‌هایمان حفاظت کنیم.

دکتر آلکس روی میدلی رئیس شورای ملی کلیساهای آمریکا:

- در خصوص روابط مسلمانان و مسیحیان باید به فکر آینده بهتر باشیم و با قبول مسئولیت‌ها در خصوص نجات دنیا در زمان حال و آینده تلاش کنیم.

- خشونت به نام خدا، توهین به خداست. از جمله وظایف ما ایجاد صلح است و به گفته مسیح کسانی رستگار می‌شوند، که صلح می‌کنند. باید تعهد برای ایجاد صلح داشته باشیم تا نسل‌های آینده در صلح زندگی کنند.

- ما به دنبال آن هستیم تا نگاه‌ها را از سمت گفتگو در باره جنگ به سمت گفتگو برای صلح عادلانه تغییر دهیم.

- شورای ملی کلیساها راهکارهایی برای ایجاد صلح در جهان ارائه داده، از جمله ایجاد کمیته ای برای گفتگوی مستقیم با نمایندگان ادیان دیگر مانند حضور نمایندگان ما در نیجریه و مذاکره با مسلمانان این کشور.

- همچنین این شورا اقدام به تهیه لیستی از قوانین سخت‌گیرانه علیه مسلمانان کرده است تا قوانین مناسب را جایگزین آن‌ها کند. این کار منجر به رفع اسلام هراسی خواهد شد.

- مقابله با اهانت به مقدسات از جمله راهکارهایی است که می‌تواند مانع از ایجاد خشونت و افراطی گری شود. باید با احترام به تفاوت دیدگاه‌ها و تاکید بر ارزش‌های مشترک به دنبال همکاری‌های لازم برای رفع خشونت باشیم.

حمایت از طرح «جهان عاری از خشونت» رئیس جمهور ایران در بیانیه پایانی

اندیشمندان مسلمان و مسیحی شرکت کننده در این نشست در پایان با صدور بیانیه ای حمایت خود را از طرح رئیس جمهور کشورمان مبنی بر جهان عاری از خشونت و افراطی گری اعلام کردند. در این بیانیه که به دو زبان فارسی و انگلیسی منتشر شد، آمده است:

 -  اندیشمندان و متفکرینِ حاضر «اصل گفتگو» را ضروری‌ترین ابزار برای مقابله با خشونت و افراطی‌گری دانسته و امیدوارند در تداوم گفتگوهای مثبت و سازنده دینی به عالی‌ترین و بهترین هم‌اندیشی و همکاری در عرصه بین‌الملل دست یابند.

 -  برای نهادینه سازی زبان گفتگو بین ادیان الهی باید نخست فضای شناخت و تعارف به وجود آید سپس زمینۀ تفاهم و فهم مشترک پدید آید تا در نهایت امکان تعامل و همکاری­های بنیادینی و همزیستی مسالمت آمیز رهبران و پیروان ادیان توحیدی فراهم گردد.

-  هدف گفتگو دستیابی به مبانی مشترک به جای دست یافتن به آراء و نظرات مشترک است. در صورت ادراک و تعامل متقابل و احترام به عقاید یکدیگر است که زمینه لازم برای رفع سوء برداشت­ها و کاهش نزاع­های بیهوده و نهایتاً بسترهای فهم مشترک محقق خواهد شد.

- ما باید افقی را بگشاییم که در آن به جای جنگ، صلح، به جای خشونت، مدارا، به جای خونریزی، پیشرفت، به جای تبعیض، عدالت، به جای فقر، برخورداری و به جای استبداد، آزادی در سراسر جهان بهتر دیده شود.

- مسئولیت ویژه رهبران، پیروان ادیان و اندیشمندان و متفکرین دینی بر دفاع جمعی و متقابل از ارزش‌های والای دینی و پایبندی بر اصول مشترک ایمانی و اخلاقی است.

- ضرورت دارد رهبران دینی در قالب همکاری مشترک نسبت به رفع خشونت و افراطی‌گری بکوشند و راه خود را از کسانی که با دینی جلوه دادن رفتار خشونت آمیزِ خود چهره دین را مخدوش می‌کنند، جدا کنند.

- امروز شاهد ترویج خشونت به نام دین در سوریه، لبنان، آفریقای مرکزی، میانمار و نیجریه و... هستیم. که این رفتارها هرگز مورد تأیید بزرگان و رهبران دینی نبوده و تروریسم و افراط گرایی را به هر شکل آن محکوم می‌نمایم.

- شرکت کنندگان حمایت خود را از طرح جناب آقای دکتر روحانی رئیس جمهور محترم ج.ا.ایران با موضوع «جهان عاری از خشونت و افراطی‌گری» که در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در روز سوم مهر ماه 1392 ارائه شد، و با رأی قاطع نمایندگان همه کشورها تأیید شد، اعلام می‌نمایند.

- حاضرین به پشتوانه تمامی امکانات مادی و معنوی خود تلاش در جهت تأمین منویات فوق از جمله اتخاذ تدابیر لازم برای تقویت ایده منفی خشونت و افراطی گرایی را وظیفه خود می‌دانند و امید دارند تحت عنایات خداوندی بتوانند گامی در جهت انجام وظایف و تعهدات دینی خود برداشته و موجب رضایت حق تعالی و سعادت و رستگاری دنیوی و اخروی رهبران و تمامی رهروان ادیان الهی را فراهم سازند.

--------------------------------------

منبع:‌سایت سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی http://www.icro.ir/index.aspx?siteid=261&pageid=32269