3- در تایید نقاط قوت تاریخ اسلامی شکی نیست ولی قايم به نفس بودن آن محل تشکیک است و کلا هیچ تاریخی نیست که جهت تقویت و پالایش نیاز به برسی نحلیلی و تطبیقی نداشته باشد .... از آنجا که مورخین این تاریخ خود مسلمان بوده اند آنهم در دوره ای که مراکز علمی بیطرف و ناظری نبوده که ایشان را نقد و بررسی کند در نقل قولهایشان باید انگیزه های حب و بغض دینی و ملی و شرایط روحی و ذهنی مردم آن عصر را همیشه در نظر داشت. شما همین جلد اول تاریخ طبری را به یک فرد تحصیلکرده امروز بدهید برای تزلزل ایمانش کافی است !! از خصوصیات جابلقا و جابرسا تا مشخصات تکنیکی سد ذوالقرنین و معجزات و کرامات دور از ذهنی که به پیشوایان دینی نسبت میدهند تا انگیزه های ضد عربی و شعوبی گری در همین تاریخ مورخان اسلامی ایرانی ماست که اتفاقا انگیزه مسعودی را برای نقل این سخن به مورد آخری نسبت میدهند ... پس ادعای اتکا به ذات برای این تاریخ جای تامل است ...