مقایسه صحابه با استثناء نمودن امیرالمؤمنین
از قول عبدالله بن عمر نقل شده که گفت: ما زمانی که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) زنده بودند، میگفتیم: افضل امت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بعد از آن حضرت، ابوبکر سپس عمر و سپس عثمان بود،(سنن ترمذی، ج5، ص629) و پس از آن باقی صحابه یکسان بوده و کسی را بر دیگری برتری نمیدادیم.(سنن ابیداود، ج4، ص206)
ابن حجر عسقلانی در توضیحی که پیرامون این نقل داده، اثبات نموده است که اجماع بر فضیلت امیرالمؤمنین پس از سه خلیفه است، او میگوید: پس اجماع بر این است که حدیث عبدالله بن عمر با اینکه سندش صحیح است، حدیث غلطی است، و عدم تفضیل بعد از سه نفر دلیل بر فضیلت نداشتن امیرالمؤمنین نیست.(فتح الباری، ج7، ص17)
این در حالیاست که ابن حجر حدیثی که از عبدالله بن عمر نقل شده که حساب امیرالمؤمنین جداست، و در جای دیگر همین کتابش نقل کرده و آن را صحیح دانسته، فراموش نموده است.(همان، ص15)
پینوشت:
عَنِ ابْنِ عُمَرَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا، قَالَ: «كُنَّا نُخَيِّرُ بَيْنَ النَّاسِ فِي زَمَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ فَنُخَيِّرُ أَبَا بَكْرٍ، ثُمَّ عُمَرَ بْنَ الخَطَّابِ، ثُمَّ عُثْمَانَ بْنَ عَفَّانَ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمْ» صحیح بخاری، بخاری، دار طوق النجاة، 1422هـ، ج5، ص4.
«عَنْ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: كُنَّا نَقُولُ وَرَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ حَيٌّ: أَبُو بَكْرٍ وَعُمَرُ وَعُثْمَانُ.» سنن ترمذی، ترمذی، شركة مكتبة ومطبعة مصطفى البابي الحلبي، مصر، 1395هـ، ج5، ص629.
«عَنِ ابْنِ عُمَرَ، قَالَ: كُنَّا نَقُولُ فِي زَمَنِ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ: لَا نَعْدِلُ بِأَبِي بَكْرٍ، أَحَدًا ثُمَّ عُمَرَ، ثُمَّ عُثْمَانَ، ثُمَّ نَتْرُكُ أَصْحَابَ النَّبِيِّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ لَا نُفَاضِلُ بَيْنَهُمْ.» سنن ابیداود، ابوداود سجستانی، المكتبة العصرية، بيروت، ج4، ص206.
«مَنْ يَقُولُ أَبُو بَكْرٍ وَعُمْرُ وَعُثْمَانُ وَيَسْكُتُونَ فَتَكَلَّمَ فِيهِمْ بِكَلَام غليظ وَتعقب بَان بن مَعِينٍ أَنْكَرَ رَأْيَ قَوْمٍ وَهُمُ الْعُثْمَانِيَّةُ الَّذِينَ يُغَالُونَ فِي حُبِّ عُثْمَانَ وَيَنْتَقِصُونَ عَلِيًّا وَلَا شَكَّ فِي أَنَّ مَنِ اقْتَصَرَ عَلَى ذَلِكَ وَلَمْ يَعْرِفْ لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَضْلَهُ فَهُوَ مَذْمُوم.»
«وَادّعى بن عَبْدِ الْبَرِّ أَيْضًا أَنَّ هَذَا الْحَدِيثَ خِلَافُ قَوْلِ أَهْلِ السُّنَّةِ أَنَّ عَلِيًّا أَفْضَلُ النَّاسِ بَعْدَ الثَّلَاثَةِ فَإِنَّهُمْ أَجْمَعُوا عَلَى أَنَّ عَلِيًّا أَفْضَلُ الْخَلْقِ بَعْدَ الثَّلَاثَةِ وَدَلَّ هَذَا الْإِجْمَاعُ على ان حَدِيث بن عُمَرَ غَلَطٌ وَإِنْ كَانَ السَّنَدُ إِلَيْهِ صَحِيحًا وَتُعُقِّبَ أَيْضًا بِأَنَّهُ لَا يَلْزَمُ مِنْ سُكُوتِهِمْ إِذْ ذَاكَ عَنْ تَفْضِيلِهِ عَدَمُ تَفْضِيلِهِ عَلَى الدَّوَامِ.» فتح الباری، ابن حجر عسقلانی، دارالمعرفة، بيروت، 1379ق، ج7، ص17.
«... فَقُلْتُ لِابْنِ عُمَرَ أَخْبِرْنِي عَنْ عَلِيٍّ وَعُثْمَانَ فَذَكَرَ الْحَدِيثَ وَفِيهِ وَأَمَّا عَلِيٌّ فَلَا تَسْأَلْ عَنْهُ أَحَدًا وَانْظُرْ إِلَى مَنْزِلَتِهِ مِنْ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ قَدْ سَدَّ أَبْوَابَنَا فِي الْمَسْجِدِ وَأَقَرَّ بَابَهُ، وَرِجَالُهُ رِجَالُ الصَّحِيحِ إِلَّا الْعَلَاءَ وَقَدْ وَثَّقَهُ يَحْيَى بْنُ مَعِينٍ وَغَيْرُهُ وَهَذِهِ الْأَحَادِيثُ يُقَوِّي بَعْضُهَا بَعْضًا وَكُلُّ طَرِيقٍ مِنْهَا صَالِحٌ لِلِاحْتِجَاجِ فَضْلًا عَنْ مَجْمُوعِهَا.» فتح الباری، ابن حجر عسقلانی، دارالمعرفة، بيروت، 1379ق، ج7، ص15.
«امیرالمؤمنین غیر قابل قیاس»
دیدگاهها
علیرضا پرتوی
1396/04/28 - 10:19
لینک ثابت
سلام خدمت نویسنده محترم.
افزودن نظر جدید