پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_یکی از ادله‌ای که اهل سنت برای فضیلت ابوبکر بدان استناد می‌نمایند ،آیه‌ای است که به آیه غار معروف است

اهل سنت می‌گویند: که در سوره توبه آیه 40 درباره فضیلت همراهی ابوبکر در غار با پیامبر آمده است: إِلاّ تَنْصُرُوهُ فَقَدْ نَصَرَهُ اللهُ إِذْ أَخْرَجَهُ الَّذِینَ کَفَرُوا ثانِیَ اثْنَیْنِ إِذْ هُما فِی الْغارِ إِذْ یَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللهَ مَعَنا فَأَنْزَلَ اللهُ سَکِینَتَهُ عَلَیْهِ وَ أَیَّدَهُ بِجُنُود لَمْ تَرَوْها؛ «اگر او را یارى نکنید، البته خداوند او را یارى کرد، آن هنگام که کافران او را [از مکه] بیرون کردند، در حالى که دومین نفر بود [و یک نفر بیشتر همراه نداشت] در آن هنگام که آن دو در غار بودند و او به همراه خود مى‌گفت: غم مخور، خدا با ماست. در این موقع خداوند سکینه [و آرامشِ] خود را بر او فرستاد، و با لشکرهایى که مشاهده نمى‌کردید او را تقویت نمود. آنها برای بیان فضیلت ابوبکر به این آیه استناد کرده و این گونه استدلال می‌کنند.

1-همین همراهی ابوبکر با پیامبر خودش دلیل بر این است که ابوبکر انسانی متقی بوده و گرنه پیامبر او را با خود به غار نمی‌برد.

2- خداوند متعال در این آیه می فرماید:" إِنَّ اللهَ معنا" خدا با ماست. و این نشان می‌دهد که خدا با ابوبکر هم است.

به این دو استدلال پاسخ داده شده است.

پاسخ به استدلال اول: صرف همراه بودن با پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، دلیلی بر فضیلت شخص نیست، چرا که در زمان پیامبر اکرم هم بودند منافقینی که با پیامبر مصاحبت داشتند. یا بعضی اوقات ممکن است یک شخص فاسق با انسان همراه باشد و این همراهی برای او فضیلت محسوب نمی‌شود. پس صرف همراه بودن، نمی‌تواند فضیلت برای کسی باشد.

پاسخ به استدلال دوم: مسلما خدا همیشه با انسان‌ بوده و مراقب اعمال آن‌هاست، منتها کسی که ایمان ندارد این مساله را درک نمی‌کند ولی کسی که ایمان به خدا دارد می‌داند که خدا همیشه با اوست و همیشه در محضر خداست. پس با این جمله":" إِنَّ اللهَ معنا" خدا با ماست"فضیلتی ثابت نمی‌شود.

به فرض که بگوییم این جمله دلالت بر مدح ابوبکر می‌کند؛ باید توجه داشت که مهمّ حفظ ایمان شخص ملاک است. برای این منظور باید تاریخ را بدون تعصب مطالعه کرد و دید موضع‌گیری ابوبکر در ادامه چگونه بوده است؛ ضمن این‌که هیچ بعدی ندارد که قرآن در ابتدا کسی را مدح کند و بعدا او را نکوهش کند. در قرآن می‌خوانیم که: وَ لَوْ شِئْنا لَرَفَعْناهُ بِها وَ لكِنَّهُ أَخْلَدَ إِلَى الْأَرْضِ وَ اتَّبَعَ هَواهُ فَمَثَلُهُ كَمَثَلِ الْكَلْبِ إِنْ تَحْمِلْ عَلَيْهِ يَلْهَثْ أَوْ تَتْرُكْهُ يَلْهَثْ ذلِكَ مَثَلُ الْقَوْمِ الَّذينَ كَذَّبُوا بِآياتِنا فَاقْصُصِ الْقَصَصَ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُون‏(اعراف آیه 176)؛ و اگر مى‌خواستيم، (مقام) او را با اين آيات (و علوم و دانشها) بالا مى‌‏برديم؛ (اما اجبار، بر خلاف سنت ماست؛ پس او را به حال خود رها كرديم) و او به پستى گراييد، و از هواى نفس پيروى كرد! مثل او همچون سگ (هار) است كه اگر به او حمله كنى، دهانش را باز، و زبانش را برون مى‌آورد، و اگر او را به حال خود وا گذارى، باز همين كار را مى‌كند؛ (گويى چنان تشنه دنيا پرستى است كه هرگز سيراب نمى‌شود! (اين مثل گروهى است كه آيات ما را تكذيب كردند؛ اين داستانها را (براى آنها) بازگو كن، شايد بيانديشند (و بيدار شوند). همانطور که ملاحظه می‌کنید در این آیه قرآن اول بلعم باعورا آن دانشمند دنیا پرست را مدح می‌کند و می‌فرماید ما آیات خود را به او دادیم ولی بعدا او را تشبیه به سگ می‌کند. پس ملاک و معیار، حفظ ایمان تا آخر عمر است

چند نکته:
نکته اول: قبل از جمله"خدا با ماست"پیامبر به ابوبکر می فرماید:"ناراحت نباش". سوال این است که ابوبکر با اینکه معجزاتی چون: تار تنیدن عنکبوت و تخم گذاری بلافاصله کبوتری در جلوی غار را با چشم خود دید؛ اما چگونه است که با این وجود دوباره محزون بود؟

نکته دوم: از دیگر شبهات اهل سنت این است که ضمائر موجود در آیه به ابوبکر برمی‌گردد. به این استدلال که: إِذْ يَقُولُ لِصاحِبِهِ لا تَحْزَنْ إِنَّ اللَّهَ مَعَنا فَأَنْزَلَ اللَّهُ سَكينَتَهُ عَلَيْهِ وَ أَيَّدَهُ بِجُنُودٍ لَمْ تَرَوْها؛ ابوبکر به همراهش(پیامبر) مى‏‌گفت: اندوه مدار كه خدا با ماست. پس خدا، آرامش خويش را بر ابوبکر نازل كرد و ابوبکر را با سپاهيانى كه آنها را نديدند يارى كرد.

اشکال این تفسیر متعصبانه: اين تفسير با شأن پيامبر سازگار نيست؛ زيرا با این تفسیر، باید بپذیریم ايمان ابوبكر بيشتر از پیامبر بوده است، و این  چگونه ممکن است که خدا بر ابوبکر آرامش نازل کند ولی بر پیامبر خود نازل نکند؟ در حالی که خداوند در آیه 26 سوره توبه می‌فرماید: ثُمَّ أَنْزَلَ اللَّهُ سَكينَتَهُ عَلى‏ رَسُولِهِ، سپس خداوند «سكينه» خود را بر پيامبرش و بر مؤمنان نازل كرد. پس چگونه می‌شود که سکینه و آرامش بر ابوبکر نازل شود و ملائکه او را یاری کنند، در حالی که پیامبر در آنجا حضور داشته باشند. آیا این غلو در شان ابوبکر نیست؟