پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ یکی از مباحث اختلافی میان شیعه و سنی بحث جواز یا عدم جواز ازدواج موقت است ، شیعه بر اساس نص قرآن کریم ، اخبار نبوی و سیره صحابه و تابعین ، ازدواج موقت را جایز و حلال دانسته،اما اهل سنت و وهابیون بر اساس نهی خلیفه ثانی از این نوع ازدواج ، آن را حرام و غیر مشروع دانسته و می گویند: چه فرقی بین ازدواج موقت و زنا وجود دارد؟
ازدواج موقت هم نوعی زنا است ولی در نقاب اسلامی و شرعی آن

افرادی که دنبال فحشا و فساد هستند،از ازدواج موقت سوء استفاده می کنند و مرتکب فحشا می شوند

پاسخ:

بین ازدواج موقت با فحشا زمین تا آسمان فرق است

طبق رساله علمای شیعه (1) ازدواج موقت این طور نیست که تنها با گفتن چند جمله و کلمه تمام شود بلكه قوانین و مقرراتى مثل ازدواج دائم دارد، مثلا یکی از قوانیننش این است که : زنی که به ازدواج موقت مردی در می آید، منحصراً باید در اختیار این مرد باشد،و هنگامى كه مدت ازدواج موقت تمام شد باید عدّه نگه دارد، یعنى حداقل چهل و پنج روز باید از اقدام به هرگونه ازدواج با شخص دیگرى خوددارى كند، تا اگر از مرد اول بار دار شده وضع او روشن گردد، و اگر از او صاحب فرزندى شد باید همانند فرزند ازدواج دائم مورد حمایت او قرار گیرد و تمام احكام فرزند بر او جارى خواهد شد . اما در مورد فحشا و زنا هیچ کدام از مسائل مذکور وجود ندارد

ضمن این که کسانی که می گویند،از آنجا که از ازدواج موقت سوء استفاده می شود پس این ازدواج امری غیر مطلوب است،باید توجه کنند صرف سوء استفاده از ازدواج موقت دلیل نمی شود که این امر را تعطیل کنیم چرا که امکان سوء استفاده از احکام خدا در مسائل دیگر هم وجود دارد

در جامعه اسلامی هم اگر ازدواج موقت به صورت صحیح و قانونمند در آید جلو خیلی از سوء استفاده ها گرفته می شود

در ادامه برخی از ادله جواز و حلیت ازدواج موقت را ذکر می نماییم :
قرآن در این زمینه می فرماید :
( فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآَتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً) (نساء آیه 24)
و زنانى را كه متعه [ازدواج موقت‏] مى‏ كنيد، واجب است مهر آنها را بپردازيد

علمای اهل سنت در تفاسير خودشان مي‌گويند:
و قال الجمهور المراد نكاح المتعة الذي كان في صدر الإسلام.
عموم اهل سنت بر اين عقيده هستند که مراد از اين آیه ، همان ازدواج موقت و متعه‌اي است که در صدر اسلام بود.(2)

ابن حزم  در کتاب المحلي مي‌گويد:
و قد ثبت على تحليلها بعد رسول الله صلى الله عليه و سلم جماعة من السلف رضي الله عنهم، منهم من الصحابة رضي الله عنهم أسماء بنت أبي بكر الصديق و جابر بن عبد الله و ابن مسعود و ابن عباس و معاوية بن أبي سفيان و عمرو بن حريث و أبو سعيد الخدري و سلمة و معبد أبناء أمية بن خلف
حلال بودن نکاح متعه بعد از رسول الله صلى الله عليه و سلم ثابت شده است آن هم به وسيله جماعتي از صحابه؛ مانند أسماء دختر أبوبكر و جابر بن عبد الله و ابن مسعود و ابن عباس و معاوية بن أبوسفيان و عمرو بن حريث و ... .(3)

در تفسیر قرطبی می خوانیم که:
قال أبو عمر (بن عبد البر) لم يختلف العلماء من السلف والخلف أنّ المتعة نكاح إلى أجل لا ميراث فيه ، والفرقة تقع عند انقضاء الأجل من غير طلاق. وقال ابن عطية : وكانت المتعة أن يتزوج الرجل المرأة بشاهدين وإذن الولي إلى أجل مسمّى ، وعلى أن لا ميراث بينهما ، ويعطيها ما اتفقا عليه ، فإذا انقضت المدة فليس له عليها سبيل ويستبرئ رحمها : لان الولد لا حق فيه بلا شك ، فإن لم تحمل حلت لغيره. 
ابو عمر (بن عبد البر) گفته است که هيچ يک از علماي سلف و گذشته در اين اختلاف نداشته اند که متعه ، ازدواجي است که در آن ارث نيست و جدايي در آن با گذشتن مدت و بدون طلاق صورت مي گيرد . و ابن عطيه گفته است : متعه اين است که شخصی با زن ازدواج کند و دو شاهد و اذن ولي داشته باشد و تاريخ (براي انتهاي عقد) معين کند . و چنين است که ارثي در بين آن دو نباشد و اينکه هر مقداري را که بر آن موافقت نمودند ، (به عنوان مهر زن ) به وي بدهد . پس وقتي که مدت زمان گذشت ديگر مرد راهي بر اين زن نخواهد داشت ( ديگر همسر او نيست ) و زن بايد عده نگه دارد . زيرا فرزند در متعه به پدر ملحق مي شود . پس اگر اين زن عده باردار نمي شد (عده نداشت) براي ديگران حلال مي شود ( مي توانند با وي ازدواج کنند)(4)

نتیجه اینکه ازدواج موقت ازدواجیست کاملا حلال و شرعی که علاوه بر نص قرآن کریم ، روایات نبوی ، سیره اصحاب و تابعین ، برخی علمای اهل سنت نیز به حلیت و جواز آن تصریح نموده اند .

پی نوشت ها:

[1]مساله 2070 از رسابه آیت الله مکارم به بعد
[2] تفسير القرطبي، ابوعبداللّه محمدبن احمد انصاری ،ج5، ص130--سيوطي در الدر المنثور، جلد2، صفحه140 -- طبري در جامع البيان، جلد5، صفحه18 -- شوکاني در فتح القدير، جلد1، صفحه 449
[3] المحلي لإبن حزم، ج9، ص519
[4] تفسير قرطبي، ابوعبداللّه محمدبن احمد انصاری، ج5 ص132