مباحث تاریخی
شیعۀ امامیه ولایت را مقام قرب الهی میداند که به سبب آن انسان کامل به مقام ولایت میرسد، و از آثار آن ولایت، امامت و رهبری جامعه در مسائل سیاسی و دینی است. ولی اهلسنت چنین مقامی را برای غیر از پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) قائل نیستند و برای آن ضرورت نیز نمیبینند، آنان امام را در حدّ یک رئیس جمهور که تدبیر امور جامعه به دست اوست میدانند، لذا شرط عصمت را از امام حذف کردهاند. که در این مقاله به این مسأله میپردازیم.
از تهمتهای ناروایی که به اهلبیت ( علیه السّلام ) به ویژه علی بن ابی طالب ( علیه السّلام ) زدهاند قصۀ ساختگی خواستگاری امام علی ( علیه السّلام ) از دختر ابی جهل در زمان حیات فاطمۀ زهرا ( علیها السّلام ) است. اهلسنت میگویند که علی ( علیه السّلام ) دست به این اقدام زد، ولی با مخالفت شدید رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) رو به رو شد و از قصد خود صرف نظر کرد. که در این مقاله به بررسی این موضوع میپردازیم.
در طول تاریخ افراد یا گروههایی بودهاند که در حقّ پیامبران و اولیای الهی غلوّ کردهاند و این امکان ناپذیر است، ولی مع الأسف در مواردی در کلمات مغرضان و معاندان و جاهلان میبینیم که این عنوان را به شیعۀ امامیه نسبت دادهاند؛ برای نمونه احمد امین مصری مینویسد: « غالیان شیعه در حقّ علی به این اکتفا نکردند که او افضل خلق بعد از پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و معصوم است، بلکه برخی از آنان قائل به الوهیت او شدهاند ».
وقتي مردم به عثمان فشار آوردند ايشان وارد خانه علي ـ عليه السلام ـ شده و به او گفت: شما نزد مردم اعتبار داريد و قول شما را قبول دارند، سپس علي ـ عليه السلام ـ همراه با 30 سوار به سوي مردم كه بر عثمان هجوم آورده بودند رفتند و آنها را آرام كردند و خود عثمان با مردم صحبت كرد و وعده هايي به ايشان داد و.... بعد از اينكه مردم فهميدند عثمان باز خلف وعده كرده.....
اهلسنت یکی از راههای مشروعیت بخشیدن به خلافت و امامت شخص را اجماع مسلمین میدانند. ولی از آنجا که با اشکالهای متعددی مواجه شدند، از جمله حاصل نشدن اجماع و نبود میل و رغبت بر خلافت ابوبکر، لذا در صدد برآمدند تا دایرۀ آن را ضیق کنند، لذا به اتفاق اهل حل و عقد، یا پایینتر از آن به اتفاق چهل یا شش یا پنج یا چهار یا سه، یا دو و حتی یک نفر بسنده کردند، تا کاری را که با ناحق انجام گرفته توجیه نمایند.
وهابیت سعی میکند انتساب کتاب «الامامه و السیاسه» را به ابن قتیبه مخدوش و آن را از درجه اعتبار ساقط کنند. به همین جهت ایشان که برای ادعای سست و بی اساس خود دلیل قانع کنندهای در دست ندارتد، به سخنان مستشرقان و یا برخی اقوال ضعیف متاخرین رو آوردند. اینک به موردی از این سخنان اشاره نموده و در ادامه به پاسخ آن میپردازیم.
جاحظ نقل كرده است كه عمار در وسط مسجد مدينه ايستاد و گفت: ما عثمان را در حالى كه كافر شده بود، كشتيم. او از دفن عثمان در قبرستانهاى مسلمانان و اين كه در مصلاهاى مسلمانان بر او نماز بخوانند جلوگيرى مىكرد. تا اين كه سه روز در محل جمع آورى زباله ماند و دفن نشد و پسر زبير او را مخفيانه در چاهى در حش كوكب دفن كرد.
اکثر اهلسنت هنگام درود فرستادن پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم ) چه در قول و چه در کتابت آن را به صورت ابتر ادا میکنند، یعنی تنها بر پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) اکتفا کرده و یادی از آل او نمیکنند. بر خلاف شیعۀ امامیه که آل پیامبر را نیز در درودهایشان شریک میسازند. اینک بر آنیم که به این مسئله پرداخته و استجابت صلوات و کیفیت آن را تبیین کنیم.
جماعت بسیاری از اهلسنت بر این باورند که پدر و مادر پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله و سلم ) و اجداد او کافر بودهاند، حتی برخی از آنان در اثبات این موضوع کتاب و رساله نیز تألیف کردهاند همانند ابراهیم حلبی و علی القاری. فخر رازی میگوید: « اصحاب ما بر این گمانند که پدر پیامبر اسلام ( صلی الله علیه و آله و سلم ) کافر بوده است ». که در این مقاله به بررسی این شبهه میپردازیم.
عومل ظهور و بروز شیعه و یا به تعبیری جدایی شیعه از عامه که در روایات ما به آن اشاره شده را میتوان به چهار دسته تقسیم کرد؛ الف: وحود روایات فراوان بر امامت و ولایت اهلبیت. ب: وجود روایات فراوان دربارۀ فضایل و مناقب اهلبیت. ج: وجود روایات فراوان دربارۀ مرجعیت دینی اهلبیت. د: وجود روایات فراوان در مدح شیعه و پیروان اهلبیت (علیهم السّلام).
شیعۀ امامیه معتقد است تنها راه اثبات امامت و خلافت بر مردم از راه نصّ از جانب خداوند متعال و ابلاغ رسول ( صلی الله علیه و آله و سلم ) یا امام منصوص و منصوب قبل است. در مقابل، اهلسنت از آنجا که در مقابل عمل انجام شدهای قرار گرفتهاند، که همان خلافت ابوبکر است، به همین جهت گاهی به اجماع امت تمسک میکنند و آن را دلیل مستقلی بر مشروعیت حکومت میدانند. که در این مقاله به بررسی این مسأله میپردازیم.
عوامل ظهور و بروز شیعه و یا به تعبیری دیگر جدایی شیعه از عامه که در قرآن به آن اشاره شده است را میتوان به سه دسته تقسیم کرد؛ الف: وجود آیات فراوان بر امامت و ولایت اهلبیت ( علیهم السّلام ) ب: وجود آیات فراوان در مورد فضائل و مناقب اهلبیت ( علیهم السّلام ) ج: وجود آیات فراوان دربارۀ مرجعیّت دینی اهلبیت ( علیهم السّلام ).
از دیگر شبهاتی که اهلسنت در مبحث امامت به شیعه وارد میکنند این شبهه میباشد که چرا علی ( علیه السّلام ) را وصیّ پیامبر میدانید؛ در این مقاله به بررسی این شبهه میپردازیم به این نحو که وصی بودن امام در عصر رسالت و پس از آن، از شهرت بسیار بالایی برخوردار بود، تا آنجا که شاعران عصر نخست، « وصیّ » را یکی از القاب امام میدانستند.
واقعه غدیر هفتاد روز پیش از رحلت رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) رخ داد و گفته میشود که در آن روز حدود یک صد هزار تن حضور داشتند. با این حال هنوز پیکر پاک آن حضرت دفن نشده بود که مردم در خرد شمردن جایگاه علی (علیه السلام) بر یکدیگر سبقت جستند و در پایمال کردن حق او چنان پیش تاختند که گویا پیرامون منزلت علی علیه السلام کمترین سخنی از هیچ کس نشنیدهاند.