اعتقادات
اهل حق پنج چیز را در عرض هم مقدس می‌شمارند: بیا بس، کلام سرانجام، جم و جمخانه، دعا خوانده‌شده در جمخانه، شرط و اقرار. در این نوشتار سعی داریم معنای «بیا بس» را شرح دهیم و انواع بیا بس را نام‌برده و دو نوع از آن را که بیشتر مورداشاره اهل حق است را توضیح بیشتری بدهیم. بیا بس چیست؟ "بیا بس" لغت فارسی است مرکب از دو کلمه...
بحث معاد در بین فرقه اهل حق، همراه با اعتقاد به "دون به دون" شدن یا تناسخ است و در بین افراد زیادی از اهل‌حق چنین عقیده‌ای شایع است، اگرچه ممکن است برخی کلمه تناسخ را منکر شوند ولی در همان حال نیز قایل به "دون به دون" شدن هستند که تناسخ با دون به دون شدن یا جامه عوض کردن تفاوتی ندارد. بنا بر کتب و دفاتر و گفتار منسوب به این فرقه حکایت...
تناسخ از عقاید اهل حق است. ایشان به بیان‌های مختلف به این مسأله اشاره می‌کنند، ولی در عینیت به علت مخالفت تناسخ با عقاید اسلامی و برای اینکه در دامان اسلام زندگی می‌کنند، این عقیده را به نوعی توجیه می‌کنند. یکی از مخاطبین مطالب اهل حق ذیل مطلب «رد تناسخ با عقل با استفاده از منظومه اهل‌حق» نظری درج کرده‌اند، که نیازمند پاسخ تفصیلی است...
اهل حق یازده خاندان دارد که یکی از خاندان‌های یازده‌گانه اهل حق "شاه حیاسی"(شاه هیاس، ایاز) است. مؤسس این خاندان از اهل حق "شاه ایاز" بوده و طبق نوشته‌های منسوب به این فرقه در سال 1125 هجری متولد و از همان دوره جوانی خود را مظهر الوهیت خوانده است. این خاندان از اهل حق به دروایش معروف هستند (یعنی خاندانی که انتسابش به مؤسس فرقه معلوم نیست)...
مان‌طوری که می‌دانیم یکی از معتقدات اهل‌حق تناسخ است. و می‌دانیم که تناسخ در اسلام رد شده است. اما در این میان با مراجعه به منظومه اهل حق که به زبان کردی است، این مسأله را از دید ایشان رد کرده و به طریقی به اهالی این فرقه طعنه زده و ایشان را در قبول تناسخ مورد مذمت قرار داده است. هرگاه تناسخ صحیح باشد، اولاً در اول خلقت که حضرت آدم...
یکی از معتقدات فرقه اهل‌حق تناسخ است که در میان این فرقه به "دونادون"، "دون به دون"، "تجلی ذات" و... تعبیر می‌شود. در این نوشتار سعی شده تا به صورت مختصر درباره تعریف تناسخ و اصطلاح آن در میان تناسخیه و سابقه تاریخی آن اشاره شود. در تعریف تناسخ آمده است:«انتقال روح و نفس از بدنی به بدن دیگر یا انتقال روح بعد از فوت از بدنی به بدن دیگر...
بحث انتقال روح پس از مرگ به بدن ديگر، از قديم و گذشته‌های دور مطرح بوده است اما از نظر تاريخ تفکر مذهبی، چنين اعتقادی در ميان اديان الهی رايج نبوده و اديان توحيدی اين مساله را نپذيرفته‌اند و اعتقاد به تناسخ ريشه در آيين‌های شرقی مانند بودايی و برهمنی و هندو داشته و از آرای موروث از حکمای مشرق زمين است که می‌گويند تناسخيه هند شديدترين اعتقاد را به تناسخ دارند...
معاد از موضوعاتی است که ادیان آسمانی به آن اشاره کرده‌اند و تأکید شده است که انسان نتیجه زندگی دنیا را در معاد دریافت می‌کند. در این میان برخی از فرقه‌ها بر اثر عدم درک درست از معاد دست به دامان خرافاتی مانند تناسخ زده‌اند و سعی داشته که معاد را با این‌گونه خرافات توجیه کنند. برخی از افراد اهل‌حق حیات پس از مرگ را نیز بر اساس تناسخ بیان نموده‌اند...
در این نوشته سعی شده است به جایگاه بزرگان و پیران و مرشدان اهل حق پرداخته شود و اینکه آیا پیروی از ایشان در این منظر درست است یا نه؟ و دلایلی در این زمینه از کتاب و سنت و عقل و اجماع نقل شده و در مورد آن به‌صورت مختصر بحث گردیده است. برخی از اهل‌حق معتقدند مرشدان و رهبران آن‌ها از غیب مطلع بوده و دارای علم لدنی می‌باشند و...
مسئله نبوت در تمامی ادیان الهی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و تمامی احکام وضع شده هر دینی بر محور نبوت استوار است. اما در فرقه‌ها و ادیان انحرافی این امر از جایگاه خاصی برخوردار نیست و اگر هم نامی از آن برده می‌شود به‌عنوان رفع اشکال و برطرف کردن تهمت‌هایی است که از سوی مخالفان می‌شود و فرقه اهل‌حق هم از این امر مستثنی نیست. به عقیده برخی افراد اهل‌حق...
اهل‌حق (یا چند شاخه از آن) می‌گویند خالق هستی و خداوند قابل رؤیت بوده و باید او را دید. آنان معتقدند که خداوند در جامه‌های گوناگونی دیده شده و در ذات افراد مختلف حلول نموده است. بنابراین عمده افراد نویسنده و یا برخی مرشدان آن‌ها قائل به جسمیت و رویت خداوند بوده و ما نیز بارها در گفت‌وگو با پیروان فرقۀ اهل‌حق، کلماتی که مؤید چنین عقایدی باشد دیده و شنیده‌ایم...
منظور از رؤیتی که متکلمان امامیه آن را ممتنع و محال می‌دانند،آن رؤیتی است که با چشم به طور حقیقی دیده می‌شود نه آن رویت قلبی که در روایات اهل‌‌بيت (علیهم السلام) آمده و یا بر اساس شهود علمی تامّ در بین عرفا مصطلح می‌باشد. بلکه رؤیتی که از قدیم الایام در بین بعضی فرقه‌های اسلامی...
در مستندات و سخنان برخی از بزرگان اهل‌حق درباره خالق جهان و اصل توحید، تفاوت‌هایی آشکار بلکه متناقض دیده می‌شود. گاهی از گفتار نویسندگان و مرشدان آن‌ها کلمات متناقضی صادر شده است و ظاهراً خودشان هم ارتباط بین کلمات ماقبل و مابعد را قائل نیستند. در بیانات شفاهی و یا کتبی که مکتوب است و از آن‌ها غالباً تحت عنوان "دفتر" یاد می‌شود به اظهار نظر پیرامون خالق هستی...
طبق مستنداتی که از کتب و دفترهای منسوب و متعلق به فرقه اهل‌حق در دست است و شواهد حال حکایت از آن دارد و یا می‌تواند موید آن باشد، عقاید و مبانی اساسی اهل‌حق مخلوطی از اعتقادات تناسخی و حلول ذات، عرفان و تصوف التقاطی و مسائلی برگرفته از ادیان ایران باستان، مثل دین زرتشتی، هندوئیسم، مانوی و برخی از مبانی...