سلفیت
فردی از مالک بن انس از معنای آیه استواء خداوند بر عرش پرسید. او گفت: خداوند بر عرش است و ایمان به آن واجب است و سوال، بدعت است و تو که چنین سؤالی پرسیدی اهل بدعت هستی!» سپس رو به اطرافیانش کرد و گفت: وی را از مجلس بیرون کنید زیرا او اهل بدعت است. این در حالی است که وقتی چنین سوالاتی از اهل بیت میشد، مستدل و زیبا پاسخ میگفتند.
ابن تیمیه در کتاب فتوی الحمویه الکبری علمای اسلام را که به گفته او منحرفین هستند، به سه دسته تقسیم میکند. او میگوید: منحرفین بر سه طائفه هستند: یا اهل تخییل هستند. یا اهل تأویل هستند و یا اهل تجهیل هستند. سپس فلاسفه را اهل تخییل، متکلمین و معتزله را اهل تأویل و اهل سنت و سلفیت را اهل تجهیل برمیشمرد.
تقریبا همهی مسلمانان اعم از کارشناسان یا عوام، به این مساله اذعان دارند که داعش به نوعی مورد حمایت غرب و خصوصا کشور آمریکاست. اما زمانی که این مساله از زبان یکی از مقامات ارشد کاخ سفید، اذعان میشود، بر رسوایی هرچه بیشتر آن میافزاید، میشل فیلن رئیس سابق آژانس امنیت اطلاعات آمریکا میگوید داعش محصول ارادهی آگاهانهی آمریکاست.
گروههای تروریستی متعددی در جهان اسلام به وجود آمده اند که بسیاری از آنها از حمایت غرب و آمریکا برخوردار بوده و هستند. اما در این میان القاعده از سایر گروهها پیشی گرفته و هم در پیدایش و هم در حال حاضر از کمکهای بی دریغ آمریکا، برخوردار هستند. الان نیز در سوریه آمریکا علنا اعلام کرده که حاضر است به این گروه کمک تسلیحاتی برساند.
پر واضح است که جهاد در اسلام از جایگاه بسیار بالایی برخوردار است. اما سیره مسلمانان در تاریخ اسلام نشان از یک متانت و طمأنینه در استفاده از این مکانیسم دفاعی اسلامی در برابر خطراتی که اسلام را تهدید میکند دارد. نباید با کوته فکریها افراط آتش جنگ را در بین مسلمانان روشن کنیم و ویرانی و آوارگی را برای جامعه به ارمغان آوریم.
انسان نباید به صرف ظاهر یک فرد در مورد قضاوت کند، خواه ظاهر مثبت داشته باشد یا ظاهر منفی، خصوصا اگر این فرد یا گروه با کسانی در ارتباط باشد که دشمن قسم خوردهی انسان باشد. مثل گروه کلاهخودهای سفید، که در سوریه به اسم بشر دوستی در خدمت گروههای تروریستی بوده و تنها کانالی برای کمک غرب به این گروهها هستند.
یکی از مهمترین شاخصههای حکومت در جهان امروز که میتواند برای حکومت مشروعیت را تحصیل کند، عنصر مردمسالاری است. مردم در جامعه السامی می توانند با تعیین حاکم خود به نوعی از قید استبداد نجات یابند و این خود از بزرگترین خواستههای اسلامی است. این در حالی است که گروههای سلفی با مردمسالاری مخالف و آن را نوعی کفر قلمداد میکنند.
سید قطب یکی از مؤثرترین افراد در جامعه مصر و در تفکر مبارزاتی اسلامی معاصر است. او البته اندیشمندی بسیار توانا بود. ولی به دلیل عدم درک درست از مجموعه فکر اسلامی نتوانست راهحل مناسبی را به جامعه اسلامی ارائه کند و لذا تنها بابیان بخش های جهادی اسلام و بدون توجه به مصالح و ضرورتها، جامعه اسلامی را بهسوی افراطگرایی تشویق کرد.
ابن تیمیه معتقد است فهم سلف بر خلف مقدم است. وی با استناد به حدیث خیرالقرون، فهم سلف (سه قرن اول اسلام) را برترین فهم دانسته و میگوید پیامبر اکرم (ص) در این حدیث «سلف» را برترین انسانها معرفی کرده است. این در حالی است که روایات متواتری به ما رسیده است، که پیامبر اکرم (ص) فهم خلف را بر فهم سلف مقدم دانستهاند.
ابن تیمیه برای اثبات برتری داشتن فهم سلف بر خلف، به حدیث خیرالقرون، استناد جسته است. بنابر اعتقاد وی، پیامبر (ص) سه قرن اول اسلام را قرون فاضله نامیده است. ابن تیمیه با استناد به این حدیث، معتقد است، باید از سلف پیروی کرد. این در حالی است که وی به لوازم سخن خود پایبند نیست، و خوارج را که در دوران سلف بودند، تکفیر میکند.
ابن تیمیه، مؤسس و لیدر فکری همه گروهها و جریانهای سلفی تکفیری است. وی اولین فردی است، که «فرقه سلفیه» را بنیان گذارد، زیرا تا قبل از او در هیچ یک از کتابهای ملل و نحل، نامی از فرقه سلفیه موجود نیست. ابن تیمه اولین فردی بود که در قرن هشتم از واژه «سلفیه» استفاده کرد و طریقه خود را «طریقه سلفیه» نامید.
مسلمانان جهان از اشعری، ماتریدی، صوفیه و امامیه، محبت اهل بیت را بر خود واجب میدانند و محبت رسول خدا (ص) را در محبت اهل بیت میدانند. شیخ احمد سرهندی از سران و بزرگان اهل سنت صوفیه در هندوستان است. وی میگوید: به نص قطعی محبت اهل بیت پیامبر (ص) ثابت شده است و خداوند مزد رسالت پیامبر (ص) را در محبت اهل بیت قرار داده است.
افراطگرایی از زمان صدر اسلام در میان مسلمانان بوده است. اما در زمان حاضر بارزترین جلوهی آن در جنگ افغانستان در مقابل اشغال شوروی خودنمایی میکند. در این جنگ مجاهدانی که به خیال خود، در پی احقاق حق خود و آزاد سازی کشورشان بودند، به ابزاری در دست قدرتهای استعماری بدل شده که راه را برای پیشبرد اهداف آنها، فراهم میکردند.
ابن تیمیه معتقد است خداوند دارای عرش و در آسمان است، و میتوان با انگشت به او اشاره کرد. زیرا سلف اینگونه فهمیدهاند و ما باید پیرو فهم سلف باشیم. وی برای تثبیت عقیده خودش به حدیثی از جابر بن عبدالله اشاره کرده که پیامبر اکرم (ص) در روز عرفات دستانش را به سوی آسمان بلند کرد و این دلالت بر آن دارد که خداوند در آسمان است.