سران تصوف همواره خود را انسان‌هایی باطن گرا و علما و فقها را ظاهرگرا و قشری معرفی می‌کنند کما اینکه صوفیه شرع را نزد فقها و حقیقت را نزد خود می‌دانند. اما صوفیه امر ولایت را نیز به‌ظاهر و باطن تقسیم کردند و با تقسیم ولایت حضرت علی (علیه‌السلام) به ولایت ظاهری و باطنی، ادامه‌دهنده تفکر بنی‌امیه در این امر بوده‌اند. چراکه با این تقسیم، درواقع راه را برای خود هموارتر کردند و خود را در عصر غیبت امام، عهده‌دار امر باطن ولایت معرفی کردند.