هدف از بعثت پیامبران رشد انسان ها به وسیله احکام و قوانین دین و اصول زندگی است . انبیاء آمده اند تا شیوه تعهد و اطاعت و بندگی را به مردم بیاموزند و سلسله ای از دستورات را در اختیار مردم قرار دهند تا از این راه مشکلات  مادی و معنوی مردم حل بشود و در اداره امور زندگی با مانعی روبرو نشوند و از مسیر حق منحرف نشوند .

روزه یکی از احکامی است که تنها در دین اسلام مطرح نیست بلکه در ادیان دیگر مثل مسیحیت ، یهود و زرتشت بوده است . براي اينكه انسان بر نفس خود مسلط شود، تا از او كار بد سر نزده و به امور نيك بپردازد احتياج به تمرين دارد. بهترين برنامه تمريني كه اسلام براي انسان معين كرده: «كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيامُ كَما كُتِبَ عَلَي الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ، لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ»[1] انسان براي اينكه از فجور به تقوا، و از بي بند و باري به انضباط و خودپايي و خودنگهداري و تسلط بر نفس تغيير وضعيت دهد روزه بهترين برنامه تمريني است كه مي تواند داشته باشد

جالب اینکه حق بودن و حق گرایی به عنوان یک ارزش، حتی اهل فساد و بطلان را به سوی آن می کشاند تا از آن نمد، کلاهی نیز برای خود بسازند و مردم ساده دل را با فریب و نیرنگ همراه خود کنند و بهره و سود دنیوی خود را از این طریق دوچندان برگیرند . در فرقه بهاییت هم روزه مطرح است و بهاییان در آخرین ماه سال بهایی معروف به شهرالعلاء ، از طلوع تا غروب خورشید از خوردن و آشامیدن پرهیز میکنند و روزه میگیرند و در این فرقه روزه مبارزه با هوای نفس معرفی شده است !
روزه در فرقه بهایی دارای خصوصیات ویژه ای میباشد که" بهاءالله"پیامبر یا خدای این فرقه از جهاتی حال پیروان خود را در مورد روزه رعایت کرده است که به نمونه هایی از آنها اشاره میکنیم:
1.سی روز روزه در اسلام تبدیل به نوزده روز شده است.[2]
2.ایام روزه در معتدل ترین فصل (از لحاظ مدت) قرار داده شده است. [3]
3.از جهت هوا نیز(گرما وسرما) رعایت شده است.
4.ابتدای روزه را طلوع آفتاب قرارداده است،که تقریبا یک ساعت و نیم کمتر از روزه مسلمانان است.
در اقدس میگوید:"کفّوا انفسکم عن الاکل والشرب من الطلوع الی الافول ایامکم ان یمنعکم الهوی عن الذی قدر فی الکتاب"(ازخوردن وآشامیدن خودداری کنید ازابتدای طلوع آفتاب تا هنگامی که غروب میکند ومبادا که هوی نفس شما را از این فضیلت مانع بشود.) [4]
گویا در این حکم ،ازافرادی که هنگام طلوع آفتاب ازخواب بر میخیزند حمایت شده است .با توجه به این حکم زمان روزه نیز در حدود یک ساعت ونیم کوتاهتر میشود و چون پیروان او در طلب و جستجوی روحانیت نبودند ،از موقع بین الطلوعین نیز صرف نظر شده است.
5.از افرادی که بالای 70 سال دارند و کسانی که مشاغل سخت و طاقت فرسا دارند ،مسافر ،مریض،زن باردار و زنی که بچه شیرخوار دارد روزه راساقط کرده است.[5]
6.مبطلات روزه فقط خوردن و آشامیدن است و کارهای دیگر مثل مقاربت ، سر درآب فرو بردن و... مبطل روزه نیست.

7.عدم توجه به معنویات و آن چه سبب خود سازی انسان میشود
8.عدم توجه به توبه از گناهان در این ماه
9. عدم توجه به احسان به دیگران و خیرات در ایام روزه داری

آری بهاءالله درتمام موارد ودر همه جا جانب مردم هوا و هوس و نفس پرست را رعایت کرده است ومعنای جدیدی از مبارزه با هوای نفس ارائه داده است که به مختصری از آن که در کتاب رساله سوال و جواب یا همان گنجینه حدود و احکام اشراق خاوری آمده است میپردازیم

" ای سائل، صوم عبارت از کفّ نفس است از جمیع مأکولات و مشروبات. دخان از جمله مشروبات است و انسان نباید لسان را به ظلمات فظیعه بیالاید و البهاء علیک." [6]

در صورتی که ایّام محرّمه (مانند اعیاد یا روز شهادت حضرت باب) در این ماه واقع شود، روزه در آن روز واجب نیست.[7]

" اگر عید مولود و یا مبعث در ایام صیام واقع شود حکم صیام در آن یوم مرتفع است" [8]

در پایان برای اطلاع بیشتر خوانندگان عزیز به گوشه ای از حکمت های تشریع روزه از طرف خداوند و لطف و برکاتی که شامل بندگان میشود اشاره میکنیم ؛ اگر چه روزه براي سلامتي انسان بسيار مفيد است امّا در حقيقت حكمت عبادت بودن روزه چيست؟ اگر هدف از روزه، فقط سلامتي انسان بود بايد در اين ماه انسان به خوردن غذاهاي مقوّي و انجام ورزش توصيه مي شد. تا جسم انسان هم براي ميدان جهاد آمادگي بيشتري بيابد و هم در عرصه توليد و كار و كشاورزي توانايي دو چنداني به دست آورد. پس آشكار است كه راز عبادت روزه و حكمت سختي هاي آن، چيز ديگري است.

برای فهمیدن این مهم فرازهاي آغازين دعاي شريف امام سجاد صلوات الله عليه در هنگام ورود به ماه رمضان را که در کتاب شریف صحیفه سجادیه موجود میباشد تقدیم میکنیم:

«اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَي مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلالَ حُرْمَتِهِ» امام سجاد(ع) از آغاز دعا تا اين فراز، حمد الهي را انجام دادند و از اين فراز درخواست از خدا را آغاز مي فرمايند. اولين درخواست اين است: خدايا به من معرفت فضل و شرف اين ماه و بزرگداشت احترام اين ماه را، الهام كن.

«وَ التَّحَفُّظَ مِمَّا حَظَرْتَ فِيهِ» خود نگه داري از آن چيزي كه تو از آن منع كردي را به ما عنايت فرما. اين فراز اشاره به اين دارد كه روح روزه، خودداري كردن از چيزهايي است كه خدا نهي كرده است. در اينجا منظور نهي تنزيهي است. گاهي نهي، تحريمي و گاهي نهي، تنزيلي است. خوردن و آشاميدن حرام نيستند اما در ماه رمضان حرام شده اند. به اين نوع از نهي، نهي تنزيهي مي گويند.
«وَ أَعِنَّا عَلَي صِيَامِهِ بِكَفِّ الْجَوَارِحِ عَنْ مَعَاصِيكَ» ما را ياري فرما تا روزه را به بهترين شكل انجام دهيم، آنگونه كه از همه گناهان دوري كنيم. در اين فراز تنها به مفطرات روزه اشاره نمي كند بلكه يك مرحله بالاتر از روزه عادي را در نظر دارد و آن حفظ همه اندام هاي بدن از هرگونه گناه است.
«وَ اسْتِعْمَالِهَا فِيهِ بِمَا يُرْضِيكَ» ياري فرما تا اندام ها و قواي خود را، در راهي كه موجب رضايت توست بكار بريم.
«حَتَّي لا نُصْغِيَ بِأَسْمَاعِنَا إِلَي لَغْوٍ» بر ما عنايت فرما تا به سخن بيهوده گوش نسپاريم. «لغو» در فارسي به «بيهوده» و «ياوه» معنا شده است. از خدا مي خواهيم تا به حرف ياوه گوش نسپاريم. كمترين آن اين است كه به محرمات و گناهان و حرف هاي بيهوده و موسيقي حرام گوش نسپاريم.
«وَ لا نُسْرِعَ بِأَبْصَارِنَا إِلَي لَهْوٍ؛» از تو ياري مي خواهيم تا ديدگان ما را از ديدن سرگرمي هاي بيهوده باز داري تا از ياد تو باز نمانيم.
«وَ حَتَّي لا نَبْسُطَ أَيْدِيَنَا إِلَي مَحْظُورٍ» ياري كن تا دستمان را به گناه نيالائيم.
«وَ لا نَخْطُوَ بِأَقْدَامِنَا إِلَي مَحْجُورٍ» و با خطا و اشتباه در مسير ممنوع گام ننهيم.
«وَ حَتَّي لا تَعِيَ بُطُونُنَا إِلا مَا أَحْلَلْتَ» ياري فرما تا درون ما جز از آنچه تو حلال فرمودي، لبريز نگردد.
«وَ لا تَنْطِقَ أَلْسِنَتُنَا إِلا بِمَا مَثَّلْتَ» زبانمان جز آنچه توبيان فرمودي و فرمان دادي، چيزي نگويد.
«وَ لا نَتَكَلَّفَ إِلا مَا يُدْنِي مِنْ ثَوَابِكَ» ياري فرما تا در پي چيزي جز آنچه افزوني ثواب و مصونيت عقاب تو در آن باشد، نرويم. [9]

.............................................................

پی نوشت :

1.سوره مبارکه بقره آیه 183
2.بیان،باب هیجده از واحد هشتم.
3.مبین ص74، سطر1
4.اقدس ص7،سطر3
5.اقدس ص6،سطر17

6.گنجینه حدود و احکام ص 45

7.گنجینه حدود و احکام ص 46

8.گنجینه حدود و احکام ص 49

9. کتاب شریف صحیفه سجادیه دعای 44