پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ در باور یارسان و بر اساس نوشته های پیرامون این فرقه، "سلطان اسحاق برزنجه‌ای" ملقب به"صاحب کرم" مهم‌ترین شخصیت در پایه‌گذاری، رهبری و توسعه مسلک اهل حق بوده است. در اندیشه اهل حق، سلطان اسحاق جایگاه ویژه‌ای دارد به‌گونه‌ای که باردار شدن مادر وی و تولدش اعجاز آمیز است. به اعتقاد این فرقه ایشان از مقام مظهریت برخوردار و قوانین وی مورد قبول تمامی شاخه‌های اهل حق است. پدر سلطان اسحاق، "شیخ عیسی برزنجه‌ای" فرزند "بابا علی همدانی" و مادرش "خاتون دایرک " نام دارد.

سلطان اسحاق بدعت های مهمی در این فرقه از خود بر جای گذاشته است. از کارهای مهم سلطان اسحاق تشكيل و تأسيس خاندان های اهل حق است و افراد هر يك از خاندان ها بایستی در خاندان خود سرسپرده شوند و هر شخص باید پیر و دلیلی داشته باشد تا مراسم سرسپردگی را انجام دهند. پیر کسی است که در انجام تشریفات مذهبی و سرسپردگی دارای سمت خاصی است و مقام او بالاتر از مقام دلیل است و دلیل کسی را گویند که در انجام مراسم سرسپردگی و تشریفات مذهبی دارای سمت خاصی می باشد .(1)

آیین سرسپردگی به اندازه ای بایسته و واجب شمرده شده است که خود سلطان اسحاق برای انجام دادن مراسم آئینی و تشریفات مذهبی، پیر بنیامین را به پیری و داود را به دلیلی خود انتخاب کرده و مراسم سرسپردگی را انجام داده است.(2)

از ابدعات دیگر سلطان اسحاق گرفتن (سه روز روزه) است. بر اساس این حکم جعلی بر هر فرد اهل حق اعم از زن ومرد، واجب است هر ساله سه روز متوالی روزه دار باشد و موقع آن از دوازدهم «چله بزرگه زمستان لغایت چهاردهم آن است و روز پانزدهم روز عید سلطان و جشن حقیقت است و چنان  که از کتاب های خطی و چاپی یارسان مستفاد می شود، گرفتن این سه روز روز متوالی به این مناسبت می باشد که سلطان اسحاق به علت اختلاف با برادرانش هنگامی که از برزنجه مهاجرت کرد، (3) برادرانش با ایل چیچك او را تعقیب کردند و سلطان و یارانش (بنیامین، داود، موسی) در (شندر کوه) که مرز میان ایران و عراق است، غاری یافتند و درون غار شدند. سواران چیچك سه شبانه روز پیرامون غار را گرفتند، روز چهارم بفرمان خدا هوا سخت توفانی گشت و باد سخت وزیدن گرفت که همه سواران پراکنده شدند. سلطان و یارانش نیز پس از سه روز گرسنگی از غار بیرون آمدند و روانه راه شدند و به روستای شیخان رسیدند. گروه یارسان بدستور رهبر خود، در سال سه روز بیاد روزهای غار روزه می گیرند.(4) الته این روزه هیچ مبنای شرعی نداشته و از حیث شرعی بدعت محسوب می شود و التزام به آن تکلیف شرعی ندارد.

از کارهای مهم دیگر سلطان اسحاق جوز سر شکستن یا سرسپردن به خاندان هاست، عموم یارسان بلا استثناء باید توسط پیر و دلیل سرسپرده شوند تا پیوند سلسله مراتب قطع نگردد و پس از تولد طفل، اعم از دختر و پسر باید در اولین فرصت بعد از نامگذاری بوسیله ولی، طفل يا وكيل قانونی او مراسم سرسپردن انجام گردد. (5)

انعقاد جم و جمخانه و کتاب کلام سرانجام که در بردارنده سخنان سلطان اسحاق و یاران وی است که به صورت شعر نوشته شده و نزد فرقه اهل حق به منزله وحی و کتابی مقدس است از جایگاه مهمی برخوردار می باشند.

پی نوشت:

(1). سرسپردگان،خواجه الدین، سید محمد علی، نشر خورشید، تبریز، 1349، ص170

(2).برهان الحق،الهی، نورعلی، جیحون ،ص56

(3).همان، ص31

(4). نوشته های پراکنده درباره یارسان اهل حق، صفی زاده بورکه ئی، صدیق، تهران، عطایی، ص43

(5). همان