پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ یکی از راه هائی که انسان با عالم غیب ارتباط پیدا می کند بحث کشف و شهود است. اصطلاحاً به کسی که چیزهائی از عالم غیب می بیند یا می شنود می گویند چشم و گوشش باز شده است. یعنی اینکه مسائل غیبی همیشه در کنار مسائل مادی بوده است ولی انسان با بی توجهی به آنها انگار  پلک هایش را روی هم گذاشته و لذا چیزی نمی بیند. حال این شخص که از امور غیبی مطلع می شود خبرهائی به انسان می دهد و مریدان و مشتاقانی پیدا می کند. گاهی این طرفداری به اندازه ای است که مریدان حاضر هستند همه اموال خود و حتی جان خود را برای این مدعی خبردهی از عالم غیب بدهند.

متاسفانه در خیلی از موارد این خبر دادن از غیب منجر به ایجاد فرقه های انحرافی می شود. یک تعداد از این مدعیان ارتباط با عالم غیب، دروغ می گویند و یک دکان باز کردند برای کلاهبرداری؛ با این افراد کاری نداریم. اما بعضی افراد واقعاً اموری را می بینند و یا هاتف غیبی نجواهائی در گوش‌شان می کند، اهل فن می دانند که گاهی این شهودات منشأ رحمانی و گاهی منشأ شیطانی دارند.

ملاک و راه تشخیص این که الهامات و شهودات غیبی رحمانی یا شیطانی هستند، عرضه این مکاشفات بر قرآن و روایات است. اما برای اهل فن هم گاهی مقایسه و تطبیق و نتیجه گیری این که فلان کشف و آگاهی آیا شیطانی است یا نه؛ امری خطیر و سخت است. مثلاً شخصی که در مسیر سیر و سلوک عرفانی است یک شب صدائی از هاتف غیبی می شنود که نیمه شب او را برای نماز شب بیدار می کند. شبی دیگر او را توصیه به ذکر الهی می کند؛ فردای آن روز او را به صله رحم می خواند و بعد از چند روز امر به کارهای پسندیده و روزی دیگر او را به امری مشتبه فرا می خواند؛ مثلاً به استاد دانشگاهی می گوید چرا وقتت را برای پاسخگوئی به سوالات دینی دانشجویان تلف می کنی، در منزل بنشین و با اقامه نماز با معبودت خلوت کن. اینجاست که اهل فن می فهمند این هاتف غیبی، شیطانی است هرچند ابتدای امر، به نیکی امر کند.

هر مکتب و شبه معنویتی که در آن مؤسس یا اعضای فرقه ادعای ارتباط با غیب کنند و ملاک تشخیص مکاشفات رحمانی از شیطانی را ندهند، نشانه ای است که احتمال زیاد مکاشفات شیطانی در آنجا محقق می شود؛ چون راهنمایان الهی، کسانی هستند که علاوه بر نشان دادن مسیر صحیح، مشکلات این مسیر و  راه برون رفت از این مشکل را به پیروان اطلاع می دهند. (1)

مثلاً در کتاب در جستجوی عرفان اسلامی محقق فاضل، مرحوم مصباح یزدی کاملا، شفاف و صریح ملاک مکاشفات رحمانی و شیطانی را در کتاب‌شان ذکر می کنند و چنین می فرمایند: «مضمون مکاشفه را باید بر قرآن و سنت عرضه کرد و با آن ها تطبیق داد. اگر مضمون آن با قرآن و روایت موافق بود یا دست کم مخالف قرآن و سنت نبود، درست است و الّا از مکاشفات شیطانی است... معیار و محک برای شناختن مکاشفه صحیح از باطل، قرآن و سنت است.»(2)

یکی از ویژگی های فرق انحرافی وجود مکاشفات شیطانی در آن می باشد و چون ملاکی هم برای تشخیص ارائه نمی دهند، پیروان متوجه نمی شوند که آگاهی و کشف و شهود ها منشأ شیطانی دارند.

پی‌نوشت:
1.محمد تقی مصباح یزدی، در جستجوی عرفان اسلامی، موسسه امام خمینی(ره)، قم، 1388، ص304
2. مکاشفات شیطانی، یکی از مشکلات سیر و سلوک می باشد که در معنویت و سیر و سلوک الهی، اساتید به شاگردان و پیروان تذکر می دهند.