پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب_ امروزه بشر با تعدد و تکثر ادیان و مذاهب مواجه شده و یکی از مسائل مورد توجه پیروان آنها این است که کدام دین یا مذهب، از حقانیت برخوردار بوده و می تواند نجات بخش باشد. در ارتباط با این مسأله نظراتی مطرح شده که یکی از این نظریه ها دیدگاه کثرت گرایی دینی و پذیرش حقانیت همه ادیان و مذاهب است که ردّپای گرایش به این نظریه  را در نوشته ها و دیدگاه های بزرگان اهل حق مشاهده می شود.

بر اساس مکتوبات فرقه اهل حق، حقیقت، اختصاص به یک دین خاصی ندارد (1) و همه ادیان و مذاهب، در اصول و مقصد با هم متحد هستند و تفاوت چندانی با هم ندارند. فرقه اهل حق اصول همه ادیان را یکی دانسته و اختلاف آنها را در پاره ای از فروعات می دانند. پیروان این فرقه هیچ کس را ناحق به حساب نمی آورند و از منظر این مسلک، اختیار کردن مذهبی دلیل بر رد سایر مذاهب نیست؛(2) بر همین مبنا به تمام اقوام و مذاهب احترام می گذارند و آنها را نیکو می شمارند،(3) حتی برخی از پیروان این فرقه، شیطان را نیز محترم می دانند، به همین علت است که در بین ادیان و دیگر مذاهب، با کمال آرامش نسبی ، زندگی می کنند.(4)

 البته اهل حق برای این مطلب خود دلیل منطقی ارائه نداده و صرفاً برای اینکه از سایر ادیان و مذاهب، مخالفی نداشته باشند روی به وحدت ادیان آورده و همه آنها را برخوردار از حق دانسته وهیچ کدام را نفی نمی کنند. این در حالی است که طبق دلائلی عقلی و نقلی، دین حق، فقط یکی است، چون ممکن است پاره ای از مسائل و آموزه های یک دین با مسائل و آموزه های دین دیگر، مخالف باشد؛ در این صورت اگر یکی برحق باشد، لازمه اش این است که دیگری، برحق نباشد و اگر همه آموزه های این دو درست باشند، در این صورت جمع بین نقیضین می شود که اجتماع نقیضین به حکم عقل محال است.

از طرفی لازمه باور داشتن به کثرت گرایی دینی و حقانیت همه ادیان، ردّ همه ادیان است که در نتیجه هیچ دینی ثابت نخواهد بود و حتی پیروان یک دین، در دین خود نیز شک می کنند، در نتیجه شکاکیت دینی پدید آمده و به حقانیت هیچ دینی نمی توان باور داشت.

علاوه بر دلایل عقلی فوق، دلایل نقلی فراوانی از آیات و روایات معصومین (علیهم السلام) بر بطلان کثرت گرایی دینی و وحدت ادیان می توان اقامه کرد، از جمله آیه ای که مومنین را از دوستی با یهود و نصاری نهی می کند (5) یا آیه ای که دین الهی را منحصر در اسلام می داند و دین دیگری را از فرد پذیرفته نمی شود (6) اشاره کرد.

با توجه به دلیل های فوق، ادعای حقانیت همه ادیان و مذاهب از سوی اهل حق قابل پذیرش نیست و اهل حق با پذیرش این دیدگاه، ادعای حقانیت خود را نیز زیر سوال می برند.

پی نوشت:

(1). برهان الحق، الهی نورعلی، انتشارات جیحون،1373، ص 294

(2). همان ،ص 10

(3). شاهنامه حقیقت، جیحون آبادی نعمت الله،انتشارات جیحون،1373، ص 403

(4). خدا بنده، عبدالله؛ شناخت فرقه اهل حق، تهران، امير کبير، اول، 1382 هـ . ش، ص 144

(5). سوره مائده ، آیه 51

(6). سوره آل عمران، آیه 85