متن مقاله
ابن تیمیه و سردمداران فرقه ضاله وهابیت، سفر به نیت زیارت قبور را از امور ممنوع و حرام به حساب آورده‌اند؛ چنان‌که ابن تیمیه تصریح می‌کند: اگر زیارت قبور، همراه با شد رحال باشد، انسان دچار معصیت می‌شود.[1] بن باز نیز می‌نویسد: اگر انسان به قصد زیارت قبور، سفری انجام دهد، جایز نیست.[2]
ادعای حرمت شد رحال، در حالی از سوی ابن تیمیه و وهابیت مطرح می‌شود که باید بدانیم جمهور علمای اهل سنت، قائل به مشروعیت سفر کردن به نیت زیارت قبور بوده‌اند.[3] هم‌چنین بررسی سیره عملی سلف صالح نیز به خوبی نمایانگر مشروعیت شد رحال به سوی زیارت قبور است. چنانکه در مورد امام هادی (علیه‌السلام) چنین می‌خوانیم: «عَنْ أَبِي هَاشِمٍ الْجَعْفَرِيِّ قَالَ: بَعَثَ إِلَيَّ أَبُو الْحَسَنِ (علیه‌السلام) فِي مَرَضِهِ وَ إِلَى مُحَمَّدِ بْنِ حَمْزَةَ فَسَبَقَنِي إِلَيْهِ مُحَمَّدُ بْنُ حَمْزَةَ فَأَخْبَرَنِي أَنَّهُ مَا زَالَ يَقُولُ ابْعَثُوا إِلَى الْحَائِرِ...[4] ابوهاشم جعفرى گفت: هنگامی‌که امام هادى (عليه‌السّلام) در بستر بيمارى بودند، فردى را به سوى من و محمّد بن حمزه فرستادند تا به محضرشان مشرف شویم. محمد بن حمزه زودتر از من به خدمت امام (علیه‌السلام) رسيد. وقتى بيرون آمد به من خبر داد كه امام هادی (علیه‌السلام) پيوسته مى‌فرمود: كسى را به كربلا بفرستيد.»
روایت فوق حاکی از آن است که امام هادی (علیه‌السلام) دستور فرموده‌اند، شخصی به نیابت از ایشان به زیارت امام حسین(علیه‌السلام) در کربلای معلی مشرف شود؛ طبیعتاً زیارت حرم مطهر سیدالشهدا (علیه‌السلام) بدون سفر امکان پذیر نیست؛ از همین‌رو مشخص می‌شود که امام هادی (علیه‌السلام)، مسئله شد رحال و سفر به نیت زیارت قبور را امری ممنوع نمی‌دانستند، چرا که اگر از منظر ایشان، چنین سفری حرام می‌بود، هر آینه نباید بدان دستور می‌فرمودند.
این نکته را نیز باید توجه داشت، از آن‌جایی که امام هادی (علیه‌السلام) از مصادیق اهل بیتِ رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) بوده‌اند، بدین سبب اقوال و اعمال ایشان، به موجب حدیث شریف ثقلین،[5] برای امت اسلامی، حجیت دارد. چرا که طبق روایت ثقلین، پیامبراکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله)، به مسلمانان امر می‌فرمایند که به قرآن کریم و اهل بیت (علیهم‌السلام) تمسک کنند.
با توجه به نوشتار فوق مشخص می‌شود که طبق روایات ماثوره، امام هادی (علیه‌السلام) نیز قائل به مشروعیت شد رحال بوده‌اند؛ از همین رو باید اعتقاد ابن تیمیه و وهابیون در ممنوعیت سفر به نیت زیارت قبور را اعتقادی ناصحیح به حساب آورد.

پی‌نوشت:

[1]. «فالزيارة بغير شد غير منهى عنها ومع الشد منهى عنها» مجموع الفتاوی، ج27، ص196، مدینه، مجمع الملك فهد لطباعة المصحف الشريف، 1416ه‌ق.
[2]. «والزيارة الشرعية تجوز لكن من دون سفر، من دون شد الرحل إذا كان في البلد نفسه زاره في البلد، أما أن يشد الرحل يسافر لأجل زيارة القبر، هذا لا يجوز.» فتاوى نور على الدرب، ج2، ص342.
[3]. «ذهب جمهور العلماء إلى أنه يجوز شد الرحل لزيارة القبور، لعموم الأدلة، وخصوصا قبور الأنبياء والصالحين.» موسوعه الفقهیه الکویتیه، ج24، ص89، مصر، دار الصفوة، 1404- 1427 ه ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[4]. مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار ج98، ص112، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، چاپ دوم، 1403ه‌ق.
[5]. «إني تارك فيكم الثقلين ما إن تمسكتم به لن تضلوا كتاب الله وعترتي , وإنهما لن يفترقا حتى يردا على الحوض» من از میان شما خواهم رفت و در میان شما دو ثقل به یادگار می‌گذارم که در صورت تمسک به آن دو، هرگز گمراه نخواهید شد: قرآن و عترتم؛ آن دو از هم جدا نمی‌شوند تا (در روز قیامت) بر حوض بر من وارد می‌شوند. [ترمذی، محمد بن عیسی، سنن ترمذی، ج6، ص131، بیروت، دار الغرب الإسلامي، 1998م]

نویسنده: محمد باغچیقی(باغچقی)