متن مقاله
ابن ابی‌الدنیا از محدثین مشهور قرن سوم هجری، کتابی با عنوان «من عاش بعدالموت» تألیف کرده و در این اثر حدوداً 60 صفحه‌ای، به نمونه‌هایی از تصرفات برخی از انسان‌ها بعد از مرگ اشاره می‌کند. در ادامه به برخی از این تصرفات اشاره می‌شود:
1) سخن گفتن «زید بن خارجه انصاری» بعد از مرگ:
ابن ابی‌الدنیا چنین نقل می‌کند: ام عبدالله بنت ابی‌هاشم، نامه‌ای به نعمان بن بشیرانصاری نوشت و از او خواست در مورد مقامات و شأنیت زید بن خارجه انصاری، مطالبی را بیان کند. نعمان بن بشیر نیز در پاسخ به ام عبدالله، نامه‌ای نوشت و در آن، از علت مرگ زید بن خارجه سخن به میان آورد. نکته قابل توجه این نامه، سخن گفتن زید بن خارجه بعد از مرگ است که نعمان بن بشیر، آن را به‌عنوان منقبتی برای زید به‌حساب آورده است.[1]
2) سخن گفتن مردی از انصار:
روایت دیگری از ابن ابی‌الدنیا به این صورت وارد شده است: «عَنْ سَعِيدِ بْنِ الْمُسَيِّبِ، قَالَ: حَضَرَتِ الْوَفَاةُ رَجُلًا مِنَ الْأَنْصَارِ فَمَاتَ، فَسَجَّوْهُ، ثُمَّ تَكَلَّمَ.[2] سعید بن مسبب می‌گوید: مردی از انصار از دنیا رفت، پس از آن‌که او را کفن کردند، سخن گفت.»
3) خندیدن ربعی بن حِراش، در هنگام غسل دادن:
ماجرای دیگری که در کتاب «من عاش بعد الموت» آمده، به این صورت ذکر شده است: «حارث غنوی می‌گوید: «ربیع بن حراش» با خودش عهد بست که تا مشخص نشود اهل بهشت است یا جهنم، به‌گونه‌ای نخندد که دندان‌هایش دیده شوند، و لذا تنها بعد از مرگش چنین خنده‌ای کرد؛ برادرِ او یعنی «ربعی بن حراش» نیز چنین پیمانی با خود بست، (یعنی با خودش عهد کرد تا مشخص نشود اهل بهشت یا جهنم، به شکلی نخندد که دندان‌هایش دیده شوند)، - حارث غنوی ادامه می‌دهد-  کسی‌که «ربعی» را غسل می‌داد، به من خبر داد که او در زمانی که بر روی تخت غسال‌خانه بود و او را غسل می‌دادیم، متبسم بود.»[3]
با توجه به اختصار این نوشتار، به همین سه مورد بسنده می‌شود؛ از همین‌رو معلوم می‌شود که خداوند متعال، به برخی از انسان‌ها حتی پس از مرگ نیز قدرت تصرفاتی را عنایت می‌کند و کتاب «من عاش بعد الموت» جناب ابن ابی‌الدنیا، اثری مناسب برای اثبات چنین مدعایی محسوب می‌شود.

پی‌نوشت:

[1]. ابن ابی الدنیا، من عاش بعد الموت، ص13، بیروت، مؤسسة الكتب الثقافيه، چاپ اول، 1413 ه‌ق. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. من عاش بعد الموت، ص15. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. من عاش بعد الموت، ص20. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.

نویسنده: محمد باغچیقی(باغچقی)