استغاثه نزد عالمان اهل‌سنت مالکی

  • 1400/02/19 - 11:51
استغاثه به بزرگان اسلام، از باورهای مسلمانان است که هموار بر آن تأکید داشته‌اند؛ اهل‌سنت مالکی نیز با پایبندی به مبانی اسلامی، افزون بر مهر صحت بر استغاثه، به شدت در مقابل فرقه وهابیت ایستاده و این گروه را که منکر استغاثه است، خوارج خوانده‌اند.

مسأله مشروعیت استغاثه در میان مسلمانان، به صراحت بیان شده است. این در حالی است که فرقه وهابیت، استغاثه را شرک و از آن منع می‌کند؛ این دیدگاه وهابیت در باب استغاثه، به شدت مورد انتقاد از سوی علمای اهل‌سنت مالکی قرار گرفته است.
ابن الحاج (متوفای 737 هجری)، فقیه و عالم مالکی مذهب، در مورد زیارت و توسل و استغاثه به پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) چنین می‌نویسد: اما زیارت سید اولین و آخرین (صلوات‌الله‌وسلامه‌علیه)؛ هر آن‌چه که قبلاً گفته شد در باب زیارت انبیاء، هم‌چون انکسار و مذلت و فقر، در باب زیارت قبر پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) هم، چندین برابر انبیاء دیگر صورت گیرد؛ زیرا حضرت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) شفاعت کننده‌ای است که شفاعتش رد نمی‌شود و کسی‌که قصد زیارت او کند، یا از او طلب کمک کند، یا به او استغاثه کند، نا امید نمی‌گردد؛ زیرا ایشان، قطب دائره کمال، و عروس مملکت کمالات است، ... . پس هر کس به ایشان (پیامبر) توسل کند، یا به او استغاثه کند، یا حوائجش را از او بخواهد، بر مبنای آن‌چه که دیده شده و بر مبنای اخبار و روایات وارده، رد نشده و از او ناامید نمی‌شود.[1]
در کتاب عبدالرحمن جزیری نیز به مساله طلب شفاعت از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) اشاره شده است و آن را از قول فقهاء، به صورت مطلق که شامل فقهای مالکی نیز می‌شود، بیان کرده است.[2]
چه بسا مخالفت وهابیت در باب استغاثه، سبب شده است که علمای مالکی، این گروه را، خوارج بدانند؛ چنانچه صاوی مالکی در حاشیه خود بر تفسیر جلالین، به این امر تصریح کرده است و می‌نویسد: گفته شده که این آیه درباره خوارج نازل شده است، کسانی‌که در تأویل و توجیه آیات قرآن و روایات حدیث تحریف کرده‌اند و به وسیله‌ی آن، جان و مال مسلمانان را بر خود حلال می‌دانند؛ چنان‌که همین الان، در میان نظایر آنان مشاهده می‌شود و آنان گروهی در سرزمین حجاز، به نام وهابیت هستند؛ اینان گمان می‌کنند بر روش خوبی هستند؛ آگاه باشید که یقیناً آنان دروغ گویانند.[3]

پی‌نوشت:

[1]. ابن الحاج، محمّد بن محمّد (م 737) المدخل، دار التراث، بيروت، ج1، ص258. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[2]. الفقه على المذاهب الأربعة، عبدالرحمن بن محمد عوض الجزيری، بیروت، دار الکتب العلمیه، ج1، ص640-641. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
[3]. صاوی مالکی، احمد، حاشیه بر تفسیر جلالین، مصر، چاپ اول، 1345 هـ، ج3، ص355. جهت مشاهده تصویر کتاب کلیک کنید.
در چاپ‌های مختلف این حاشیه قسمت‌هایی از شاهد این سند حذف گردیده است (به‌گونه‌ای که القا کند، منظور نویسنده خوارج بوده و وهابیت را با خوارج مشابه نمی‌داند.)

تولیدی

افزودن نظر جدید

CAPTCHA
لطفا به این سوال امنیتی پاسخ دهید.
Fill in the blank.