پایگاه جامع فرق ادیان و مذاهب - از جمله مواردي که صوفيه پا را از شريعت فراتر نهاده و مقابل فتاوای علمای شیعه ایستاده‌اند، مسئله‌ی سماع است. گرچه همه‌ی صوفیه موافق سماع نبوده و برخی به مخالفت با آن پرداخته‌اند. از جمله یحیی باخرزی از بزرگان صوفیه که در مخالفت با سماع می‌نویسد؛ استاد مشایخ سَلف و خَلف ابوطالب مکی می‌گوید؛ که رقص و اضطراب در سماع مرا خوش نمی‌آید که اکثر آن تواجد است، بی وجد و تکلف و تصنع در او داخل است.[1]
همچنین قُشیری از ابوالقاسم اولاسی از صوفیان سده‌ی سوم هجری چنین بازگو می‌کند که؛ او شبی ابلیس را به همراه گروهی در خواب دیده که بر بامی سماع و رقص می‌کرده‌اند و ابلیس به ابوالحارث گفته که «هیچ چیز نیافتم که بدان بهانه نزدیک شما آیم، مگر این(سماع)».[2]
بزرگان دیگری در صوفیه موافق رقص سماع هستند، مولوی از سماع تعبیر به نماز عشاق[3] و سلطان ولد آن را نماز حقیقی[4] و هم سنگ نماز[5] و شمس تبریزی آن را قرآن پارسی[6] معرفی کرده است .
اما همین نماز عشاق که از مقدس‌ترین اعمال عبادی بعضی از سلاسل صوفیه است، دارای مفاسدیست که هیچ سنخیتی با شریعت پاک اسلام ندارد.
در روايات، از غنا و موسيقي و حتي سماع به شدت نهي شده است و فقهاي بزرگ شیعه با استناد به اين روايات می‌گویند: صحت مضمون شعر، هرگز باعث حلال شدن آهنگ و موسيقي لهوی همراه با آن نمی‌باشد.

پی‌نوشت:
[1]. باخرزی یحیی، فصوص الآداب، تهران، دانشگاه، 1383 ، ص۱۹۶
[2]. قشیری عبدالکریم، رساله قشیریه، تهران، انتشارات علمی فرهنگی، 1393، ص ۶۲۰ ، ۶۲۱
[3]. افلاکی شمس‌الدین احمد، مناقب العارفین، انتشارت دنیای کتاب، تهران، ۱۳۶۲، ص ۳۹۴
[4]. محمد ولد بهاءالدین، ولد نامه، تهران، هما، 1377، ص ۱۱۲
[5]. همان، ص ۸۸
[6]. افلاکی، شمس‌الدین احمد، مناقب العارفین، انتشارت دنیای کتاب، تهران، ۱۳۶۲، ص ۶۷۳