متن مقاله
سلفیان تکفیری در تکاپو افتادند که برای قاعده تکفیر کافر،[1] مؤیدی پیدا کنند و معضل اجتهادی بودن قاعده را حل کنند؛ از جمله آیاتی که آن را مَدرک «قاعده من لم یکفر» می‌دانند آیه ذیل است: «فَمَن یَکفُر بِالطّاغوتِ وَ یُؤمِن بِاللهِ فَقَدِ استَمسَکَ بِالعُروَةِ الوُثقیٰ.[بقره/265] پس هر كس به طغيان‌گران كافر شود و به خدا ايمان آورد، بر دستاويزى محكم چنگ زده است، دستاويزى كه ناگسستنى است.»

نحوه استدلال تکفیری‌ها:
سلفی‌ها معتقدند، شخص وارد اسلام نمی‌شود، مگر این‌که دو شرط ذیل در او محقق شود:
الف) کفر به طاغوت و آن همان معنای (لا اله) در کلمه مبارکه «لا اله الا الله» است و کفر به طاغوت عبارت از تکفیر طاغوت و تکفیر پرستش کنندگان آن است.
ب) ایمان به خدواند و آن همان معنای (الا الله) در کلمه مبارکه «لا اله الا الله» است.
بنابرین کسی‌که طاغوت را تکفیر نکند به خداوند ایمان نیاورده است، لذا وارد اسلام نشده است. این نص قرآنی به دلالت مطابقی- که همان دلالت نص بر تمام معنای خودش است- بر قاعده «من لم یکفر الکافر» دلالت می‌کند.[2]

نقد استدلال:
مفسرین اهل سنت جمله «یکفر بالطاغوت» را بر خلاف سلفی‌های تکفیری که به معنای تکفیر تفسیر کرده‌اند - معنای کفر ورزیدن به طاغوت یعنی نپذیرفتن آن تفسیر کرده‌اند:
طبری در تفسیر این آیه می نویسد:
«هرکس که ربوبیت هر معبودی به‌غیر خداوند را انکار کند و نسبت به آن معبودان کفر بورزد و به خدا ايمان داشته باشد، يعنی: تصديق كند كه خدا تنها معبود و پروردگار جهانیان است، در آن صورت به عروة الوثقی (به مطمئن‌ترین چیزی تمسک کرده‌ که او را از عذاب و عقاب الهی ایمن خواهد ساخت) چنگ زده است.»[3]

پی‌نوشت:

[1]. قاعده من لم یکفر الکافر فهو کافر: طبق این قاعده، کسی‌که کافران را تکفیر نکند یا در کفر آنان شک کند یا مذهبشان را صحیح بداند، خودش نیز کافر است؛ آنان می‌گویند هر شخصی که قائل به زیارت اموات، توسل، استغاثه، نذر و ... باشد، کافر است و هر کس که آنان را کافر نداند نیز کافر است. سلفیه تکفیری با استعانت از این قاعده، بسیاری از مسلمانان اهل سنت را تکفیر می‌کنند.
[2]. التوحید الخالص، «الرد الوافر في مناقشة المخالفين في قاعدة من لم يكفر الكافر فهو كافر»
[3]. طبري، محمّد بن جرير (م 310)، جامع البيان في تأويل القرآن، تحقيق: أحمد محمد شاكر، ج4، ص419