پایگاه جامع فرق، ادیان ومذاهب_ یکی از شئون تشریعی امام معصوم، حفظ دین می‌باشد که از سه طریق حاصل می‌شود. 1- همکاری با خلفا؛ 2- صلح با حاکم جائر؛ 3- قیام در برابر حکومت جائر. ما در این نوشتار فقط صلح با حاکم جائر را توضیح می‌دهیم.

بی‌گمان قانون و اصل نخستین در اسلام، جنگ و نبرد با دشمن نیست. شاهد آن، سیره رسول الله است که سیزده سال در مکه و دوسال در مدینه از پیکار با مشرکان امتناع ورزید و سپس به نبرد با آن‌ها پرداخت. از آن بالاتر، آن‌گاه که حکومت اسلامی تثبیت شد و موقعیت به مراتب مناسب‌تری نسبت به مشرکان مکه پیدا کرد، رسول اکرم به جای ورود نظامی به آن شهر، صلح حدیبیه را پذیرفت و بدون انجام مراسم حج تمتع به مدینه بازگشت.[1] گاه با وجود آن‌که رهبری سیاسی، حقی است که خداوند به امام معصوم داده و مردم نیز با وی بیعت کرده‌اند، شرایط به گونه‌ای رقم می‌خورد که وظیفه‌ای جز حفظ حکومت متوجه او می‌شود.

در این هنگام است که وی برای حفظ نظام اجتماعی مسلمانان و جلوگیری از به هدر رفتن خون خود و مسلمانان، دست از حکومت شسته، به صلح با دشمن خود تن می‌دهد. صلح امام حسن با معاویه، بهترین نمونه در این باره است چنان که رسول گرامی اسلام پیش‌تر از این واقعه خبر داده بود: «همانا این فرزندم، سرور است؛ باشد که خداوند به واسطه او میان دو گروه از مسلمانان صلح ایجاد کند.»[2]

نتیجه: پس این صلح دلیل بر دوستی و رضایت و تقویت حاکم جائر نیست. بلکه حفظ کیان اسلام و حفظ جان یاران و خواص بر این صلح مترتب است. قیامی که مفسده داشته باشد و در حفظ دین تاثیر نداشته باشد، همان بهتر که صلح بر آن مقدم گردد. خواننده عزیز برای آگاهی بیشتر از شئون امام در حفظ دین و تکمیل بحث حتما به لینک زیر مراجعه فرمایید.[3]

پی‌نوشت:

[1]. اسلام گلستان محبت، تسامح و تساهل
[2]. صحيح البخاري، البخاري، دار الفكر للطباعة والنشر والتوزيع،1401 - 1981 م، کتاب الصلح، ج3،ص170، « فقال الحسن ولقد سمعت أبا بكرة يقول رأيت رسول الله صلى الله عليه وسلم على المنبر والحسن ابن علي إلى جنبه وهو يقبل على الناس مرة وعليه أخرى ويقول إن ابني هذا سيد ولعل الله ان يصلح به بين فئتين عظيمتين من المسلمين قال قال لي على ابن عبد الله إنما ثبت لنا سماع الحسن من أبى بكرة بهذا الحديث..»
ابن عساكر، تاريخ مدينة دمشق، مهمترين مصادر رجال سنى، تحقيق : علي شيري، 1415ق، دار الفكر للطباعة والنشر والتوزيع - بيروت – لبنان،ج 13،ص234،« قال رأيت رسول الله ( صلى الله عليه وسلم ) على المنبر ومعه الحسن بن علي وهو يقول إن ابني هذا سيد وإن الله تعالى سيصلح على يديه بين فئتين عظيمتين من المسلمين»
[3]. همکاری با خلفا، از شئون امام معصوم می‌باشد
دلیل کمک حضرت علی( علیه السلام) به خلفا
دلایل صبر حضرت علی(علیه السلام)از زبان خودشان
صلح امام حسن با معاویه و سبّ امام توسط معاویه