شروع نهضت و قیام امام حسین (علیه السلام) در ماه رجب بود؛ پس از این‌که نامه یزید به والی مدینه جهت بیعت از امام حسین به ایشان ابلاغ شد، امام همراه عده‌ای از بنی‌هاشم شبانه، (در شب بیست و نه ماه رجب، یا سوم شعبان) از مدینه به سمت مکه حرکت کرده و نهضت و قیام خود را علیه یزید آغاز نمود.
امام حسین هنگام خروج از مدینه در وصیت‌نامه‌ای که به برادرشان محمد بن علی معروف به ابن الحنفیه نوشتند، علت قیامشان را چنین بیان می‌کنند: «... جز این نیست که برای اصلاح در میان امت جدم خارج شدم. می‌خواهم امر به معروف و نهی از منکر کرده و به راه و روش جدم (رسول خدا) و پدرم علی (علیه السلام) رفتار نمایم.»[مقتل الحسین، ج1، ص273]
بنابراین علت قیام امام حسین (علیه السلام) نامه مردم کوفه نبود، بلکه نهی از منکر در مقابل حاکم ظالم و عدم بیعت با او بود.

پی‌نوشت:

مقتل الحسین، خوارزمی، انوارالهدی، 1423ق، ج1، ص273«هذا ما أوصى به-الحسين بن عليّ بن أبي طالب-إلى أخيه-محمد ابن علي-المعروف «بابن الحنفية» ، إن الحسين بن علي يشهد أن لا إله إلاّ اللّه وحده لا شريك له، و أنّ محمدا عبده و رسوله، ... إني لم أخرج أشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما، و إنما خرجت أطلب الإصلاح في أمّة جدي محمد صلّى اللّه عليه و آله اريد أن آمر بالمعروف و أنهى عن المنكر، و أسير بسيرة جدي محمد، و سيرة أبي علي بن أبي طالب، و سيرة الخلفاء الراشدين ...»
المناقب، ابن شهرآشوب، مؤسسة انتشارات علامه، ج4، ص89 «فَقَالَ ع إِنِّي لَمْ أَخْرُجْ بَطِراً وَ لَا أَشِراً وَ لَا مُفْسِداً وَ لَا ظَالِماً وَ إِنَّمَا خَرَجْتُ أَطْلُبُ الصَّلَاحَ فِي أُمَّةِ جَدِّي مُحَمَّدٍ أُرِيدُ آمُرُ بِالْمَعْرُوفِ وَ أَنْهَى عَنِ الْمُنْكَرِ أَسِيرُ بِسِيرَةِ جَدِّي وَ سِيرَةِ أَبِي عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ فَمَنْ قَبِلَنِي بِقَبُولِ الْحَقِّ فَاللَّهُ أَوْلَى بِالْحَقِّ وَ هُوَ أَحْكَمُ الْحَاكِمِينَ قَالُوا فَخَرَجَ لَيْلَةَ الثَّالِثِ مِنْ شَعْبَانَ سَنَةَ سِتِّينَ وَ هُوَ يَقْرَأُ فَخَرَجَ مِنْها خائِفاً يَتَرَقَّبُ‌ الْآيَةَ.»